شناسهٔ خبر: 28341 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

ايران پايه‌گذار مکاتب فلسفه اسلامی است

رئيس جامعةالمصطفی العالميه(ص) ايران را مهد تفکر فلسفی به ويژه تفکر فلسفه اسلامی دانست و افزود: مهم‏ترين و فاخرترين مکاتب فلسفه اسلامی در ايران پايه‏ گذاری و توسعه پيدا کرده است.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر، آیت الله اعرافی، رییس جامعه المصطفی(ص) العالمیه و امام جمعه‏ شهر مقدس قم، چندی قبل در اولین سفر خود به صربستان، با وزیر علوم و برخی دیگر از مسئولین عالی علمی و دانشگاهی این کشور ملاقات داشته است. وی همچنین در کرسی شرق‏شناسی دانشگاه بلگراد و انستیتوی فلسفه به ایراد سخنرانی پرداخت. مصاحبه ‏های آیت الله اعرافی با نمایندگان رسانه‏ های تأثیرگذار صربستان، از جمله پخش مصاحبه ‏ وی در اخبار سراسری شبکه‏ تلویزیونی «ب۹۲» از دیگر نتایج سفر وی به بلگراد بود.

در این میان، هفته ‏نامه‏ سیاسی-تحلیلی «پِچات» صربستان با حضرت آیت الله اعرافی، رییس جامعه المصطفی(ص) العالمیه و امام جمعه‏ شهر مقدس قم مصاحبه كرد.

وی در این مصاحبه‌ اظهار كرد: ایران خود دوستان خودش را انتخاب می‏ کند؛ ای کاش مردمان بالکان می‏ توانستند معقول‏ تر عمل کنند، خودشان متحد می‏ شدند و به عنوان یک اتحادیه‏ قدرتمند، عنصری پراهمیت و انکارناپذیر در عرصه‏ روابط بین‌المللی ‏بودند.

رئیس جامعةالمصطفی العالمیه(ص) گفت: انسان‏های متدین می‏ توانند همزمان، هم براساس موازین دین خود و هم متناسب با رهاوردهای تمدّنی عصر نوین زندگی کنند.

وی معتقد است كه اسلام، دینی واحد است که در ضمن آن، جریان‏های کلامی و اندیشه ه‏ای گوناگون، همه بر پایه‏ اصول مشترک، رشد کرده ‏اند.

اعرافی با بیان اینكه اسلام در جمهوری اسلامی ایران مشخصات ویژه‏‌ای دارد، افزود: ما با این واقعیت مواجه هستیم که اسلام را می‏ توان به انحای گوناگون قرائت کرد؛ یکی از مهم‏ترین مشخصات و شاید بنیادی‌‏ترین مشخصه‏ این قرائت ویژه از اسلام دقیقاً همین نکته‏ است.

وی ادامه داد: ما از یک طرف تلاش می ‏کنیم تا از هویت و میراث و سنت خود صیانت کنیم؛ از طرف دیگر، تلاش ما این است که بر پایه اجتهاد مبتکرانه و به کمک اندیشه‏ قدرتمند دینی خود با چالش‏های زندگی معاصر مواجه شویم و متناسب با اقتضائات معاصریت، متقن‏‌ترین پاسخ‏ها را در برابر آن چالش‏ها ارائه کنیم.

اعرافی افزود: بدین ترتیب، مهم‏ترین ویژگی‏های این قرائت خاص از اسلام، عقلانیت و اجتهاد است و ویژگی بسیار مهم دیگر عبارت است از این که این گونه اسلام، با رویکرد عقلانی مقتدر، به دنبال آن است که حقیقت‏ جویی و عدالت را از یک سو و توانمندی جهادگرانه با هدف صیانت از هویت سنتی خود را از سوی دیگر، یک جا جمع کند.

وی ضمن بیان مطلب فوق گفت: مشخصه‏ دیگر این است که در چارچوب این اسلام، ما بر عناصر مشترک میراث واحد همه‏ بشریت، یعنی همه‏ انسان‏هایی که در جهان امروزی زندگی می‏ کنند، تأکید می‏‏ کنیم. اصل اساسی ما گفت‌وگو با دیگران و کسانی است که همانند ما نمی‏ اندیشند.

اعرافی با اشاره به اینكه جامعةالمصطفی العالمیه(ص) به میراث سنتی حوزه‏ های علمیه اسلامی و فنون علمی دینی و اسلامی تکیه کرده است، گفت: با توجه به اینکه دانش‏ پژوهان این مركز از کشورهای گوناگون هستند، تلاش داریم تا در مجموعه آکادمیک خود، نوعی جامعه‏ معنوی بین‌المللی را ایجاد کنیم که اعضای آن برخوردار از درک بسیار عالی از همدیگر باشند.

رئیس جامعةالمصطفی العالمیه(ص) اظهار كرد: چنین جامعه‏ هایی این توانایی را دارند تا تفکر معتدل و عقلانی در باب حقایق متعالی را پایه ‏ریزی کرده و توسعه دهند؛ در جامعةالمصطفی العالمیه(ص) به دنبال آن هستیم که برنامه ‏ریزی آموزشی خود را با محتوای اصیل فنون علمی اسلامی، از منظر توانمندی تمدنی میراث خود، غنا ببخشیم.

تحصیل دانش‏ پژوهان مسلمان و مسیحی در جامعةالمصطفی العالمیه(ص)

وی در پاسخ به این سؤال كه آیا در میان دانش‏ پژوهان جامعةالمصطفی العالمیه(ص)، مسیحیان و یا مسیحیان ارتدوکس هم به تحصیل می‌پردازند، گفت: نزدیک به ۵۰ دانش‏ پژوه مسلمان از کشورهای گوناگون منطقه‏ بالکان در این مركز تحصیل می ‏کنند؛ همچنین در دوره‏ های آموزشی کوتاه‏ مدت و فرصت‏های مطالعاتی، تعداد قابل ملاحظه ه‏ای از مسیحیان و نه تنها مسیحیان بلکه پیروان دیگر سنن معنوی دینی هم مشغول به تحصیل و پژوهش هستند.

اعرافی تأكید كرد: این مركز دارای آموزش مجازی است كه در آن، تعدادی از دانش‏ پژوهان مسیحی از طریق اینترنت مشغول به تحصیل هستند. جهان اسلام با پدیده قرائت افراطی، غیر عقلانی و محدودیت‏ آور از اسلام مواجه است که مشخصه‏ آن، طرد بی‏رحمانه‏ همه دگراندیشان است.

وی در رابطه با میزان پایه‏ گذاری اندیشه سیاسی و فلسفی امام خمینی(ره) در جهت‏گیری‏های علمی جامعةالمصطفی العالمیه(ص)، گفت: اندیشه و آموزه‏‌های علمی امام خمینی(ره) بدون تردید از پایه‏ های کلیدی برنامه ‏های آموزشی این مركز به شمار می‏ آید؛ امام خمینی(ره)، شخصیت علمی کم‏ نظیر در فنون گوناگون علم دینی، همچون میراث فلسفی و عرفانی سنت اسلام بود.

امام جمعه شهر قم در پاسخ به این سؤال كه آیا غرب‌ مدرن به اندازه‏ ای کافی از فلسفه‏ اسلامی و جریان‏ها و آموزه ‏های فلسفی جهان اسلام اطلاع دارد، گفت: ایران مهد تفکر فلسفی به ویژه تفکر فلسفی اسلامی است و مهم‏ترین و فاخرترین مکاتب فلسفه اسلامی در ایران پایه ‏گذاری شده و توسعه پیدا کرده است.

وی افزود: سه مدرسه‏ اصلی فلسفه در اسلام همچون مشاء، اشراق و حکمت متعالیه و همینطور حوزه ‏های علمیه متعددی که مسئول توسعه‏ علوم دینی در ایران بودند، متولد شده و یا رشد بسیار قابل ملاحظه ه‏ای پیدا کردند؛ در این راستا می‌‏توان به دلایل پویایی اندیشه فلسفی در ایران اشاره کرد و شاید دلیل نخست، تمایل عقلانی ایرانیان به تفکر در باب مسایل فلسفی است.

اعرافی ادامه داد: دلیل دوم، ظرفیت‏های عظیم فلسفی مکتب شیعی پیروان خاندان مطهر پیامبر اسلام است که یکی از مهم‏ترین مکاتب و مذاهب اسلامی است.

وی تأكید كرد: در کنار این، در پرتو سنت فاخر عرفانی یا آن‏چه که تصوف نامیده می‏شود، میراث فلسفی ایران عمیق‏‌تر و غنی‏‌تر شده است؛ البته، سنت عرفانی تصوف در بسیاری از کشورهای اسلامی به صورت خشک و بسیار سطحی معرفی شده است.

امام جمعه شهر قم با تأكید بر اینكه باید همه با هم خیلی بیشتر تشریک مساعی داشته باشیم تا بدون واسطه هم‏دیگر را بهتر بشناسیم، گفت: ما صربستان را می ‏شناسیم به خاطر اینکه چند نفر از دانش‏‌پژوهان تأثیرگذار از این کشور، سالیانی متمادی در ایران تحصیل کردند و آنان به ما کمک کردند تا مهم‏ترین مشخصه‏‌های فرهنگی و تمدّنی، مردمی را که در صربستان زندگی می‏‌کنند، بهتر بشناسیم.

وی معتقد است كه ایران، کشوری قدرتمند در منطقه خود است و این اقتدار هم در ضمن دانش عقلانی و فلسفی و هم در عرصه توسعه تکنولوژیک، خود را نشان می‏دهد.

اعرافی یادآور شد: توصیه‏ من به مسلمانان و مسیحیان در بالکان این است که به اعتدال عقلانی بازگردند و از هرگونه تعصب ناروا و بی ‏پایه فاصله بگیرند؛ همه‏ آنان، کشور خود را دوست داشته باشند و اجازه ندهند در این منطقه، افکار افراطی و خشک رشد کند.

وی در سخنان پایانی خود، خاطرنشان كرد: همه با تمام وجود بپذیرند که اسلام و مسیحیت باید در فضای آرامش و احترام همه‏ جانبه‏ متقابل هم‏زیستی داشته باشند؛ در حال حاضر وقت آن است که آن خاطرات منفی به کنار گذاشته شود و همه به سوی آینده ‏ای درخشان گام بردارند.

نظر شما