شناسهٔ خبر: 13351 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

پازوکی: دکتر دینانی و اعوانی از جهاتی شباهت دارند و هر دو در عقایدشان راسخ هستند

یک عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران عصر دیروز در مراسم «سالکان حکمت و فکرت» (بزرگداشت دکتر دینانی و دکتر اعوانی) با بیان اینکه این دو استاد از جهاتی شباهت و تجانس فکری دارند و هر دو در عقایدشان راسخ هستند ، گفت: غضب دکتر دینانی از رحمتش پیشی می‌گیرد و استاد اعوانی برعکس، رحمتش مقدم بر غضبش است.

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ مراسم بزرگداشت دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران و چهره ماندگار فلسفه و دکتر غلامرضا اعوانی استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی و چهره ماندگار فلسفه طی مراسمی با عنوان «سالکان حکمت و فکرت» عصر دیروز ۱۸ اسفندماه با حضور جمعی از اهالی حکمت و فلسفه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.

 

دکتر شهرام پازوکی، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران یکی از سخنرانان این مراسم بود که طی سخنانی گفت: ما و دوستان در مؤسسه در عرف خودمان ۵ استاد را با عناوینی چون اعیان ثابته، کلیات خمس و ثابتات ازلی می‌شناسیم که سه تن از ایشان در این مجلس حضور دارند و عبارتند از: دکتر اعوانی، دکتر دینانی و دکتر داوری اردکانی. اما دو استادی که امروز مراسم نکوداشتشان است، از جهاتی شباهت و تجانس فکری دارند. هر دو در عقایدشان راسخ هستند و شما نمی‌توانید جلوی اینها چیزی بگوئید که خلاف نظرشان باشد.

وی افزود: اگر به دکتر اعوانی چیزی بگوئید که خلاف افلاطون و شیخ اشراق باشد تکلیفتان با رب العالمین است. ایشان هنگام خلاف گفتن مخاطب چیزی نمی‌گویند و با سعه صدر گوش می‌دهند اما همینکه سخن را شروع می‌کنند دیگر به مخاطب مجال سخن نمی‌‌دهند. نکته جالب درباره ایشان این است که ایشان همچنان که در عقاید افلاطونی خود راسخ هستند، اما همه گونه کتاب حتی اگر با عقایدشان نخواند می‌خوانند و این سعه صدر نشانگر تعظیم و تکریم علم است. همین سعه صدر در گزینش هیئت علمی برای مؤسسه هم مشهود بود و ایشان فارغ از اغراض شخصی و صرفا با ملاک علمی، دانشجویان را گزینش می‌کردند، بدون آنکه به همفکر و همنظر بودن عقاید او با خودشان توجه کنند. با اینکه نمی‌توان هیچگاه خلاف نظرشان در پیش ایشان حرف زد، اما وقتی کسی چنین می‌کند استاد اعوانی با سعه صدر با او برخورد می‌کنند و اعتراضش به خلاف گفتن مخاطب، به چند بار «جنابعالی!» گفتن تمام می‌شود. 
 
وی در ادامه سخنانش اظهار داشت: در پیش استاد دینانی هم شما نمی‌توانید چیزی بگوئید که خلاف نظرشان باشد. تفاوتشان با دکتر اعوانی این است که ایشان به تأسی از ناصر خسرو و مولانا در مثنوی چندین بار «خر» می‌گویند البته غضبشان از رحمتشان پیشی می‌گیرد و استاد اعوانی برعکس، رحمتشان مقدم بر غضبشان است. البته گمان می‌کنم نام آنها در این طرز رفتار تأثیر داشته باشد!
 
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در ادامه سخنان خود به بررسی جایگاه اندیشه این دو استاد در وضعیت فکری ایران معاصر پرداخت و گفت: بحث مقابله فکری با جریان سنت‌زدایی از تفکر اسلامی امروز بسیار جدی است و امروز جریاناتی در این راستا به طرز خطرناکی در حال گسترش هستند. نخستین جریان سنت‌زدایی که بسیار مهم است سنت‌زدایی به معنای ایدئولوژیک کردن اسلام است. منظورم از ایدئولوژی به معنای دقیق فکری و فلسفی آن است و اسلام ایدئولوژیک امروز خطرناکترین جریان سنت‌زداست که می‌خواهد تفکر اسلامی را در حد اعتقادنامه اسلامی تقلیل دهد و هرگونه تفکر غیرایدئولوژیک را انحراف از اسلام می‌داند. 
 
وی تصریح کرد: در این نوع تفسیر سنت‌زدا نه فقط به نفی مسئله حکمت و فلسفه و عرفان، بلکه به نفی اهالی آن می‌انجامد. در این طرز فکر است که داوری فردیدی، اعوانی نصری و دینانی منسوب به علامه طباطبایی می‌شود و در نتیجه همه مردود دانسته می‌شوند و شیعه‌شناس بزرگی چون "هانری کربن" جاسوس فرانسوی‌ها معرفی می‌شود. دومین جریان سنت‌زدا، اسلام فقه‌مدار است. مراد نفی فقه از اسلام نیست و هیچ عاقلی نمی‌تواند قائل به حذف این حوزه از فرهنگ اسلامی باشد. بلکه مراد تفکری است که سنت نبوی را فقط در ظواهر فقهی و شرعی منحصر می‌کند و سنت طریقتی ـ عرفان ـ و حقیقتی ـ حکمت ـ آنرا نفی می‌کند. همین تفکر است که وقتی استاد دینانی در مفهوم سماع در هستی مطلبی می‌گوید، ماجراهایی شروع می‌شود که همه می‌دانند و اینجا جای پرداختن به آن نیست.
 
پازوکی در پایان سخنانش بیان کرد: سومین نوع اسلام سنت‌زدا روشنفکری دینی است. برخی از روشنفکران عرفان و حکمت را مانع پیشرفت تمدن مدرن می‌دانند. بحث عقب‌ماندگی جای خود دارد، اما اینکه اینان ملاصدرا و مولانا را باعث عقب‌ماندگی بدانند، نتیجه آن است که یا ایشان را نفهمیده‌اند یا پیشرفت را. گروهی دیگر از روشنفکران نیز در بحث از اسلام معنویت جدا از دین و عقلانیت گسیخته از حکمت اسلامی را مد نظر قرار می‌دهند که طبعا در چارچوب آنان از معنویت و عقلانیت شیخ اشراق و عطار جایی ندارند. در نتیجه چنین جریاناتی است که داوری فردیدی، اعوانی نصری، دینانی منسوب به طباطبایی و آن دیگری پوپری می‌شوند، اما اگر اینها کنار بروند از فرهنگ و فکر ما چه می‌ماند؟ در این صورت ما از چه باید دفاع کنیم و کدام منبع فکری می‌تواند پاسخگوی سؤالات ما باشد؟

در پایان این مراسم از دو جلد کتاب «سالک حکمت» ارج نامه دکتر غلامرضا اعوانی و  «سالک فکرت» ارج نامه دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی با حضور اساتید رونمایی شد.

 

نظر شما