به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ «پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» کتابی منتشر کرده است که «عرفان و بایسته‌های عرفان‌پژوهی در گفتگو با دانشوران» نام دارد. این اثر به کوشش محمدرضا فلاح شیروانی و کاظم دلیری تنظیم شده است.
موضوع این کتاب، مجموعه گفت‌وگوهایی با اندیشوران حوزه عرفان است که طی سال‌های ۱۳۸۵ ــ ۱۳۸۷ در نشست‌ها و گفت‌وگوهایی نظرات خود را با پاسخ دادن به پرسش‌ها و چالش‌هایی مشخص بیان کرده‌اند. این اندیشوران عبارت‌اند:
آیت‌الله محسن اراکی، حجج‌الاسلام و المسلمین علی عابدی شاهرودی، دکتر علی شیخ‌الاسلامی، مرحوم محمدمهدی مهندسی، سید یدالله یزدان‌پناه، مرتضی واعظ جوادی آملی، حسن رمضانی، دکتر محمدمهدی گرجیان، دکتر محمدتقی فعالی، به همراه دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر نصرالله پورجوادی، دکتر شهرام پازوکی، دکتر محمد اسدی گرمارودی و دکتر حسین ابوالحسن تنهایی.
کتاب سه فصل دارد:
فصل اول: گونه‌شناسی و جریان‌شناسی رویکردهای عرفان‌پژوهی؛
فصل دوم: چکیده گفت‌وگوها؛
فصل سوم: بازنویسی موضوعی متن گفت‌وگوها که در محورهای زیر تنظیم شده است:
ـ شناخت عرفان اعم از نظری و عملی و رابطه آنها با هم،
ـ رابطه عرفان و علوم (همچون اخلاق، فلسفه و ادبیات)،
ـ رابطه عرفان و دین،
ـ از معیار عرفان تا نقد تصوف و عرفان،
ـ آثار جامعه‌شناختی عرفان،
ـ بایسته‌ها و کاستی‌های عرفان‌پژوهی.
پرسش‌هایی مشخص که اندیشوران به آنها پاسخ گفته‌اند، عبارت‌اند:
۱. آیا استخراج معارف عرفانی قرآن و حدیث را باید جدا از اندیشه عرفای مسلمان در نظر گرفت و بر آن مقدم داشت؟ اصولاً در چه مرحله‌ای از سیر کلان پژوهش باید به این کار پرداخت؟
۲. عرفان عملی و عرفان نظری چه رابطه‌ای با هم دارند؟ این واقعیت در مدیریت پژوهش چگونه لحاظ شود؟
۳. پرداختن به تاریخ عقاید و سرنوشت اجتماعی رهبران بزرگ عرفان و سرسلسله‌های فرق صوفیه و نیز تاریخ اجتماعی‌ـ‌سیاسی فرقه‌ها و سلسله‌ها در به‌فهمی و بازسازی اندیشه عرفان عملی اسلامی چه نقشی به عهده دارد؟
۴. فایده و ضرورت بخش‌بندی مخاطبان به دو سطح «عمومی» و «نخبگانی» و برنامه‌ریزی برای تولید فرآورده‌های ویژه برای هر یک از آنها چیست؟
۵. سرفصل‌ها و موضوع‌های مهم عرفان عملی که در دو ساحت اندیشه‌سازی و ترویج آموزه‌های عرفانی برای سطح عمومی لازم است، کدام‌اند؟
۶. میان اخلاق عرفانی و عرفان عملی در مبانی، گستره، اهداف و روش‌ها چه نسبتی است؟
۷. هریک از شاخه‌های مطالعاتی عرفان چه اولویت‌ها و ضرورت‌هایی دارند از قبیل: ادبیات عرفانی، روان‌شناسی عرفانی، جامعه‌شناسی عرفانی، تاریخ عرفان، عرفان تطبیقی بین ادیان، فلسفه عرفان، تربیت عرفانی، تفسیر عرفانی متون قرآنی و روایی، تبیین آموزه‌های عرفانی ادعیه و تبیین سیره عرفانی پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع).
۸. پرداختن به نظام‌های عرفان عملی دیگر ادیان و مکاتب در شناخت معنویت ناب اسلامی چه تأثیری دارد و در چه برهه‌ای و با چه پیش‌نیازهایی باید به این مقوله پرداخت؟
۹. برای آن که نگاه‌های بدبین و عرفان‌ستیز به آغاز و ادامه عرفان‌پژوهی حساس نشوند، در چرخه کار چه تمهیداتی باید اندیشید؟
۱۰. آفات فهم امروزی از عرفان چیست؛ برای مثال، تفکر مدرن به‌ویژه اندیشه‌های تحصلی (پوزیتویستی) چه پیامدهایی در حوزه عرفان‌پژوهی داشته است؟
۱۱. آیا سنت عرفانی در شرایط و بستر تمدن جدید و در ساحت پیچیده و پرنفوذ حیات اجتماعی می‌تواند حضوری مؤثر داشته باشد یا برای حضور مؤثر، نیازمند بازسازی است؟ (صص ۲۶ ــ ۲۷)
«عرفان و بایسته‌های عرفان‌پژوهی در گفتگو با دانشوران» به کوشش محمدرضا فلاح شیروانی و کاظم دلیری با شمارگان هزار و ۴۰۰ نسخه به بهای ۲۲ هزار تومان توسط «پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)» در سال ۱۳۹۳ به چاپ رسیده است.
نظر شما