شناسهٔ خبر: 31196 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

پارادایم‌های روش‌شناسی فرهنگی در یک کتاب

پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی از جمله پدیده‌هایی است که بازیگر اصلی آن انسان است. موجودی با سعه وجودی گستره، مختار و البته پیچیده که محققان برای شناخت آن با متغیرهای متعددی روبه‌رو هستند. کتاب «مقدمه‌ای بر مطالعات فرهنگی» در تلاش برای ارائه رویکرد پارادایمی و گفتمانی برای رفتارهای انسان است.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب «مقدمه‌ای بر مطالعات فرهنگی» اثر مشترک حسین‌علی رمضانی، علی‌الله بخش و عیسی خدابنده است که در آن تلاش شده است تا درک درستی از زادگاه مفاهیم، معانی لغوی و اصطلاحی و روش‌شناسی و در ادامه روش‌ بین‌الاذهانی کردن آنها به دست خواننده داده شود.

در ابتدای فصل نخست از این کتاب نگارندگان به فلسفه فرهنگ و فلسفه علم فرهنگ پرداخته‌اند. در بخشی از این فصل می‌خوانیم:« اغلب این اشتباه رخ می‌دهد که فلسفه‌های مضاف به مقولات و امور، با فلسفه‌های مضاف به معرفت‌ها و علوم خلط می‌شود (مثلا مباحث فلسفه حقوق با فلسفه علم حقوق، فلسفه سیاست با فلسفه علم سیاست) و در اینجا، فلسفه فرهنگ و فلسفه علم فرهنگ آمیخته می‌شوند؛ بنابراین مختصر تاملی درباره فرهنگ و علم فرهنگ و تفاوت‌های فلسفه فرهنگ و فلسفه علم فرهنگ، می‌‌تواند به تفکیک درست این حوزه‌های موضوعی و مطالعاتی کمک فراوانی کند. «فرهنگ» را می‌توان «مجموعه‌ای تافته و تنیده و سازوار‌شده‌ای از بینش‌ها، منش‌ها و کنش‌های پایدار در بستر زمینی و بازه زمانی مشخصی که چون هویت و طبیعت ثانوی جمعی گروهی از آدمیان صورت بسته باشد.»، تعریف کرد. در عین حال تعبیر دیگری از فرهنگ نیز می‌توان مطرح نمود: «زیست جهان مشهود و نامشهود جمعی آدمیان در زمان و زمین معین.» در این تعبیر – که کوتاه‌تر و روان‌تر- است فرهنگ یک زیست جهان تلقی می‌شود.»

نویسندگان این کتاب پس از ارائه کلیات در فصل نخست،  به مطالعات فرهنگی و رویکردها پرداخته  و پس از بیان مقدمه تاریخچه مطالعات فرهنگی و نحله‌های تاثیر‌گذار سایر رویکردها مانند رویکرد توصیفی، رویکرد نمادین و ساختارگرا را بررسی و پیش‌روی مخاطبان قرار داده اند.

روش در مطالعات فرهنگی، عنوان فصل سوم از این کتاب است که در آن سه پارادایم حاکم بر روش‌شناسی فرهنگی، مانند رهیافت اثبات‌گرایان، تفسیری و انتقادی از منظر مولفان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
مبانی فکری و مظاهر فرهنگی از جمله مهمترین شکل‌های مطالعات فرهنگی است که می‌توان این بحث را در فصل پایانی این کتاب دید.

مولفان در این فصل رفتارهای فرهنگی مانند فرهنگ پوششی، تغذیه و فرهنگ جنسی و شنیداری را برای خوانندگان تشریح کرده‌اند.

دربخشی از این فصل می خوانیم:« ماهیت یگانه یا تفاوت داشتن انسان‌ها دیدگاهی بسیار افراطی است. پذیرش این مطلب، نفی فطرت، توان و نیازهای مشترک انسان در همه زمان‌ و مکان‌ها است، که نمی‌توان بدان گردن نهاد. جدا از نظر دین در این رابطه کسانی که مطالعات جدی درباره شناخت انسان دارند، درباره یگانگی ماهیت انسان تردیدی ندارند، آنان از فطرت، توانایی‌ها، نیازها و کشش‌های مشترک انسان سخن گفته‌اند.»

«مقدمه‌ای بر مطالعات فرهنگی» در ۲۰۰ صفحه، به قیمت هشت هزار تومان از سوی نشر راه کمال منتشر شده است.

نظر شما