شناسهٔ خبر: 26536 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

هنر طراحی و نشانه‌سازی فرهنگی

«دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران» کتابی نفیس درباره مهرها و هنر حکاکی در ایران از روزگار باستان تا دوره اسلامی است. در این اثر که به کوشش محمدجواد جدی، گردآوری شده، سابقه شش هزار ساله مهرها را با تصاویری که در جای جای کتاب به چشم می‌خورد پیش روی خواننده قرار می‌دهد. آنچه می خوانید یادداشت استاد آیدین آغداشلو در مقدمه این کتاب است.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ آیدین آغداشلو در مقدمه این کتاب نوشت: «هنر طراحی و حکاکی مُهرها، از اصیل‌ترین هنرهای ایرانی - چه پیش از اسلام و چه پس از اسلام - بوده است و در هر دورانی به صورت آیین‌های تابان و راستگو، مفهوم و معنای انسان روزگار خود را منعکس و حتی در دشوارترین ایام تاریخی، سیاسی، اجتماعی و هنری نیمة دوم قرن سیزدهم هجری قمری نیز همچنان - به یمن هنرمندانی بزرگ و یگانه - نقش و وظیفة خود را ایفا کرده است.

حکاکی مُهرها سابقه و عمری بیش از شش هزار ساله دارد و به حق، سرآغاز هنر گرافیک و نشانه‌سازی در تاریخ فرهنگ بشری است، هنری که به خاطر ذات و جوهر «تکثیر»ی خود توانست به صورت یک ضرورت در پهنة روابط اجتماعی و اقتصادی انسان به ظهور درآید و تا قرن گذشته، هر سندی را اعتبار بخشد. اما جنبة مصرفی آن، مانع کار خلاقه و شگفت‌انگیز استادان این هنر نشد.

آنها مانند هر هنرمند ایرانی دیگری، همیشه در جستجوی آفاق رفیع معنوی، آن را بر صدر نشاندند و اولویت دادند. مهارت فنی و چیره‌دستی این هنرمندان، مخصوصاً در یک‌هزار سال گذشته، هنری اعجاب‌آور را به نمایش گذاشت که هنرمند حکاک می‌توانست زیباترین و بی نقص‌ترین نوشته‌های خوشنویسی شده را، آن هم در موارد بسیاری به طور معکوس، بر روی سنگ بنشاند و آراستگی و کمال خیره‌کننده‌ای حاصل دهد.

این حکاکان قدیمی و استادان فروتن، هنری را دنبال کردند و تبلور دادند که تقریباً به نحوی مساوی، در اختیار قشرهای گوناگون جامعه قرار می‌گرفت و از پادشاه تا یک معلم ساده را پوشش می‌داد. طبیعتاً «مُهرهای سلطنتی» از امتیاز ویژة به کارگرفتن استادان برجسته و یگانه برخوردار می‌شدند، اما همین استادان شریف، هیچگاه هنر و کارشان را منحصراً در اختیار عالی مقامان دورانشان قرار نمی‌دادند و بسیاری از عالی‌ترین آثارشان به سفارش علاقه‌مندان و هنردوستانی که به این هنر عشق می‌ورزیدند پدید می‌آمد.»

* دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران» را کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی با همکاری فرهنگستان هنر و مرکز دایره‌المعارف انسان‌شناسی منتشر کرده است. این کتاب در ۸۶۴ صفحه با شمارگان دوهزار نسخه و بهای با قاب ۳۰۰ هزار تومان و بدون قاب ۲۵۰ هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان حوزه تاریخ و هنر قرار گرفته است.

نظر شما