شناسهٔ خبر: 35485 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

شواهد زندگی نئاندرتال‌ها در میرک سمنان کشف شد

نخستین فصل از کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک سمنان نشان دهنده ویژگی سنت‌های رایج تراشه برداری در پارینه سنگی میانی است. این اقدام انتساب آن را به انسان نئاندرتال قوت می‌بخشد.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، حامد وحدتی نسب سرپرست هیأت کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک، با بیان این مطلب، مهمترین اهداف اولیه این کاوش را دستیابی به عمق لایه‌های استقراری انسانی، تبیین آب و هوای دیرین منطقه و ارائه گاهنگاری مطلق برای استقرارهای انسانی اعلام کرد.

او با بیان اینکه نتایج به دست آمده از این کاوش، راه را برای دستیابی به تمامی اهداف یاد شده همواره کرد گفت که بر همین اساس روشن شد که برخلاف برخی گمانه زنی های غیرکارشناسانه، پراکنش دست افزارهای محوطه میرک امری سطحی نیست.در این کاوش استقرارهای انسانی به وضوح در اعماق ۳ و ۵ متری از سطح فعلی شناسایی شد و لایه استقراری که در ۳ متری زیر زمین واقع شده است در این فصل در چندین مربع ۱متر در ۱ متر مورد کاوش روشمند باستان شناسی پارینه سنگی قرار گرفت.

به گفته این باستان شناس، یافته‌های به دست آمده از لایه های استقراری قرارگرفته در عمق ۳ متری زیرزمین به طور مشخص دارای تمامی ویژگی های سنتهای رایج تراشه برداری در پارینه سنگی میانی بوده (فراوانی تکنیک ساخت لوآلوآ) و این امر انتساب آن را به نوعی از انسان منقرض شده به نام انسان نئاندرتال قوت می بخشد. از دیگر دستاوردهای درخور توجه این کاوش می توان به دستیابی به توالی های اقلیمی بر اساس جنس رسوبات اشاره کرد .

وی افزود: با مطالعه دیواره باز شده از نوک تپه تا عمق ۳ متری از سطح زمین توالی های رسوباتی که در محیطهای خشک و مرطوب شکل می گیرند مشخص شد.  یافته های رسوبی به وضوح نشان می دهد که محوطه کویری میرک روزگاری محیطی مرطوب و چه بسا به شکل تالاب یا نیمه جنگلی بوده است بقایایجانوری یافت شده از گوزن و گاومیش در محوطه نیز در تایید این یافته های رسوبی است.  این محوطه چندین دوره خشک و مرطوب را به توالی زمانی پشت سر گذاشته و گروه کاوش با نمونه برداری برای گاهنگاری مطلق در پی آن است که این ادوار را به دقت در بستره زمانی مشخص کند.

وی گفت: پس از پایان فصل نخست کاوش در تپه شماره ۸ محوطه میرک، نمونه برداری های دقیق برای تکمیل بازسازی اقلیمی شمال کویر مرکزی و همچنین سن یابی شامل؛ نمونه برداری رسوب شناسی، نمونه برداری گرده، نمونه برداریMicromorphologyو نمونه برداری برای تعیین قدمت لایه های رسوبی و استقراری با استفاده از روش OSLانجام گرفت.

این باستان شناس افزود: در حین کاوش تعداد قابل ملاحظه ای دست افزار سنگی از کاوش در لایه های برجای باستانی و قطعات استخوان جانوری به دست آمد.

سرپرست هیأت کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک تصریح کرد :در کنار موارد یاد شده برای نخستین بار از تکنیک ژئومغناطیس برای ردیابی رسوبات دوران مرطوب در لایه های زیرین محوطه استفاده شد. در این طرح که با همکاری کوروش محمدخانی انجام گرفت مشخص شد که می توان با استفاده از این روش غیر مخرب به ردیابی لایه های رسوبی متفاوت در بستره محوطه پرداخت،   این در حالی است که استفاده از این تکنیک تاکنون تنها برای ردیابی بناها و سازه های معماری رایج بوده است.

این باستان شناس با اشاره به اینکه میرک در حاشیه شمالی کویر مرکزی ایران واقع شده است گفت که میرک نخستین محوطه استقراری پارینه سنگی روباز در ایران است که مورد کاوش قرار گرفته است در این کاوش سعی بر آن بوده تا با انجام تمامی آزمایشات تکمیلی تصویری روشن از قدمت حضور و وضعیت اقلیمی محوطه میرک ارائه شود.

وی گفت: گاهنگاری مطلق لایه های استقراری در کنار بازسازی اقلیمی ۱۰۰ هزار سال گذشته حاشیه شمالی کویر مرکزی راه را برای انجام دیگر تحقیقات در ادوار پارینه سنگی این محدوده مهم جغرافیایی هموار ساخته و اجازه خواهد داد تا محوطه میرک همچون شاخصی برای ارائه گاهنگاری برای دیگر محوطه ها در حاشیه شمالی کویر مرکزی بکار گرفته شود.

به گفته وحدتی نسب بر همین اساس، کار بر روی نمونه های رسوب شناسی، گرده، Micromorphology و OSL در مرکز ملی علوم کشور فرانسه (CNRS) و پژوهش بر روی دست افزارهای سنگی و بقایای جانوری توسط محققین ایرانی انجام خواهد گرفت.

وی با اشاره به اینکه نمونه های یاد شده به همراه همکاران فرانسوی این کاوش (دکتر ژیل بریون و دکتر گیوم ژامه) از مرکز ملی علوم فرانسه به این مرکز انتقال داده شد است اظهار امیدواری کردکه  با اتمام مطالعات آزمایشگاهی تصویری روشن تر از قدمت حضور انسان در این منطقه جغرافیایی به دست آید.

به گفته این باستان شناس، کاوش فصل اول محوطه میرک تنها شروع کاری سخت و زمانبر بوده و ادامه پژوهش ها در این رابطه نیازمند ادامه کاوشها در این محوطه است.

محوطه های میرک و دلازیان که بنام تپه های میرک و دلازیان نیز خوانده شده اند، نخستین بار در خلال بررسی های باستان شناختی استان سمنان توسط مهریار و کبیری از کارشناسان استان سمنان در سال ۱۳۶۴ خورشیدی شناسایی و معرفی شدند. صرفنظر از شکل تپه ها مهمترین ویژگی این دو محوطه وجود پراکنش بسیار گسترده دست افزارهای سنگی بر روی سطح محوطه بود که مورد توجه هیئت بررسی کننده قرار گرفت و با دعوت از مرحوم عنایت الله امیرلو تصمیم به مطالعه دست افزارهای سنگی گرفته شد. با فوت نابهنگام امیرلو، اهمیت میرک و دلازیان از نقطه نظر باستان شناسی پارینه سنگی مغفول ماند و تنها با گمانه زنی در یکی از تپه های دلازیان سازه ای منتسب به دوره ماد به دست آمد. در سال ۱۳۸۷ برای نخستین بار نمونه برداری تصادفی توسط وحدتی نسب و روستایی از سطح محوطه دلازیان انجام گرفت و نتایج این پژوهش مقدماتی در کنگره باستان شناسی خاورمیانه کهن در دانشگاه ساپیانزای رم ارائه گردید. متعاقبا در سال ۱۳۸۸ با صدور مجوز بررسی کامل این منطقه جغرافیایی، وحدتی نسب و تیم همراه به مدت یک ماه به شناسایی، نمونه برداری روشمند و طبقه بندی آثار به دست آمده از میرک و دلازیان پرداختند.

دومین فصل از طرح ۵ ساله بررسیهای پارینه سنگی شمال کویر مرکزی که با انجام کاوش در محوطه میرک سمنان با هدف بازسازی اقلیمی، رسوب شناسی، تدوین نحوه شکل گیری محوطه و ارائه گاهنگاری قطعی از تاریخ ۵ تیر ماه به سرپرستی دکتر حامد وحدتی نسب دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس و همکاری متخصصین مرکز ملی علوم کشور فرانسه با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری شروع شده بود به پایان رسید.

نظر شما