به گزارش فرهنگ امروز به نقل از سایت انسان‌شناسی و فرهنگ؛ این جلسات به عنوان مکملی برای جلسات ترویجی و عمومی یکشنبه‌ها طراحی شده و با هدف انجام مباحث تخصصی متمرکز در برخی حوزه‌های خاص برگزار می‌شوند. انسان شناسی و فرهنگ، این برنامه را جهت ارائه درسگفتارهای تخصصی برای مخاطبان خاص خود در هر حوزه در نظر گرفته است.

جلسات به صورت یک هفته در میان و در روزهای پنج‌شنبه، از ساعت ۱۲ تا ۱۶ برگزار می‌شوند. در هر جلسه، علاوه بر مدیر انسان‌شناسی و فرهنگ، یکی از همکاران نزدیک مجموعه نیز در حوزه تخصصی خود و مرتبط با موضوع جلسه، درسگفتار تفصیلی در سطح دکترای تخصصی در مطالعات فرهنگی بین رشته ای ارائه می‌کنند و همچنین مباحث مطرح شده، توسط حضار، مورد مبادله فکری قرار خواهد گرفت.

مانند دیگر برنامه‌های مجموعه، از این جلسات نیز گزارش  نوشتاری و صوتی تهیه شده و همچنین  فیلم برداری صورت می‌گیرد.  به شرکت کنندگان نیز گواهی شرکت داده خواهد شد. به دلیل محدود بودن  تعداد شرکت کنندگان در این برنامه ها، مشارکت در آنها صرفا از طریق ثبت نام ممکن است. مخاطبان علاقمند، جهت حضور در این نشست‌ها که برنامه اولیه آن پیشتر نیز اعلام شده و در ادامه این پست نیز آمده است می‌توانند در اسرع وقت، با ایمیل روابط عمومی به آدرس anthropology.ir@gmail.com و یا ایمیل خانم دکتر مدنیshayesteh.madani@gmail.com تماس گرفته و پیش‌ثبت نام خود را انجام دهند.

چکیده درسگفتار دکتر ناصر فکوهی: شهر مناسکی مدرن و پسا مدرن: مناسبت های زمانی فضایی و نظام شناخت

در این درسگفتار، ابتدا به تشریح مفهوم «مناسک» از دیدگاه انسان شناسی شهری پرداخته می شود.  مساله درک جدیدی از مناسک است که لزوما در چارچوب نظا های دینی قرار نمی گیرد، بلکه مفهوم خود را در  نظام های تکرار و خودکار شدن «سوژه» و از این جهت از میان رفتن سوژه می یابد.  بدین ترتیب گذار از شهر مدرن به شهر پسا مدرن انجام می گیرد. خصوصیت صنعتی شهر مدرن  به خصوصیت  اطلاعاتی شهر پسا مدرن تبدیل شده و موقعیت ها و مناسبت های  فضایی/ زمانی  واژگونی در شهر مدرن به صورتی گسترده در شهر پسا مدرن تغییر می کنند. در این درسگفتار تلاش می شود که یا فرایندها با ذکر مثال ها و مصادیق مطرح شوند. پرسمان اساسی و نهایی در خقیقت آن است ه چگونه می توان در شهر پسا مدرن به شرایطی بازگشت یا این شرایط را به وجود آورد که مفهوم رفاه به صورت نسبی و پایداری در آن به  ممکن ترین شکل به وجود بیایند.

چکیده درسگفتار دکتر جبار رحمانی: حیات شهری و حیات دینی: پیامدهای شهر بر دین

شهر یکی از اشکال متاخر جامعه انسانی است که پیامدهای بسیاری در ابعاد مختلفی زندگی انسانی داشته است. پیچیدگی جامعه شهری را می توان در ابعادی مانند تراکم جامعه شناختی، تراکم اخلاقی و تفکیک های سازمان اجتماعی شهر دنبال کرد. این تفکیک ها هرکدام به نوبه خود تاثیرات بسیاری بر سازمان اجتماعی دین و ابعاد مختلف حیات دینی داشته و دارند. مساله اصلی انست که انسان شهرنشین، هم از لحاظ مولفه های سوژه انسانی و هم از لحاظ الگوهای روابط اجتماعی  و گروهی ای که در مناسبات آن درگیر است، با چه نوع دین و دینداری بیشتر همخوان است. به عبارت دیگر وقتی دین، شهری می شود، چه اتفاقاتی برای آن می افتند و دین چه پیامدی برای حیات شهر دارد.

 به نظر می رسد رابطه معناداری بین حیات شهری و ابعاد معنایی و عملی دین (باورها و مناسک) در فضای شهری وجود دارد. به همین سبب استقرار جامعه شهری در تاریخ انسان، بیانگر تحولی عمیق در حیات دینی و سازمان های دینی بوده است. همانطور که بواسطه جامعه شهری است که سیتسم های حکومتی متمرکز و تفکیک های نهادی و اشکال جدید نظام های اقتصادی و فرهنگی (بویژه مقوله انباشت سرمایه و امکان شکل گیری زندگی قشر مرفه) شکل گرفته اند، لزوما و قاعدتا این تحولات در حیطه دین نیز قابل ردیابی هستند. در جامعه شهری است که دین به یک نهاد به معنای دقیق کلمه و منفک از سایر نهادها شکل می گیرد و خدای قادر مطلق به مثابه قدرت نهایی و محوری در نظام های اعتقادی ظهور پیدا می کند. تحول اصلی در عرصه مناسک دینی رخ می دهد.

با توجه به اینکه متخصصان دین، بیش از آنکه متخصص باورها باشند، متخصص مناسک دینی (در مناسک اعتقادات و اعمال دینی همزمان و با هم معنادار هستند) هستند. لذا پیامدهای شهر نشینی در حیات دینی بیش از همه در مناسک مذهبی دیده می شود: هم در متخصصان مناسکی و هم در فرم، محتوا و اهداف مناسک. مناسک شهری،‌ دارای تنوع بسیار و همچنین تکثر درونی ناشی از قشربندی اجتماعی شده و لذا ما طیف گسترده ای مناسک مواجه هستیم که صرفا به دنبال رفع بحران های کلیدی کل جامعه نیستند، بلکه گاه صرفا این مناسک گذار یا مناسک تقویت، برای گروه خاصی از افراد یا قشر خاصی برگزار می شوند. همانگونه که در اقشار مرفه شهری ما مصرف تجملی داریم، در برخی از این اقشار ما شاهد مناسک تجملی و تشریفاتی صرف خاصی خواهیم بود. در نتیجه می توان گفت که تخصصی شدن کارگزاران مناسکی و  تکثر اشکال و اهداف مناسکی مهمترین پیامدهای شهر بر حیات دینی هستند. تحول در مناسک، به دلیل نقشی که مناسک در تولید ایمان و ایقان دینی دارند، پیامد بسیاری بر حیات دینی افراد و سکب های دینورزی انها خواهند داشت.