به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران: دومین دوره نشست تخصصی ویژه کتابداران با عنوان «مهارت‌های ارتباطی با تاکید بر اخلاق حرفه‌ای کتابداران»با حضور اساتید مطرح این حوزه مهردخت وزیر پور و زهره میر حسینی، اکرم نادری معاون اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران و تنی چند از کتابداران و مسئولان کتابخانه های عمومی استان تهران در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.

در ابتدای این دوره آموزشی مهردخت وزیر پور مشاور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اخلاق و رعایت اصول اخلاقی را از عوامل مهم در ادوار زندگی انسانها دانست و افزود: کتابداران از پویا ترین و ایثارگرترین افراد جامعه هستند؛ کتابداران با خدمات صادقانه خود در کتابخانه‌ها به توسعه و غنای فرهنگ کشور کمک می کنند اما باید متذکر شد که کتابخانه ها در این سده با توسعه فن آوری با شرایط جدیدی روبرو هستند و کتابداران باید خود را با روند رشد و توسعه تکنولوژی و شرایط جدید همسو  کنند.

وی در ادامه به نیازهای مراجعه کنندگان اشاره کرد و گفت: انتظار مراجعه‌کنندگان به کتابخانه‌ها گسترده و وسیع تر شده و آنها می خواهند نیازهایشان سریع‌تر برآورده شود؛ کتابداران به ویژه کتابداران کتابخانه های عمومی برای پاسخگویی به اینگونه نیازها با استفاده از منابع اطلاعاتی و به کمک مهارت‌های ارتباطی حرفه ای خود تلاش می کنند تا رضایت مراجعان را فراهم آورند. کتابداران از طریق روز آمد کردن اطلاعات خود و شرکت در کنفرانس‌ها؛ همایش‌ها؛ دوره های مقدماتی و پیشرفته می توانند رسالت خود را با رعایت اصول اخلاق حرفه ای به انجام برسانند.

مشاور دبیر کل نهاد کتابخانه های عمومی کشور گفت: در این راستا مهارت های ارتباطی کتابداران حائز اهمیت بسیار است البته درست است که کتابداران در تمام مراحل خدمت خود رعایت اخلاق حرفه ای را از نظر دور نخواهد داشت اما با توجه به اینکه تمام اقشار جامعه می توانند اعضای کتابخانه های عمومی باشند؛ کتابداران با هدف استفاده بهینه از شرح وظایف و خدمات خود با احترام گذاشتن به مراجعان و کاربران موجب غنای کتابخانه ،کارایی بیشتر و رضایت بخشی عموم مخاطبان خواهند شد.

وزیرپور در ادامه استفاده از مهارت های کلامی و غیر کلامی برای کتابداران را امری مهم و ضروری دانست و گفت: با استفاده از مهارت های کلامی و توانایی استفاده صحیح از آن؛ کتابداران می‌توانند به پرسشهای مراجعه کنندگان با صداقت و مهربانی گوش فرا دهند و به منظور پاسخگویی و برآورده کردن نیازهای مراجعه کنندگان کمک زیادی انجام دهند.

وی در خصوص مراجعه کنندگان پژوهشگر و طریقه استفاده از مهارت کلامی با این گروه گفت: هر روزه پژوهشگران زیادی اعم از جوان، نوجوان و بزرگسال و میانسال باشند به کتابخانه‌ها می آیند و کتابداران با استفاده از دانش حرفه ای خود و بکار گیری منابع چاپی و الکترونیکی؛ پایگاه‌ها و شبکه‌های اطلاع رسانی و با نگرشی صادقانه و رعایت ارزش های اخلاقی می توانند ارائه خدمات کنند.

مشاور دبیر کل نهاد استفاده از مهارت های کلامی در بخش کودک کتابخانه ها را مهم دانست و گفت: کتابدار بخش کودک با ارتباط دوستانه، صمیمانه و برخورد مهربانانه می‌تواند نیازهای این قشر را پاسخ دهد و با قصه گویی و موارد مشابه دلخواه کودک ارتباط بیشتری با وی برقرار کند و با استفاده از همین مهارت های کلامی است که می توان کودکان را از سنین کم علاقمند مطالعه و کتابخانه‌ها کرد.

وی خطاب به کتابداران بخش‌های خاص در کتابخانه‌ها گفت: کتابداران در برخورد با معلولان، ناتوان‌های جسمی و ایثارگران با احترام و دقت بیشتر باید با این گروه روبروی شوند، با نابینایان از طریق مهارت‌های کلامی، برخورد احترام آمیز، به کار گیری منابع گویا و بریل؛ با ناشنوایان از طریق مهارت‌های غیرکلامی و دوستانه می توانند به پرسش هایشان با منابع متنوع دیداری پاسخ دهند. از دیگر موارد قابل ذکر برقراری ارتباط کتابداران با مدیران و مسئولان بالاتر است، کتابدار باید اهداف و خط مشی کتابخانه را با موافقت مدیران و مسئولان ارشد و رعایت اصول اخلاق حرفه ای اجرا کنند تا در محیطی آرام و دلپذیر بدون استرس و اضطراب بتوانند به کار خود ادامه دهند.

وزیر پور برقراری ارتباط کتابداران با همکاران و کارشناسان اداره کل و ستاد را منوط به داشتن اعتماد دانست و گفت: در ارتباط با همکاران نیز باید آنها را افرادی قابل اعتماد بدانید و با علم به اینکه هر یک از این همکاران در کار و وظیفه خود خبره و متخصص هستند با نهایت ادب و حفظ حریم خصوصی و اعتماد متقابل با همکاران روبرو شوید. کتابداران با دیگر نهادهای جامعه و سازمان‌ها همکاری و ارتباط دوستانه خواهند داشت و برای ارائه امانت بین کتابخانه ها و انجام دیگر خدمات آنها اعلام آمادگی می‌کنند. کتابداران برای اشاعه اطلاعات به ویژه اطلاعات مورد نیاز طبقات خاص از مجهزترین ابزار های اطلاع رسانی استفاده می کنند و با توجه به موارد ذکر شده در بالا بردن کیفیت مجموعه کتابخانه و دسترسی سریع و دقیق به منابع اطلاعاتی براساس استانداردهای حرفه ای و پایبندی به اصول اخلاقی در بهره دهی بیشتر کتابخانه و در نتیجه پویایی و غنای آن همواره کوشا هستند.  

مخاطب شناسی یکی از مهمترین وظایف کتابداران است

در ادامه این برنامه زهره میر حسینی دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی سخنان خود را با موضوع مخاطب شناسی آغاز کرد و گفت: در ارتباط با مخاطب اصولی باید رعایت شود: سطح دانش، موقعیت اجتماعی و اقتصادی، نگرش ها و باورهای افراد با هم متفاوت است؛ مسلما این نگرش ها و باورها در یک فرد ژاپنی و ایرانی قابل قیاس نیست. مثلا"فرد ژاپنی کار را عبادت می داند و فرد ایرانی نماز خواندن راعبادت می داند. فرستنده و گیرنده همیشه از لحاظ دریافت اطلاعات یکسان نیستند شاید فرستنده پیامش را خوب نتواند به مخاطب انتقال دهد.

وی در ادامه آموزش مهارت های اساسی زندگی را مهم دانست و گفت: آموزش  مهارت‌های زندگی موجب ارتقای توانایی‌های روانی- اجتماعی می گردد بنابراین آموزش و تمرین مهارت های زندگی می تواند موجب تقویت و تغییر نگرش‌ها، ارزش ها و رفتار در انسان شود.

میرحسینی افزود: مهارت های زندگی روش ها و فنون اصلی و ضروری برای زندگی سالم و سازنده هستند که باعث سازگاری افراد با محیط پیرامون می شود. قصه و قصه گویی از مهمترین ابزارهایی است که می تواند تخیلات کودک را پرورش دهد و او را با دنیای اطراف و محیط زندگی خود آشنا کند.

وی در ادامه مباحث آموزشی خود به ۶مقوله اساسی زندگی شامل ۱- ارتباط با دیگران (گفتگو،ارتباط موثر)۲- تصمیم گیری (انتخاب،چاره)۳- تقویت اعتماد به نفس (انگیزه،اراده)۴- مقابله با خشم (مقابله با عصبانیت)۵- اضطراب(مقابله با استرس)۶- دوستیابی(مهربانی،محبت،خوش رفتاری) اشاره کرد.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: خود آگاهی جزو اولین مهارت هر فرد محسوب می شود؛ اینکه چگونه بتوانیم نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنیم؛صبورباشیم و مهارت خود بزرگ بینی که همان خطای رفتار جمعی است را کاهش  دهیم و مهارت خود کم بینی و استقلال رای (قاطعیت)یا همان توانایی نه گفتن را در خود تقویت کنیم. مردم دوست بودن (احترام به منزلت انسانی افراد، جمع نگر)،صبور و با حوصله بودن(تحمل عقیده مخالف)،مودب و متواضع بودن (خوش برخورد)،منتقد سازنده (مثبت اندیش با ارائه راه حل برای حل مشکلات) و شجاع، راستگو، امانتدار از دیگر خصوصیات حرفه ای کتابداران است.

وی به مسئولیت های اخلاقی کتابداران در قبال همکاران اشاره کرد و گفت: ایجاد تمایز بین دیدگاه های شخصی کتابدار و خدمات کتابداری و اطلاع رسانی و به کار گیری ابتکار عمل و وفاداری به اصول اخلاقی و ارزش های انسانی جزو مهم ترین مسئولیت های اخلاقی کتابدارن است. رفتار و برخورد محترمانه با همکاران، درستی و احترام در وظایف و فعالیت‌های حرفه‌ای، به رسمیت شناختن فعالیت‌های گروهی مانند سمینارها و همکاری در پیشبرد آن‌ها و کمک به اعضای کم‌تجربه و دانشجویان کتابداری در جهت توسعه مهارت‌های مورد نیاز از جمله مسئولیت اخلاقی در قبال همکاران است.

دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد تلاش برای تعالی حرفه کتابداری از طریق افزایش دانش و مهارت‌ها، جذب اعضای بالقوه حرفه ای، تقویت دانش حرفه‌ای، تشویق به پیشرفت حرفه‌ای همکاران، استفاده از عالی‌ترین قوانین، موافقت‌نامه‌ها و استانداردها برای اجرای کارهای تخصصی و حرفه‌ای و عشق به کار خود و قائل شدن ارزش های والا برای جایگاه حرفه کتابداری را از جمله مسئولیت های اخلاقی در قبال حرفه کتابداری دانست.

—میر حسینی در پایان سخنان خود گفت: توجه به شرافت اجتماعی، اخلاقیات و احترام به کشور خویش، حرکت در راستای پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی آموزشی و پژوهشی، ارج نهادن به هویت و فرهنگ ایرانی، احترام به مالکیت معنوی، دفاع از اصول آزادی اندیشه جزو وظایف مهم شما کتابداران در قبال جامعه است.

دومین نشست آموزشی تخصصی مهارتهای ارتباطی و اخلاق حرفه ای کتابداران با ارائه پرسشنامه به کتابداران و پاسخگویی آنان به سوالات جهت دریافت گواهینامه آموزشی به پایان رسید.