به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ احمد پاکتچی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) و قرآن پژوه در همایش «مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم با تاکید بر رویکرد روش‌شناسی» که ۱۳ دی‌ماه همزمان با پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان در برج میلاد برگزار شد، گفت: ما اکنون در آغاز سال ۲۰۱۵ میلادی هستیم، در عصری که تمدن‌های مختلف در حال داد و ستد هستند و گاهی روابط این تمدن‌ها به صورت دوستانه و گاهی هم غیردوستانه برقرار می‌شود. در این میان ما مسلمانان به عنوان پاسداران قرآن کریم در نوع مواجهه‌مان با تمدن غرب و مدرن مشکلاتی داریم.

وی ادامه داد: مواجه ما مسلمانان با فرهنگ و تمدن غرب به گونه‌ای اتفاق افتاده که از آن با عنوان «نا امنی» یاد می‌شود. برای تشریح بیشتر این موضوع مثالی می‌زنم؛ امروز ما همانند کسی هستیم که در یک میهمانی شرکت می‌کند در حالی که با آداب آن آشنا نیست و به همین دلیل نوعی احساس نا امنی می‌کند. 

وی افزود: در چنین مواقعی که وارد یک فضای ناشناخته می‌شویم سه راهکار و البته یک راهکار پیشنهادی داریم، نخستین راهکار این است که سکوت کنیم. دومین راهکار حرکتی است که مصداق این ضرب‌المثل است، یعنی کاتولیک‌تر از پاپ شویم یا همان کاسه داغ‌تر از آش و می‌خواهیم به نوعی جلوتر از آن افرادی که در آن مهمانی قرار دارند حرکت کنیم. سومین راهکار جبران و برهم زدن قاعده بازی است. اما رفتار چهارم که قابل پیشنهاد است این است که فرد بتواند خودش را در آن موقعیت پیدا کند و به گونه‌ای رفتار کند که نیاز به تغییر رفتار خودش نباشد و دیگران هم او را بپذیرند.
 
این استاد دانشگاه با تعمیم این مثال به موقعیت کنونی مسلمانان گفت: موقعیت مسلمانان طی دو قرن گذشته به همین صورت بوده است. ما همواره احساس کردیم به جهانی دعوت شده‌ایم که دیگران چیزهایی بلدند که ما نیستیم. به همین دلیل احساس نا امنی به ما دست می‌دهد.

سه برخورد مسلمانان در مطالعات قرآنی
وی با اشاره به وضعیت مطالعات اسلامی و قرآنی یادآور شد: در مطالعات قرآنی و اسلامی یکی از رفتارهای که اتخاذ شده این است که سکوت پیشه کنیم. چنین نوع مواجهه‌ای با دنیای مدرن، تاریخ مصرفش گذشته است. دومین برخورد ما در مطالعات قرآنی این بوده که جلوتر از سایرین حرکت کنیم، بدین معنا که اگر کسی شعار پوزیتیوستی دهد ما جلوتر از آنها حرکت کنیم یا اگر کسی ادعای علم‌گرایی کند ما به نوعی بخواهیم جلوتر از آنها حرکت کرده و به دنبال اثبات مسائل علمی باشیم که هنوز اثبات نشده است.

پاکتچی درباره رفتار سوم مسلمانان در مطالعات اسلامی نیز گفت: بر هم زدن بازی و خلاف مسیر جهان حرکت کردن سومین رفتاری است که امثال سلفی‌ها داشته‌اند و با تندروی‌های خود خواسته‌اند قواعد بازی را به هم بزنند. آنها به دنبال این هستند که بگویند ما قواعد موجود در دنیا را به رسمیت نمی‌شناسیم و می‌خواهیم قواعد خودمان را پیاده کنیم.

وی در ادامه با اشاره به رفتار و برخورد پیشنهادی در این باره اظهار کرد: پیدا کردن جایگاه خودمان بر اساس شناخت از توانایی‌ها و ظرفیت‌هایمان رفتاری است که مورد نیاز ماست. ما مسلمانان ذخیره و سرمایه عظیمی به نام قرآن و اسلام داریم و باید بدانیم چگونه از این سرمایه عظیم بهره‌مند شویم و سایر جهانیان را هم با آن آشنا کنیم.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع)، اگر در دنیای امروز سکوت کنیم اشتباه کردیم و اگر بازی را به هم بزنیم و ترور کنیم، هم آبرویی برای اسلام کسب نکردیم. از سوی دیگر اگر بخواهیم با رفتارهای احساسی جلوتر از دیگران حرکت کنیم نیز خلاف واقع است.

وی تاکید کرد: مسلمانان باید با شناخت از دنیای موجود و آشنایی با مبانی فکری دنیا و فلسفه غرب جایگاه خود را در دنیای امروز بیابند. 

وی در بخش دیگری از سخنانش ضمن ابراز نگرانی از دو موضوع در حوزه مطالعات و پژوهش‌های قرآنی گفت: یکی از نگرانی‌های من، دروغ گفتن به خودمان است. نباید ادعای کاری را داشته باشیم که توانایی در آن نداریم چراکه چنین رفتاری به تفسیر رای ما تعبیر می‌شود. اگر کالای پژوهشی ما اصلاً پژوهش نباشد دیگران آن را به تفسیر رای تعبیر می‌کنند. گاهی احساس می‌شود که با کتابسازی در این حوزه خلاء ما پر می‌شود در حالی که این گونه نیست. 

نگرش سلفی‌ها دکور خوبی دارد 
این استاد دانشگاه همچنین گفت: شاید نگرش‌های سلفی که می‌گوید ما از کسب علم مدرن صرف‌نظر می‌کنیم و می‌خواهیم ببینیم که پیامبر و سنت چه می‌گوید برایمان جالب باشد البته این موضوع دکور خوبی است اما این‌که تا چه حد قابل دست‌یابی باشد جای تامل دارد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر امروز متفکران زیادی وجود دارند که می‌خواهند جلوتر از غربی‌ها حرکت کرده و مسائل علمی را با قرآن اثبات کنند و در هر حوزه مانند روانشناسی مباحثی را از قرآن یا نهج‌البلاغه استخراج می‌کنند و بعد به طور مثال نام آن را می‌گذارند تعلیم و تربیت از دیدگاه قرآن یا نهج‌البلاغه.

پاکتچی بیان کرد: نگرانی دوم من این است که ما از راهش وارد نمی‌شویم. ما باید تعالیم خودمان را با نیازهای روز جامعه پیوند بزنیم و پاسخ مناسبی برای نیازهای امروزی داشته باشیم. 

وی در بخش پایانی سخنانش با بیان این‌که آنچه به شناخت راه‌ها منتج می‌شود، نامش روش‌شناسی گفت: روش‌شناسی یعنی این‌که چه راه‌هایی را باید رفت تا به نتیجه رسید. بنابراین همان‌گونه که گفتم باید بر اساس نیازهای روز تعالیم‌مان را ارائه دهیم.