نام کتاب: ویتگنشتاین در تبعید

نويسنده: جيمز سي. کلاگ

مترجم / مصحح: احسان سنايي اردکاني

ناشر: ققنوس

تعداد صفحات: 424 صفحه

سال انتشار: 1394

قیمت: 25 هزار تومان

چون .. هیچ زبانی را نمی توان متصور شد که این جهان را بازنمایی نکند.

ویتگنشتاین

اظهارات فلسفی، فقره ۴۷

درباره ویتگنشتاین

    در سال‌ ۱۸۸۹ در وين‌ به‌ دنيا آمد؛ در خانواده‌ای كه‌ از ثروت‌ و شهرت‌ قابل‌ توجه‌ برخوردار بود. پدرش‌ از صاحبان‌ صنايع‌ فولاد در اتريش‌ بود. لودويك‌ نيز به‌ ماشين‌ آلات‌ و صنايع‌ مهندسي‌ علاقه‌ مند بود. تحصيلاتش‌ را در رياضيات‌ و فيزيك‌ و مهندسي‌ گذرانيد و در مهندسي‌ هوايي‌ تخصص‌ گرفت. «اصول‌ رياضيات» برتراند راسل‌ او را به‌ سمت‌ فلسفه‌ كشانيد. مهندسي‌ را رها كرد، به‌ كمبريج‌ رفت‌ و زير نظر خود راسل‌ اصولش‌ را فرا گرفت. اندیشه فلسفی ویتگنشتاین به دو دوره کاملاً ممتایز تقسیم می شود که محصول آن دو کتاب مهم و تأثیر گذار در فلسفه قرن بیستم بوده است: ۱ ـ «رساله منطقی ـ فلسفی»، که اندیشه های ویتگنشتاین در دوره نخست را باز می تاباند؛ ۲ ـ رساله «تحقیقات فلسفی» که چکیده و ثمره یک دوره شانزده ساله از اندیشه های متأخر فلسفی ویتگنشتاین است. این دو کتاب، نقش تعیین کننده ای در تفکّرات فلسفی معاصر، به ویژه در میان پوزیتیویست های منطقی حلقه «وین» و پس از آن در فلسفه تحلیلی یا فلسفه زبان و فلسفه زبان متعارف ـ آن گونه که از دهه سوم قرن حاضر به بعد در انگلستان و به ویژه آکسفورد پدید آمد ـ داشته است. در خصوص این پیچیده بودن خود ویتگنشتاین بارها عنوان کرده بود که نمی‌خواهد فهم و درک شوم.

درباره نویسنده کتاب

ویتگنشتاین در تبعید اولین اثر مستقل جیمز کلاگ، ویتگنشتاین پژوه و استاد فلسفه در دانشگاه ویرجینیاتک است. علاقه کلاگ عمدتا معطوف می‌شود به حوزه‌های فلسفه اخلاق متافیزیک و فلسفه تحلیلی قرن بیستم اما وی درس‌گفتارهایی با موضوع فرهنگ یونان باستان، تاریخ فلسفه سیاسی با تمرکز بر مارکس و هابز، فلسفه ذهن، فلسفه دین، روشنفکری آفریقایی- آمریکایی و همچنین مبحث معنای زندگی را هم ارائه کرده است.

درباره لزوم ترجمه کتاب

مترجم در مورد علت ترجمه کتاب در مقدمه می آورد: «ترجمه کتاب حاضر را در حالی به خواننده فارسی زبان تقدیم می‌کنم که نیک می‌دانم تصویری که آثار موجود در بازار کتاب کشورمان از شخصیت و فلسفه ویتگنشتاین عرضه می‌کنند کفاف اتخاذ نگاه جامعی به دغدغه‌ها و تاملات این فیلسوف ذوابعاد معاصر را نمی‌دهند. نگاهی گذرا به فهرست مکتوباتی که هرساله به زبان اصلی در این باره منتشر می‌شود گواه روشنی بر این مدعاست.. مترجم همچنین در ادامه این پرسش را مطرح می‌کند که بنده در مقام ژورنالیست علنی چرا باید از خیل آثار پرطرفداری که به منزله ترجمانی ساده از مضامین جذاب و شگفت انگیز علوم پایه برای عموم مردم عرضه می‌شود تصمیم به ترجمه کتابی بگیرم که به ساحت بحث‌انگیز فنی و بسا سخت فهم فلسفه ویتگنشتاین ارتباط می‌یابد.» احسان سنایی در ادامه در مقدمه‌ای مفصل این پرسش را با گریزی به مقدمات فلسفی ویتگنشتاین پاسخ می‌دهد چرا که نویسنده کتاب از تبیین مقدمات فلسفی ویتگنشتاین در این کتاب درگذشته است. مترجم در این مقدمه‌ای مفصل این سوال را ذیل سه سوال جزیی دیگر پاسخ می‌دهد: چرا فلسفه؟چرا ویتگنشتاین؟ چرا ویتگنشتاین در تبعید؟

درباره کتاب

جيمز کلاگ» در کتاب حاضر از منظر تازه‌اي به ويتگنشتاين مي‌نگرد. تبعيد ويتگنشتاين، علي‌رغم سرگرداني‌هايش از وين تا کمبريج و نروژ و ايرلند، تبعيدي منحصرا جغرافيايي نبود، بلکه ويتگنشتاين هيچ‌گاه با قرن بيستم احساس الفت نکرد. کلاگ معتقد است که این تبعید تنها در حوزه جغرافیا نبوده بلکه او در حوزه اندیشه نیز در قرن بیستم در تبعید قرار داشت. کلاگ از طيف کامل شواهدي مشتمل بر آثار منتشرشده ويتگنشتاين، مجموعه کامل ميراث، نامه‌نگاري‌ها، درس‌گفتارها و گفتگوهاي وي بهره مي‌گيرد.  او کار ویتگنشتاین را در بستری گسترده همسو با خط سیر فکری‌ای که کسانی چون گوته و داستایوفسکی را در برمی‌گیرد جای می‌دهد. با این همه کلاگ از منظر فلسفه تحلیلی نیز می‌نویسد و به بحث حول موضوعاتی نظیر ذات باوری، تجربه خصوصی، نسبی‌گرایی، علیت، و حذفی‌گرایی هم می‌پردازد. کلاگ مدعی است به مجرد این که بر تبعید ویتگنشتاین واقف شویم، درک بهتری از دشواری فهم او و کارش جاصل می‌کنیم.