وی گفت: یکی از کارهای خوب همه کشورها و نظام جمهوری اسلامی ایران که در عمر کوتاه خود آن را نشان داده است، جایزه کتاب سال است که عمدتا هم جهانی بوده است و مطمئنا آثار گرانقدری به جامعه جهانی عرضه کرده است.

هاشمی رفسنجانی اضافه کرد: بر خلاف آنچه گاهی تصور می شد، وقتی که راههای دیگری پیش آمد چه تصویری و چه گفتاری و وقتی سایتهای متعدد و ماهواره های مختلف و رادیوها و تلویزیونها و ضبط صوتها اختراع شد فکر می شد کتاب به تدریج تحلیل می رود و میدان را برای کارهای کوچک خالی می کند اما هنوز هم کتاب جای خود را حفظ کرده است و انشا الله تا همیشه جایگاه خودش را خواهد داشت.

وی با بیان اینکه من در این مدت چند جلد از این کتابها را که به این جایزه راه یافتند را دیدم و مرور کردم و انصافا هم قابل استفاده بودند، تاکید کرد: کار نوشتن کتاب را همراه تاریخ بشر حساب کرد چون مبدا نوشتن و آموزش، الهی بوده است کتاب آسمانی ما قرآن بیش از هر کتاب دیگری به نوشتن و ارشاد و تعلیم سهم داده است.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام سپس با قرائت آیاتی که پس از گذشت ۵۰۰ سال از انقطاع وحی بر پیامبر اسلام نازل شد گفت: اسلام برای این آمد که انسان مومن عالم تحول جامعه بشری بدهد اگر بخواهیم محتوای کتابهای جامعه خودمان بالا برود، یکی از ضرورتهای آن این است که فضای آزادی داشته باشیم هر انسانی حق دارد آزاد بیندیشد البته ممکن است نتواند اندیشه خود را ابراز کند اما هیچ کس غیر از خداوند نمی تواند عقیده ای را بر انسان تحمیل کند و به او بگوید که اندیشه ای را باور کند.

وی با اشاره به تاکید خداوند در قرآن کریم به پیامبر در رابطه با اینکه ایشان هر کاری هم که بکند نمی تواند عقیده برخی از کسانی را که مخالفش هستند تغییر دهد، یادآور شد: خداوند انسانها را مختار و در عین حال مکلف آفریده است نباید هیچ وسیله ای را بکار گرفت که آثار تفکر و اندیشه را با آن از مردم گرفت سراسر قرآن و کلمات صحیح معصومان، این مساله را روشن می کند. فقهای ما تقریبا به طور کامل بر این مساله اجماع دارند که علم یقینی انسان برای او حجت است.

آیت الله رفسنجانی ادامه داد: اولین موجود روحانی که خداوند خلق کرد، عقل است و این عقل است که انسان را به عنوان مخلوقی که خداوند برای آفرینش روح به آن می نازد، از اهمیت والایی برخوردار است آن چیزی که خداوند از ما خواسته است، رسیدن به حقیقت است عقل هم محور اصلی آزاد اندیشی است، آزاد اندیشی هم فقط یک حق نیست بلکه وظیفه هم هست آنهایی که زنجیر به پای می بندند -البته در این زنجیر یک تمثیل است چون اگر به پای کسی زنجیر هم ببندند، نمی توانند او را از فکر کردن باز دارند- می خواهند عقل مردم را در بند کنند.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: متاسفانه الان در بسیاری از برخوردها پلیس ها و امنیتی ها و حتی در دادگاهها می روند سراغ یک نفر که ببینند در قلب او چه می‌گذرد؟ تفکر او چیست؟ این از جرمهای بسیار بزرگ است چرا که او باید آزاد باشد و آزادانه فکر کند و هیچ نگرانی هم نداشته باشد.

آیت الله هاشمی رفسنجانی ادامه داد: که یکی از وظایف قطعی وزارت ارشاد تامین کردن وسایل آزاد اندیشی برای مردم است شما می دانید که وقتی مسلمانها آزاد بودند که از تفکرات دیگران استفاده کنند، یعنی از قرن چهارم به بعد، از سراسر تمدنهای آن زمان منابع زیادی به شهرهای بزرگ اسلامی رسید و آن تمدن عظیم اسلامی شکل گرفت و هنوز هم ستایشگران بسیاری دارد.

وی ادامه داد: پایه آن تمدن هم آزادی اندیشی دینی قرآنی بود من فکر می کنم ما به عنوان یک حکومت اسلامی این وظیفه را داریم که یک تمدن جدید را با توجه به دستاوردهای پژوهشی فراوانی که در دسترس است به جهان عرضه کنیم اگر دست و پای آزاداندیشان را ببندیم و قلمها را بشکنیم و کتاب را سانسور کنیم این برخلاف نظام اسلامی است.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ر عین حال تاکید کرد: البته گاهی مصالحی ایجاب می کند که بعضی بحثها مطرح نشود که اینها مسائل دیگری است اما درست نیست کسانی را متهم کنیم صرفا به این خاطر که فکر می کنیم در مغز و قلب آنها چیزهایی می گذرد که باب طبع ما نیست.

آیت الله رفسنجانی از مناظره ها و یا احتجاجات با عنوان یکی از عوامل مهم برای تبادل افکار در اسلام یاد کرد و گفت: انشاءالله وزارت ارشاد و مخصوصا آقای جنتی که فعالیتهای خوبی انجام داده و هنوز هم در نیمه راه است، سال آینده است بتوانند نمونه ای کتابها را به جامعه معرفی کنند که مسائل اساسی جامعه ما در آنها بیان شده است.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بار دیگر تاکید کرد: باید بگذاریم افکارشان را بگویند ما با ابتکارات امام این نظام را تاسیس کردیم نظامی که در آن بحث ولایت فقیه مطرح شده است. آن زمان (قبل از انقلاب) جریان عمومی این بود که تا امام زمان نیامده، ما حق بلند کردن پرچم حکومت را نداریم اما امام این طلسم را شکستند و با درسهایی که در نجف دادند مقدمه نظم اسلامی را پایه گذاشتند، ایشان فرمودند اسلام ایدئولوژی همه زندگی است.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاسیس این مجمع را ابداع مهم امام خواند و گفت: تا قبل از آن ما محکوم بودیم که هرچه فقها می‌گویند حالا می‌خواهد فقهای شورای نگهبان باشد یا جاهای دیگر، بپذیریم اما ایشان آمدند و فقه سیاسی و فقه حکومتی را وارد فقه ما کردند تاسیس این مجمع کار بزرگی است در دنیا.

آیت الله هاشمی رفسنجانی همچنین با اشاره به جمعیت یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفری مسلمانان در بیش از ۶۰ کشور دنیا از اینکه به گفته وی به سبب اختلافات درونی توان جهان اسلام بسیار کم و حرکتهای آن کم اثر است، ابراز تاسف کرد و گفت: اندیشمندان ما باید به فکر باشند که نترسند از اینکه نظراتشان را بیان کنند باید این نظرات را بنویسند و در موقع مقتضی هم آن را اعلام کنند خیلی مسائل زمین افتاده که فقه هنوز وارد آن نشده است.

وی تاکید کرد: ما خیلی وسیله خوب برای بیان و مباحثه و مکاتبه داریم ولی مقتضای آن داشتن محیط امن و روشن است این مکتب اهل بیت هم هست ولی باید بگویم که عقل هم اینطور حکم نمی‌کند که خیلی از ماها رفتار می‌کنیم.

هاشمی رفسنجانی در پایان سخنانش مردم را به شرکت در راهپیمایی ۲۲ بهمن دعوت کرد و گفت: وظیفه ذاتی انسانی و انقلابی ما است که ما برای دفاع از این انقلاب و مردم در ۲۲ بهمن شرکت کنیم.