شناسهٔ خبر: 42487 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

برای تحول اساسی در علوم انسانی باید به فکر تأسیس بود نه تهذیب

حجت الاسلام نوروزی، عضو هیات علمی موسسه امام خمینی(ره) نقش تهذیب در علوم انسانی را یک مسکن برای دوران گذار می داند و معتقد است که برای ایجاد تحول اساسی در این علوم باید به فکر تاسیس بود.

 

نوروزی

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ حجت الاسلام والمسلمین محمد جواد نوروزی عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در پاسخ به این سوال که در حالی که می‌توان از طریق تهذیب، مشکل علوم انسانی غربی را برطرف کرد، چه نیازی به تأسیس علوم انسانیِ اسلامی است؟، گفت: ما باید به سمت تاسیس حرکت کنیم به این دلیل که مبانی فکری و اهدافمان در علوم انسانی متمایز است با آنچه که پس از مدرنیته در غرب شکل گرفته است.

وی با تاکید بر این نکته که ما باید به سمت تاسیس برویم، خاطر نشان کرد: دلیل تاکید من این است که ما در علوم انسانی اسلامی نیاز به تاسیس داریم اما در این تاسیس هم می توانیم از مولفه های دیگر دانش ها بهره مند شویم.

کارشناس علوم انسانی در ادامه به تشریح ابعاد مختلف تاسیس علوم انسانی اسلامی پرداخت و افزود: در این اقدام می توان نوع مسائل را از دانش های دیگر گرفت و به مولفه های علوم دیگر نگاهی داشت و در بخشی از اهدافی که شاید اشتراک هایی وجود داشته باشد به داشته های علوم دیگر بیاندیشیم.

نوروزی ادامه داد: علوم انسانی غربی به دلیل توجه ویژه به عقلانیت محض انسانی و فکریت انسانی در پاره ای از مسائل می تواند اشتراکاتی با ما داشته باشد و در این موارد مبانی نگاه انسانی مورد نیاز علوم انسانی اسلامی می تواند از آن سو تامین شود.

وی در مورد نتیجه گیری از بحث ضرورت تهذیب یا تاسیس در علوم انسانی اظهار کرد: طبیعتا دانش در مرز و بوم جامعه اسلامی می تواند جنبه تاسیس داشته باشد اگر چه ممکن است برای مقطعی تهذیب مفید باشد اما قطعا برای یک کار راهبردی باید به فکر تاسیس باشیم.

وی توضیح داد: تهذیب در مقطعی که می تواند جنبه گذار داشته باشد یک مُسَکِن است، در وضع موجودی که فرهنگ غرب مسلط است می توان با استفاده از تهذیب به سمت تاسیس که هدف و آرمان است گام برداشت.

نوروزی به منظور تشریح بیشتر تحلیل خود به اقدامات انجام شده در طول مدت زیست جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: طبیعی است که بعد از گذشت سی و هفت سال از انقلاب اسلامی از مرحله گذار گذشته ایم و دیگر باید این مرحله را کنار بگذراریم و حالا زمان آن رسیده که به سمت تاسیس حرکت کنیم.

وی در مورد وضعیت فعلی پرداختن به تحول علوم انسانی اظهار کرد: شاید اگر بخواهیم بگوییم از وضعیت موجود در مقایسه با روزهای آغاز انقلاب اسلامی راضی هستیم باید بگوییم نه راضی نیستیم و مطالبه و توقع ما این است که گام های بلندتری را ای کاش بر می داشتیم.

کارشناس علوم انسانی تصریح کرد: اگر آثار منتشر یافته در این زمینه با رویکرد اسلامی را مشاهده کنیم و یا مقایسه ای با آغازین سال های پس از انقلاب اسلامی مقایسه کنیم قطعا خوشحال می شویم و این نشان می دهد که جامعه ما در مسیر نیل به این آرمان و هدف که به اقتضای ماهیت انقلاب اسلامی تولید معرفت و دانش داشته باشد گام های مورد توجه داشته است اما باید بدانیم این ها قابل مقایسه با علوم انسانی غربی نیست و در واقعیت علوم انسانی غربی امروز نقش مسلط دارد.

نوروزی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر نیز باید توجه داشته باشیم که جبهه غرب جایگاهی که دارد در عرصه علوم انسانی ۵۰۰ سال زمان برده است تا به این جایگاه رسیده و تولید در عرصه علوم انسانی امری نیست که در چند دهه به آن برسیم و مطالبه گری باید قطعا وجود داشته باشد.

وی افزود: ولی به هرحال علوم انسانی مانند سایر دانش های مطرح در جامعه مانیست که به آسانی به تولید برسیم و با توجه به این که پیش از انقلاب ما فاقد یک عقبه مدون بودیم زمانی نسبتا طولانی باید به این تحول ها اختصاص دهیم و باید یک راه میانبری را طی کنیم و راه میانبر این است که ضمن این که انتظار ما بیش از آن چیزی است که وجود دارد ولی به هرحال یک امر زمانبر است.

نوروزی با تاکید براین نکته که حالا زمان تاسیس است و باید در خلال این امر به نقش حوزه و دانشگاه نگاهی مبسوط داشته باشیم، خاطرنشان کرد: منابع اسلامی کافی در اختیار فعالان عرصه علوم انسانی کشور قرار دارد که باید به بهره برداری از این منابع بپردازند.

وی با بیان این که حوزه و دانشگاه باید دست به دست هم دهند و در راستای به فعلیت رساندن منابع موجود گام بردارند، عنوان کرد: در این زمینه ما باید در حوزه فلسفه و معارف اهل بیت جنبه کاربردی بدهیم. باید مفاهیم اسلامی را به بدنه زندگی مردم وارد کنیم و از الگوها و سبک زندگی و نظریه های اسلامی در عصر امروز بهره ببریم.

وی تاکید کرد: این اقدامات علاوه بر این که نیازمند مطالعات گسترده و اجرای فراتر از مطالعه است باید با یک عزم جدی و امکانات مادی و سخت افزاری در عملی کردن همه پژوهش ها گام برداریم.

نظر شما