فرهنگ امروز/ سارا فرجی: اگر کیانوش عیاری را به عنوان یک کارگردان جنوبی و خونگرم یکی از بااخلاق‌ترین کارگردانان سینمای ایران بدانیم، بیراهه نرفته‌ایم. او که در کارنامه فیلمسازی خود افتخاراتی چون برنده سیمرغ بلورین بهترین اثر هنر و تجربه برای فیلم «بیدار شو آرزو» را دارد و تا به حال دوبار در سالهای 64 و 66برنده لوح زرین بهترین کارگردانی برای فیلم های «تنوره دیو» و «آن سوی آتش» شده است، این روزها منتظر است تا فیلم توقیف شده‌‌اش در جشنواره فیلم فجر یکبار دیگر دیده شود تا بلکه با دیده شدن آن توسط اهالی سینما، شرایط اکران عمومی آن فراهم شود.
مصاحبه با عیاری زمانی انجام شد که تازه چند روز از خبر پخش فیلم «خانه پدری» اوکه از سال 89 توقیف شده گذشته است؛این فیلم تنها سال گذشته یکبار برای اهالی رسانه به صورت خصوصی اکران شد ولی دیگر از آن زمان به بعد هیچ وقت صحبت اکران آن به میان نیامد. اگرچه قرار است این فیلم در بخش خارج از مسابقه پخش شود اما عیاری همین را هم غنیمت می‌داند و به آینده امیدوار است چون اعتقاد دارد که گذشت زمان خیلی از مسائل را حل می‌کند.متن گفت‌وگوی کوتاهی که با او داشتیم را در ادامه می‌خوانید:
آقای عیاری ضمن تبریک به مناسبت پخش «خانه پدری» در جشنواره امسال آن هم بدون هیچگونه اصلاحی در فیلم، برای ما بفرمایید که از زمانی که خبر پخش خانه پدری را در جشنواره امسال شنیدید تا به الان تماسی با مسئولان جشنواره داشته‌اید؟
خیر، هنوز نه آنها تماس گرفتند و نه من با آنها تماسی داشتم ولی من هم مثل شما شنیدم که قرار است فیلم در بخش خارج از مسابقه فیلم فجر امسال پخش شود.
پخش فیلم هنوز هم منوط به اصلاح بخش‌هایی از فیلم است یا خیر؟
نه قرار است فیلم بدون هیچگونه اصلاحیه‌ای و در واقع نسخه اصلی آن نمایش داده شود اما در مورد اکران عمومی آن هنوز حرفی زده نشده است.
ازاینکه قرار است این فیلم با همه حواشی که تاکنون داشته در بخش خارج از مسابقه، فیلم فجر قرار بگیرد دلخور نیستید؟
به هر حال ترجیح من پخش آن در بخش سودای سیمرغ بود، اگرچه سودای سیمرغ در سر ندارم ولی خب میدانم که با این اتفاق همکاران من که در ساخت این فیلم همکاری داشتند دلشکسته شدندچون بالاخره کارشان مورد داوری و قضاوت قرار نمی‌گیرد.
فکر نمی‌کنید که قرار گرفتن خانه پدری در بخش خارج از مسابقه به نوعی دلداری دادن به شماست که مثلا خب فیلم‌تان دیده شد؟
نه من اینطوری فکر نمی‌کنم چون در همه جای دنیا و همه جشنواره‌های معتبر بنا به دلایل گوناگونی مشابه چنین بخشی وجود دارد و بعضا فیلم‌های فیلمسازان خوبی در این بخش قرار می‌گیرد.
یعنی شما از این موضوع راضی هستید؟
من بیشتر این فرصت را غنیمت می‌شمارم چون فکر می‌کنم شاید اگر این فیلم توسط اهالی سینما دیده شود و مورد قضاوت این افراد اهل فن و حرفه‌ای قرا بگیرد راهش را پیدا می‌کند و سرنوشت اکران فیلم تغییر می‌کند، به عبارتی فکر می‌کنم این دیده شدن سرنوشت اکران فیلم را تغییر می‌دهد.
یکی از مشکلات فیلم علاوه بر اصلاحاتی که بر آن وارد بود مشکل با نیروی انتظامی (ناجا) مبنی بر بازگرداندن سهم سرمایه نیروی انتظامی در ساخت این فیلم سینمایی و واگذاری حقوق کامل آن به شما بود، این مشکل به کجا رسید؟
در ادامه مشکلاتی که گریبان این فیلم را گرفته بود باید بگویم که خوشبختانه نیروی انتظامی با حسن نیت در حال حل کردن این موضوع است و بناست که به شکل کاملا توافقی نام نیروی انتظامی از روی فیلم برداشته شود و در عوض همه سهم فیلم به خود من بازگردانده شود.
با وجود این همه سختی که در طی پروسه پخش فیلم داشتید چرا مثل خیلی از کارگردان‌های دیگر تن به اصلاحیه ندادید؟
اولا که اصلاحیه فیلم مربوط به بخشی بود که به اصل موضوع فیلم صدمه می‌زد و حذف کردن آن سکانس یعنی ندیده شدن فیلم، ضمن اینکه من از همان ابتدا اعتقاد داشتم که گذشت زمان به نرمی و آرامی مشکلات را حل می‌کند و خب دیدیم که از همان سال 89 تا امروز خیلی چیزها تغییر کرده است و بالاخره قرار شد که فیلم بدون اصلاح شدن پخش شود.
یکی از مووعاتی که در چند سال اخیر آتش فیلم «خانه پدری» را داغ‌تر کرد، نمایش این فیلم در جشنواره ونیز بود کمی درباره این ماجرا توضیح دهید؟
نمایش این فیلم در ونیز کاملا مغرضانه بود و دبیر این جشنواره، پخش این فیلم را به این دلیل انجام داد که تصور می‌کرد با نمایش این فیلم در ونیز من در ایران دستگیر می‌شوم و مسائلی از این دست برای من پیش می‌آید، در صورتی که پس از پخش این فیلم هیچ کدام از این اتفاقات نیفتاد؛ البته که مدیران این جشنواره به فیلم علاقه داشتند اما تصور می‌کنم که پخش آن کمی مغرضانه بوده است.
یعنی فکر می‌کنید که ماجرای پخش ان در ونیز با مسائل سیاسی همراه بوده؟
من در مقام قضاوت و نظر دادن در مورد این موضوع نیستم.
چرا خودتان و یا یکی از عوامل فیلم هنگام نمایش آن در ونیز در جشنواره حاضر نشدید؟
برگزاری جشنواره ونیز و نمایش فیلم در این جشنواره مصادف شد با شکستن قوزک پای من و خانه نشین شدنم ، بنابراین نتوانستم در آن جشنواره حاضر شوم، البه که علاقه‌ای هم به حضور در جشنواره نداشتم.
سال گذشته این فیلم یکبار برای اهالی رسانه اکران خصوصی شد و پس از آن دیگر هیچ وقت صحبت از اکران آن نشد، دلیل آن اکران ویژه چه بود؟
دلیلش این بود که در آن زمان آقای سجادپور می‌خواست به نوعی یارگیری کند و حرف خودش را به کرسی بنشاند که دیدید من گفتم این فیلم غیرقابل پخش است و نمی‌تواند مجوز اکران بگیرد. در واقع هدف پخش آن این بود که ثابت شود دلیل توقیف فیلم چیست نه اینکه واقعا فیلم دیده شود.
شما هفته پیش در جشنواره جام جم بابت ساخت سریال «روزگار قریب» جایزه دریافت کردید، فکر می‌کنید که این اهدای جایزه با موضوع دلجویی و آشتی با شما ارتباطی دارد؟
نه، به نظر من اهدای جایزه بابت یک سریال کاملا طبیعی است و خب این حق کسانی‌است که در سریال‌سازی امتحانشان را پس دادند جایزه بگیرند، ضمن اینکه من با کسی قهر نبودم.
ولی در تمام این چند سال (از 89 تاکنون) شاهد این نوع خبر و یا گفتگویی از شما نبودیم و بعضا در رسانه‌ها می‌خواندیم که با سینمای ایران قهر کردید.
نه من هرگز با سینمای ایران قهر نبودم، ضمن اینکه در تمام این چند سال داور جشنواره‌های مختلفی بودم و تعداد ناچیزی از سینمای ایران را دیدم که به نظرم همه‌شان کارهای خوبی بودند و از حیث منظر اجتماعی آنها را پسندیدم ولی حضور نداشتن وکم حرف زدنم بخاطر دلخوری و قهر نبود، بلکه بنا به یکسری مسائل شخصی و خصوصی بود و اینکه حوصله نداشتم.
با توجه به سابقه‌‌ی موفقی که در سریال‌سازی داشتید،در حال حاضر چه پروژه‌ای در دست دارید؟
مدت‌هاست که متعهد به ساخت سریالی با عنوان «88 متر» برای سیما فیلم هستم اما زمان کلید خوردن آن هنوز معلوم نیست. فقط میدانم که هروقت مسائل و مشکلات مالی سازمان حل شود کار کلید می‌خورد.
با توجه به نزدیک شدن ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر، بد نیست کمی درباره جشنواره حرف بزنیم؛ در بخشی از صحبت‌هایتان گفتید که سودای سیمرغ در سر ندارید، یکبار دیگر هم در جایی دیگر گفته بودید که از واژه سودای سیمرغ خوشتان نمی‌آید دلیلش چیست؟
به نظرم نام «سودای سیمرغ» برای یکی از بخش‌های اصلی جشنواره‌ای با وسعت جشنواره فیلم جالب نیست، چون کلمه سودا بار معنایی منفی دارد و به نوعی یک معنای تحقیرآمیزی برای فیلمسازان تداعی می‌کند؛ امیدوارم که در نام این بخش تجدید نظر شود و به زودی نشستی با داوران جشنواره درباره عنوان این بخش بگذاریم و تصمیم تازه‌ای در این رابطه بگیریم.
یکی از داوران جشنواره فیلم فجر امسال شما هستید، چه معیارهایی را برای انتخاب فیلم‌ها در نظر می‌گیرید؟
اصلی‌ترین معیار برای انتخاب یک فیلم در جشنواره کیفیت محتوایی آن است که تلاش می‌کنیم این کیفیت را در کنار یکسری از معیارهای دیگر مثل مصلحت ارزیابی کنیم.
تا به حال جلسه یا نشستی در این رابطه با سایرداوران گذاشته‌اید؟
خیر نه نشستی داشته‌ایم و نه تاکنون فیلمی را دیده‌ایم.
با توجه به اینکه در جشنواره امسال بزرگان سینمایی بسیاری حضور دارند ، داوری شما در خصوص فیلم‌هایی که کارگردانان معروف آنها را ساخته‌اند به چه صورت است؟
همه تلاشمان را می‌کنیم که تحت تاثیر نام کسی قرار نگیریم و حق کسی پایمال نشود، مخصوصا من که با وسواس‌های خاصی فیلم را داوری می‌کنم و حتی برخی مواقع با خودم می‌گویم حیف که قاضی نشدم.
نظر شما