به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایسنا؛ حسین نوش‌آبادی، معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در نشست رسانه‌یی چهارمین همایش «حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط» که روز دوشنبه - 25 فروردین‌ماه - در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، گفت: ششم اردیبهشت‌ماه که روز جهانی مالکیت فکری، روز جهانی کتاب و حق مؤلف است، چهارمین همایش حقوق مالکیت ادبی و هنری را برگزار خواهیم کرد. از سه - چهار سال گذشته این همایش با اهداف و رویکردهای مختلف برگزار شده است. امسال نیز با توجه به این‌که سال اقتصاد و فرهنگ نامگذاری شده ما این همایش را با عنوان «همایش حقوق مالکیت ادبی و هنری با رویکرد سازمان‌های مدیریت جمعی» برگزار می‌کنیم.

او افزود: محترم شناختن حق مالکیت ادبی و هنری گامی جدی در جهت توسعه فرهنگی کشور است. ما بنا داریم با برگزاری این‌گونه همایش‌ها از این حق حمایت کنیم. ما کشوری رو به رشد هستیم که در آن صاحبان آثار دغدغه دارند که حقوق‌شان دست‌خوش تعرض قرار گیرد. رشد تکنولوژی، صنعت و فناوری نیز باعث تعرض بیشتر به این حوزه شده است. صیانت از حقوق پدیدآورندگان باید به طور جدی پیگیری شود. تمام مسؤولان کشور و از جمله ما در وزارت ارشاد در این زمینه مسؤولیت داریم.

نوش‌آبادی همچنین عنوان کرد: ما در این زمینه از همه دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط بهره خواهیم گرفت و از آن‌ها دعوت به همکاری می‌کنیم تا پشتوانه‌ای برای فراهم کردن یک بستر رشد در حوزه فرهنگ و هنر ایجاد شود؛ چراکه فرهنگ در صورتی ارتقا می‌یابد که از حقوق اصحاب فکر دفاع شود.

او سپس اظهار کرد:‌ قانون حق مالکیت فکری کنونی که مصوب سال 48 است، تا اندازه‌ای حق ورود به دستگاه‌های مرتبط را برای دفاع از این حقوق فراهم کرده، اما چون این قانون قدیمی است نمی‌تواند پاسخگوی بخشی از مسائل امروز باشد. اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مستند به قانون است و در همین قانون تصدی‌گری حق مالکیت به وزارت ارشاد داده شده بنابراین ما متولی حق مؤلف هستیم.

نوش‌آبادی اضافه کرد: حق مؤلف که امروز با عنوان کپی‌رایت شناخته می‌شود، امروزه نادیده گرفته می‌شود. خوشبختانه معاونت حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت ارشاد تاکنون در این زمینه کارهای خوبی داشته است، هرچند بخشی از این اقدامات در دولت‌های قبلی بوده است. در این زمینه تاکنون سه همایش با شعارهای مختلف برگزار شده و این چهارمین همایش است. از این همایش‌ها نتایجی به دست آمده است. همچنین لایحه جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری در حال تدوین است که تلاش دوستان منجر به تدوین این لایحه جامع شده است. در این زمینه بیش از یکصد جلسه در کمیسیون‌های اصلی و فرعی دولت برگزار شده است. این لایحه طرفداران و همچنین منتقدان سرسختی دارد. امیدواریم در نهایت طی دو - سه ماه آینده و در ابتدای سال 93 این لایحه جامع در دولت تصویب شود و به مجلس برود تا ما از یک قانون کارآمد، قوی و بروز برخوردار باشیم.

او در بخش دیگری از سخنانش عنوان کرد: اعزام کارشناسان مختلف به سازمان‌های جهانی و اجلاس‌های بین‌المللی در رابطه با کمیته دائم کپی‌رایت از دیگر اقدامات صورت‌گرفته در این زمینه است. هفته آینده نیز قرار است هیأتی از وزارت ارشاد و سایر نهادهای مرتبط در همین رابطه به ژنو اعزام شود. برای تنظیم لایحه‌ای برای الحاق به کنوانسیون برن تلاش‌هایی شده، اما هنوز نهایی نشده است. پیوستن به کنوانسیون رم را نیز در دستور کار داریم. تا به حال 9 هزار اثر هنری، فرهنگی و علمی را برای ثبت ارائه کرده‌ایم که شش‌هزار اثر به ثبت رسیده است.

نوش‌آبادی در بخش دیگری از این نشست اظهار کرد: هدف‌هایی که این همایش مد نظر دارد، عبارتند از تقویت جایگاه حقوق مالکیت ادبی-هنری کشور، فراهم کردن بسترهای مناسب قانونی برای حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان و ایجاد دلگرمی برای خالقان آثار و همچنین بهره‌گیری از ظرفیت بخش غیردولتی در حمایت از این حق و به‌کارگیری همه صنوف در این حرکت.

در بخش دیگری از این نشست نیز لادن حیدری، مدیرکل دفتر حقوقی و مالکیت معنوی وزارت ارشاد و دبیر همایش حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط، در سخنانی اظهار کرد: همایش‌هایی که در زمینه حقوق مالکیت برگزار می‌شود، با هدف فرهنگ‌سازی برای استقرار نظام مالکیت فکری در کشور تشکیل می‌شود. متأسفانه ما در زمینه حقوق مالکیت ادبی و هنری عقب‌تر از حقوق مالکیت صنعتی هستیم. از بزرگترین چالش‌های ما در این زمینه این است که پدیدآورندگان آثار به حقوق خود واقف نیستند به همین دلیل قراردادهایی به صورت یک‌طرفه بسته می‌شوند و مشکلاتی در این زمینه وجود دارد.

او ادامه داد: در برگزاری این همایش‌ها تصمیم داریم دولت در امر فرهنگ‌سازی وارد شود تا مردم به حقوق مالکیت معنوی و فکری احترام بگذارند و پدیدآورندگان با اهمیت آن آشنا شوند. سازمان‌های مدیریت جمعی به دولت وابستگی نخواهند داشت. ما بیشتر راغب هستیم که عرصه فرهنگ را به دست خود صنف‌ها بسپاریم تا مشارکت آن‌ها را بیش از پیش جلب کنیم. در حال حاضر لایحه نظام جامع مالکیت فکری در حال تصویب است.

او همچنین اضافه کرد:‌ برای برگزاری این همایش کمیته‌های مختلفی تشکیل شده است. در زمینه علمی نیز مقاله‌های همایش را منتشر کرده‌ایم و از دانشگاه‌ها برای حضور در همایش دعوت می‌کنیم. در این همایش برای اولین بار معاون دبیرکل سازمان جهانی مالکیت فکری به کشور ما می‌آیند. همین‌طور از مقامات عالی دولتی برای شرکت در همایش دعوت شده است. در این همایش صمیمانه حضور صنوف و بخش‌ خصوصی و استادان دانشگاه، دانشجویان و پدیدآورندگان آثار را می‌طلبیم.

***

در بخش دیگری از این نشست، حسین نوش‌آبادی در پاسخ به پرسشی درباره اقدامات وزارت ارشاد در زمینه جلوگیری از دانلود رایگان کتاب عنوان کرد: دانلود کردن از مصادیق تعرض به حقوق مالکیت ادبی و هنری است و در لایحه نظام جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری تدابیری در این زمینه پیش‌بینی شده است. با تصویب این لایحه ما ابزار قدرتمندی برای جلوگیری از این اتفاقات در فضای مجازی خواهیم داشت.

لادن حیدری نیز در این زمینه اظهار کرد: این موضوع باید توسط پدیدآورنده‌های آثار تعقیب شود و ما باید انگیزه پیگیری را در آن‌ها به وجود آوریم. با فراهم شدن شرایط مورد نظر، سازمان‌های مدیریت جمعی به عنوان نماینده پدیدآورندگان وارد عمل می‌شوند و پدیدآورنده‌ها نظاره‌گر احقاق حقوق خود توسط این سازمان‌ها خواهند بود.

او همچنین در پاسخ به این سؤال که چرا پس از برگزاری بیش از 100 جلسه هنوز لایحه جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری تصویب نشده است، گفت: برگزاری 100 جلسه نشان از دقت کارشناسان در این زمینه دارد. هدف ما پایه‌ریزی یک نظام در کشور است که به دلیل تازگی کمی دشوار است و با مقاومت مواجه می‌شود. ما در حال معادل‌سازی واژگانی برای به‌روزرسانی لایحه هستیم و باید تمام جوانب امر را بسنجیم. این لایحه جامع است و 180 ماده در آن به دولت تقدیم شده است که در حال حاضر به 130 ماده رسیده و در بیش از 100 جلسه تعیین شده و یکی از بهترین لوایح در سطح جهانی است.

در بخش دیگری از نشست، حسین نوش‌آبادی در پاسخ به پرسشی درباره اندیشیدن تمهیداتی برای رفع مشکلات ناشران و مترجمان در صورت پیوستن به کنوانسیون برن و به حداقل رساندن تبعات منفی این الحاق، عنوان کرد: پیوستن به برن مقدمه پیوستن به سازمان تجارت جهانی است و آنجا بسیاری از این مشکلات برطرف می‌شود. وظیفه ما تهیه پیش‌نویس پیوستن به کنوانسیون است. این موضوع به مجلس و دولت مربوط است و طبیعتا دغدغه‌هایی به دنبال دارد، اما ما فعلا موضوع را به تصمیم‌گیری مسئولان ارشد نظام واگذار کرده‌ایم.

او همچنین در پاسخ به پرسشی درباره لایحه جامع نظام رسانه‌یی و اینکه حذف مجازات حبس روزنامه‌نگاران در آن لایحه پیش‌بینی شده یا خیر، عنوان کرد: طبق برنامه پنجم توسعه،‌ دولت باید تا پایان سال سوم برنامه، لایحه جامع نظام رسانه‌یی را به مجلس ارائه می‌کرد، اما این اتفاق نیفتاده است و در حال حاضر ما در حال تهیه پیش‌نویس این لایحه هستیم و سعی می‌کنیم آن را تا پایان سال تهیه و به دولت ارائه کنیم تا مراحل بعدی طی شود.

معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین درباره سؤال مجلس از وزیر ارشاد، گفت: قرار بود در این رابطه سه‌شنبه کمیسیون تشکیل شود، اما به دلیل تلاقی سفر رییس‌جمهور به سیستان و بلوچستان با جلسه کمیسیون، فردا امکان حضور وزیر ارشاد در مجلس نیست، بنابراین جلسه به زمان دیگری موکول می‌شود.

او ادامه داد: موضوعیت سؤالاتی که قرار است مطرح شوند از بین رفته است. این سؤالات بحث‌هایی است که پیش از این در کمیسیون‌ها و در دیدار با هیأت رییسه مجلس به آن‌ها پاسخ داده شده و سؤالاتی است درباره موضوعاتی مانند انتقال جسد دو هنرمند به ایران و دفن آن‌ها در قطعه هنرمندان، نشر چشمه، برگزاری و لغو جشنواره افق نو، مسائل منطقه‌یی، پروژه‌ها و... که موضوعات روز و جدید نیستند، اما در دستور کار بوده‌اند که بررسی آن‌ها با سفر رییس‌جمهور به سیستان فعلا لغو و به زمان دیگری موکول شده است.

نوش‌آبادی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره اقدامات احتمالی وزارت ارشاد در زمینه انتقال جسد ریچارد فرای، ایران‌شناس آمریکایی، به ایران عنوان کرد: ما مسؤولیتی درباره انتقال اجساد نداریم و متولی این موضوع نیستیم. این بحث هم به ما ارجاع نشده و مسؤولیتی در این رابطه نداریم.

در بخش دیگری از این نشست لادن حیدری درباره چگونگی رسیدگی به مشکلات هنرمندان تجسمی و نویسندگان گفت: متأسفانه پدیدآورندگان آثار در انعقاد قرارداد با ناشران یا خریداران به دقت مسائل حقوقی را رعایت نمی‌کنند و حتی حداقل‌های قانون مصوب سال 48 را هم لحاظ نمی‌کنند. دولت هم نمی‌تواند در قراردادهای بخش خصوصی دخالت کند. همه چیز در حوزه حقوق مولف به شکایت پدیدآورنده بستگی دارد. اگر پدیدآورنده حتی مطالبه‌ای از قوه قضاییه نداشته باشد کسی نمی‌تواند کمکی کند. بنابراین پیگیری حق بر عهده پدیدآورنده اثر است و رسیدگی به شکایات بر عهده قوه قضاییه. ما نیز صرفا از پدیدآورنده‌ها حمایت می‌کنیم و به فرهنگ‌سازی در این زمینه می‌پردازیم.

او همچنین در پاسخ به سؤالی درباره این‌که آیا این امکان برای ایران وجود دارد که مانند چین با تحمیل تبصره‌هایی به کنوانسیون برن به آن ملحق شود، گفت: معاهدات و کنوانسیون بین‌المللی موادی دارند که قابلیت حق شرط در آن‌ها گنجانده شده و برای کشورها حق رزروها و شروطی وجود دارد، مسلما ما درباره ایران نیز این موضوع را در دستور کار داریم. ما در حال حاضر مفاد لایحه را بررسی کرده‌ایم و در حال بررسی شروط احتمالی ایران بر کنوانسیون هستیم،‌ اما موادی هم هستند که قابلیت شرط‌پذیری ندارند، بنابر این ما بنا به مصلحت و شرایط کشور به پیوستن به کنوانسیون‌ها فکر می‌کنیم.

حیدری همچنین درباره جزییات سفر هیأت ایرانی به ژنو گفت: ژنو محل استقرار سازمان جهانی مالکیت معنوی است و جلسات آن جلسات دوره‌یی و از پیش تعیین‌شده است. برای شرکت در این جلسات هیأتی از ایران با حضور دستگاه‌های متولی و کارشناسان در اجلاس پیشِ رو شرکت می‌کنند.

او همچنین درباره مسؤولیت نهادهایی مانند سازمان صداوسیما در زمینه کپی‌رایت عنوان کرد: اجرای حقوق مالکیت فکری بر عهده همه دستگاه‌ها و همه مردم است.