شناسهٔ خبر: 44046 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

چگونه تاریخ بخوانیم

در مدارس، کسل‌کننده‌ترین کلاس معمولا کلاس درس تاریخ است. تصور غالب دانش‌آموزان از درس تاریخ سیاهه‌ای از نام‌ها، تاریخ‌ها، جاها و نهایتا اتفاقات مهمی است که زمانی در گذشته رخ داده است.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه شرق؛ در مدارس، کسل‌کننده‌ترین کلاس معمولا کلاس درس تاریخ است. تصور غالب دانش‌آموزان از درس تاریخ سیاهه‌ای از نام‌ها، تاریخ‌ها، جاها و نهایتا اتفاقات مهمی است که زمانی در گذشته رخ داده است. کتاب «راهنمای نگارش تاریخ» اثر مری‌لین رامپولا، تاریخ‌نگار مطرح آمریکایی، تلاشی است برای شکستن همین تصور. رامپولا استاد تاریخ دانشگاه ترینیتی واشنگتن است. او علاوه بر مطالعات گسترده در زمینه تاریخ دوره میانه و اوایل عصر مدرن اروپا، همواره دغدغه آموزش نگارش علمی تاریخ را داشته است. رامپولا در این کتاب به شکل جامع و فشرده نحوه نگارش تاریخ، پژوهش و مطالعه تاریخ را برای تمام دانشجویان رشته تاریخ مطرح می‌کند. هدف نویسنده از تدوین کتاب کمک به استادان تاریخ و ارائه اصول راهنما و اطلاعاتی است که به‌آسانی در دسترس دانشجویان قرار می‌گیرد. این اطلاعات را نویسنده مرتبط می‌داند با مهارت‌های گوناگون مورد نیاز آنها برای موفقیت در کلاس‌های تاریخ دوره کارشناسی. در نظر نویسنده، هدف تاریخ‌نگار نباید صرفا گردآوری اطلاعات گذشته باشد بلکه باید دستیابی به شناخت ایده‌ها و واقعیاتی باشد که به زندگی مردان و زنان جوامع گذشته شکل داده است. ممکن است برخی از باورها و نهادهای گذشته به نظرمان عجیب بیاید، در حالی‌که باورها و نهادهایی دیگر بسیار آشنا به نظر می‌رسند. در هر یک از دو حالت، نویسنده معتقد است وقتی مردمان و روزگار گذشته و زندگی آنها را بررسی می‌کنیم، آنچه به‌راستی در این‌باره می‌آموزیم تنوع بیش از حد تجربه بشری است. چراکه بررسی تاریخ، بررسی باورها و خواسته‌ها، اعمال و نهادهای بشری است.
جامعه ما روز‌به‌روز آینده‌گراتر می‌شود. در چنین جامعه‌ای باید از خود پرسید چرا باید زحمت بررسی گذشته را به جان خرید؟ پاسخ به این پرسش به اندازه تاریخ‌هایی که نوشته شده متکثر است. پاسخ رامپولا اما روشن است: «بررسی عمیق گذشته، مطالب زیادی را در این‌باره برای ما روشن می‌کند که چگونه به این کسی که هستیم بدل شده‌ایم. با بررسی تاریخ، خاستگاه نهادها، ایده‌ها، ارزش‌ها و مسائل مدرن را ارزیابی می‌کنیم؛ دوم تلاشمان برای کلنجاررفتن با جهان‌بینی‌های جوامع پیشین به ما می‌آموزد که از دیدگاهی دیگر به دنیا بنگریم. توانایی تشخیص مفهوم رخدادها از دیدگاهی جز دیدگاه خودمان، در جامعه به‌شدت‌پیچیده و چندفرهنگی‌مان، بسیار ارزشمند است. درک این نکته که رخدادهای گذشته چگونه مسائل پیچیده زمانه ما را شکل داده‌اند در گرفتن تصمیم‌های آگاهانه درباره آینده‌مان به ما کمک می‌کند». این کتاب راهنما علاوه بر آشناکردن مخاطبان با برخی از اصول اولیه کار تاریخ‌نویسان، راهکارهایی برای نگارش مقاله در تمام سطوح رشته تاریخ پیشنهاد می‌دهد. نویسنده در این کتاب درکل، شیوه نگارش مقاله‌های تاریخی، مطالعه با دید انتقادی، ارزیابی منابع، اجرای پژوهش و پرهیز از انتحال را بررسی می‌کند و الگوهای دقیق ذکر منابع را در پانویس و همچنین در کتاب‌نامه به دست می‌دهد. نسخه فارسی این کتاب که اخیرا از سوی نشر آگاه منتشر شده، ترجمه‌ای است از هشتمین ویراست کتاب که روزآمد «راهنمای نگارش تاریخ» است و در نظر بسیاری از آکادمیسین‌ها منبعی معتبر برای نگارش و پژوهش تاریخ به حساب می‌آید.

نظر شما