شناسهٔ خبر: 37543 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

رییس موسسه حکمت و فلسفه: علوم ارتباطات را با اسفار اربعه تطبیق دهیم

رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ضمن بررسی ارتباط میان حکمت ملاصدرا با علوم ارتباطات اجتماعی انطباق این دانش با اسفار اربعه صدرالمتالهین را خواستار شد.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایرنا ، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه روز دوشنبه در نشست تخصصی اسفار مجازی ۲ با عنوان «ارتباطات صدرایی» گفت: اگر بخواهیم علوم ارتباطات صدرایی درست کنیم باید علوم ارتباطات را براساس اسفار اربعه تطبیق دهیم . یعنی رابطه انسان با خدا، خدا با خلق و همچنین خلق با خلق را در این علوم جستجو کنیم.
وی که در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات سخن می گفت، افزود: ملاصدار در مقدمه کتاب اسفار خود می گوید اسفار اربعه در عرفان شامل سفرهای چهارگانه شامل سیر من الحق الی الخلق، سیر من الحق الی الحق یا سیر در اسماء و صفات الهی، سیر من الحق الی الخلق بالحق و سیر من الخلق الی الخلق بالحق است.
این حکیم و فیلسوف با اشاره به ارتباط اسفار اربعه با علوم ارتباطات گفت: اگر علوم ارتباطات بخواهد با اسفار اربعه ارتباط داشته باشد باید در مسیر سفر چهارم یعنی رابطه انسان با انسان و غیرانسان قرار گیرد.
وی ضمن بیان ضرورت مطالعه حکمت صدرایی و به ویژه حکمت نوصدرایی و ارتباط آن با علوم ارتباطات گفت: در حکمت صدرایی مباحث خداشناسی، هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی مطرح می شود و ما باید رابطه این مباحث را با علوم ارتباطات کشف کنیم.
خسروپناه تاکید کرد: حکمت صدرایی با توجه به موضوع اسفار و همچنین مباحث چهارگانه ای که بیان شد، تاثیر جدی بر علوم ارتباطات دارد.

**دانش ارتباطات در جهان مدرن جای برهان را گرفته است. 
حجت الاسلام پارسانیا در ابتدا با ارائه تعریفی از علم گفت: تعریفی که از علم داریم در واقع گزینشی است که به حوزه فرهنگ برمی گردد و ما علوم را مستقل از دیگر حوزه های معرفتی و از جمله متافیزیک و فلسفه بررسی می کنیم درحالی که چنین چیزی صحیح نیست و علوم انسانی و علوم اجتماعی نیز همین گونه است. 
وی که معتقد است نظریات اجتماعی و علوم ارتباطات وامدار فلسفه هستند، اظهار داشت: حکمت اسلامی به طور عام و حکمت صدرایی به طور خاص تاثیرات فراوانی را در حوزه های مختلف علوم ارتباطات خواهد داشت که یکی از مبانی در این زمینه رویکرد صدرایی به اصل هستی و هستی شناسی است که نگاهی توحیدی به جهان و انسان دارد. 
پارسانیا «جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء» را مبنای انسان شناسی صدرایی معرفی کرد و گفت: این مبنا و معانی مجرد برزخی و عقلی، قدرت اختیار و تنوع ابعاد وجودی انسان در مواجهه با نظریاتی که در قلمرو علوم اجتماعی و علوم ارتباطات مطرح می شود، کاملا تاثیرگذار است. 
وی مباحث ارتباطات انسانی از دیدگاه ملاصدرا را فراتر از انسان دانست و گفت: در قرآن نیز از ارتباط انسان با جهان و آسمان و زمین سخن گفته شده است و لذا معتقدیم در علوم ارتباطات فقط ارتباطات انسانی مطرح نیست. 
رییس انجمن مطالعات اجتماعی حوزه علمیه همچنین گفت: معرفت شناسی صدرا در مسیر تدوین نظریه های علمی به ویژه در حوزه ارتباطات است و حکمت صدرایی یک رویکرد و روش را برای اندیشیدن و تولید نظریات ایجاد می کند و از نظر منطقی نیز مسیری را برای تولید نظریه هموار می سازد. 
وی افزود: اگر حکمت صدرایی در فرهنگ و جامعه علمی مرجعیت پیدا کند در آن هنگام فرصت می یابد تا نظریات خود را ارائه کند ولی وقتی آن را از جنبه تاریخی بررسی می کنیم باید قبول کنیم که حکمت صدرایی از سایه بیرون نمی آید. 
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین گفت: علوم ارتباطات جای علوم حقیقی را گرفته است و امروز ارتباطات، معرفت ساز است و لذا جایی برای برهان و علوم برهانی نداریم در حالی که رویکرد صدرایی با حکمت اشراق و مشاء منطبق است. 
رییس شورای تخصصی حوزوی با اشاره به این که علوم ارتباطات دانش بسط معانی در حوزه حیات و نه تولید معانی است، اضافه کرد: به عنوان نمونه خطابه تولید علم نمی کند بلکه می تواند از معرفت حمایت کند که موعظه حسنه است. 
وی با بیان این که علم، خروجی دانش ارتباطات نیست، بازگشت به اقتضائات حکمت صدرایی را خواستار شد و گفت: بازگشت و نگاه کردن به اقتضائات حکمت صدرایی علاوه بر این که اقتضای حقیقت جویی انسان بوده اقتضای تعهد به حوزه فرهنگی و تاریخی نیز است .
این استاد حوزه در ادامه گفت: اگر می خواهیم به گونه ای بومی عمل کنیم و تعهد خود را به فرهنگ خودمان داشته باشیم به نحوی که فرهنگ ما به سادگی دگرگون نشود، باید نسبت نظریات علوم ارتباطات که کانون های استحاله فرهنگی است بازبینی داشته باشیم. 
پارسانیا در پایان گفت: هرچند این نکته تلخ است ولی باید پذیرفت که در عصر کنونی علوم ارتباطات این ناامنی را ساخته است و دانش ارتباطات در جهان مدرن جای برهان را گرفته است. 

* این روز را به خاطر بسپارید 
حسن خجسته رییس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با اعلام رسمی آغاز به کار کرسی ارتباطات صدرایی از میهمانان این نشست تخصصی خواست تا این روز را به عنوان یک روز مهم در تاریخ ارتباطات ایران به خاطر بسپارند. 
وی از تشکیل کارگروه ارتباط صدرایی نیز سخن گفت و اظهار امیدواری کرد تا با دستیابی به ادبیات صدرایی در آینده چارچوبی جدید در این زمینه ایجاد شود. 
خجسته با اشاره به مباحث مطرح شده از سوی برخی کارشناسان علوم جامعه شناسی، ارتباطات و فلسفه گفت: از مباحث مخالفان این تفکر استقبال می کنیم. چون معتقدیم طرح چنین مباحثی به رشد آن خواهد انجامید. 
وی تاکید کرد: ممکن است در آینده چنین جلسه ای برگزار نشود ولی اولین گام ها در این زمینه انتشار مقالات مرتبط با این موضوع خواهد بود و دستاوردهای خوبی در این زمینه خواهیم داشت. 
رییس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به سابقه برگزاری نشست های تخصصی با موضوع دین و رسانه اشاره کرد و گفت: در سال ۸۰ اولین همایش با عنوان رسانه و دین برگزار شد و نکته مهم در چنین نشست هایی ضرورت مخاطب شناسی است. 

* اولویت های ارتباطات صدرایی 
علیرضا دباغ دبیر نشست تخصصی اسفار مجازی گفت: مطالعات و بررسی ارتباطات صدرایی از اسفند سال گذشته در هیات علمی پژوهشکده این پژوهشگاه آغاز شد که ۲ موضوع به عنوان اولویت های این حوزه تعیین شده است که یکی عدم نظریه پردازی در حوزه ارتباطات و موضوع دیگر چالش های عصر نوین ارتباطات و رسانه های جدید در فضای کشور بود. 
وی با اشاره به ظرفیت هایی که می تواند در حوزه نظریه پردازی در علوم ارتباطات مورد توجه قرار گیرد، گفت: اولین نشست اسفار مجازی ۲۸ اردیبهشت در دانشگاه صدا و سیما برگزار شد و یکی از مطالب مطرح در این جلسه آن بود که اگر ملاصدرا در اروپا متولد شده بود، بسیاری از نظریات او در حوزه های مختلف به صورت گسترده اعلام می شد.
دباغ همچنین گفت: علوم ارتباطات به عنوان علم میان رشته ای می تواند با مبانی فلسفی مورد بررسی قرار گیرد. 
وی ضمن نتیجه گیری از اولین نشست تخصصی اسفار مجازی گفت: اگر این روند ادامه پیدا کند، کرسی ارتباطات صدرایی در فضای علمی با ویژگی های خاص خود ایجاد خواهد شد و اساتید علوم ارتباطات، جامعه شناسی و فلسفه می توانند به بیان این ویژگی ها بپردازند. 
به گزارش ایرنا در این نشست تخصصی وحید عقیلی رییس دانشکده خبر و علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی، احمد بخارایی استاد دانشگاه پیام نور و عضو انجمن جامعه شناسی، عبدالکریم خیامی رییس مرکز سیمای استان ها و مدرس علوم ارتباطات، امیدعلی مسعودی رییس دانشکده ارتباطات دانشگاه سوره و ظهیر احمدی استاد علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی از کارشناسانی بودند که مباحثی را درباره ارتباط اسفار مجازی با علوم ارتباطات مطرح کردند. 

* گزارشی از اولین نشست اسفار مجازی 
نخستین نشست تخصصی «اسفار مجازی؛ ارتباطات نوین» به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در ۲۸ اردیبهشت یعنی یک روز پس از روز جهانی ارتباطات در دانشگاه صدا و سیما برگزار شد. 
در این مراسم خسروپناه رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه موضوعی تحت عنوان فلسفه ارتباطات از دیدگاه ملاصدرا را مطرح کرد و گفت: علوم ارتباطات یک دانش خنثی نیست و از مبانی خاصی بهره می برد و به عبارتی یک دانش میان رشته ای و مصرف کننده است و معتقدم مبانی تاثیرگذار ارتباطات را نباید فقط در حکمت صدرایی جستجو کرد بلکه باید در علوم صدرایی و اسلامی یافت. 
خجسته رییس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در این نشست از ارتباطات صدرایی به عنوان راهی برای خروج از هرج و مرج فضای مجازی یاد کرد و گفت: باید اندیشه صدرایی را با ارتباطات مدرن و فضای مجازی پیوند بزنیم. 
محمدحسن انتظاری دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان این که فضای مجازی امتداد فرهنگ و اجتماع انسانی در محیط شبکه های اطلاعاتی بر بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات است، افزود: آنچه اکنون در قوانین ما وجود دارد بیشتر تاکید بر اقتصاد و دسترسی است و علم مغفول مانده است. 
علی اصغر غلامرضایی رییس دانشگاه صدا و سیما، لطف الله سیاهکلی معاون سابق رسانه های مجازی سازمان صدا و سیما و علیرضا چابکر استاد دانشگاه از دیگر کارشناسانی بودند که درباره ارتباطات صدرایی سخنرانی کردند.

نظر شما