شناسهٔ خبر: 45898 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

نسبت موسیقی و بهشت/ نصرالله پورجوادی

مبتنی بر جریانات اخیر که به واسطه ممنوع‌شدن کنسرت‌ها در بعضی شهرها اتفاق افتاده است، دوباره بحث بر سر نسبت اسلام و سنت با موسیقی شکل گرفته است. این‌بار تاریخ‌پژوهان و اسلام‌شناسان پا به عرصه گذاشتند و از منظر علمی، تاریخی، نسبت با سنت و آنچه تاریخ شیعه اذعان دارد به مساله موسیقی پرداخته‌اند. یکی از این شخصیت‌ها نصرالله پورجوادی، عضو هیات‌علمی سابق دانشگاه تهران، نویسنده، محقق و اندیشمند حوزه اندیشه اسلامی است.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه فرهیختگان؛ مبتنی بر جریانات اخیر که به واسطه ممنوع‌شدن کنسرت‌ها در بعضی شهرها اتفاق افتاده است، دوباره بحث بر سر نسبت اسلام و سنت با موسیقی شکل گرفته است. این‌بار تاریخ‌پژوهان و اسلام‌شناسان پا به عرصه گذاشتند و از منظر علمی، تاریخی، نسبت با سنت و آنچه تاریخ شیعه اذعان دارد به مساله موسیقی پرداخته‌اند. یکی از این شخصیت‌ها نصرالله پورجوادی، عضو هیات‌علمی سابق دانشگاه تهران، نویسنده، محقق و اندیشمند حوزه اندیشه اسلامی است.

  طرح مساله موسیقی از قرن دوم به بعد

پورجوادی در اولین واکنش خود ضمن یادداشتی در صفحه فیس‌بوک به تاریخچه احکام مبتنی بر موسیقی اشاره می‌کند و اینکه این احکام در دوره حیات پیامبر اسلام مطرح نبودند و از قرن دوم و سوم هجری مطرح شده است یعنی با روی کارآمدن عالمان و فقها از این‌رو مساله حرام و مباح بودن موسیقی درقرن دوم آغاز شد. او در ادامه مساله‌شدن موسیقی را به صورت جدی برای مسلمانان در مواجهه آنها با فرهنگ ایرانی و بیزانس می‌داند. چنانچه پورجوادی نوشته است که دونوع علم موسیقی در تاریخ اندیشه وجود دارد: یکی علم موسیقی یونانی که فرزندخوانده ریاضیات است و دیگر علم یا هنر موسیقی ایرانی که اصل آن از خراسان است. از این‌رو لفظ موسیقی که یونانی است از علم می‌آید و الفاظی چون رامشگری و دستگاه و ساز و سه‌گاه و  دست‌افشانی از زبان فارسی.

  موسیقی در بهشت

پورجوادی در یادداشت بعدی خود به تفسیری از قرآن به نام وکیع بن‌جراح نیز اشاره می‌کند. او در تفسیر آیه «آن اصحاب الجنة الیوم فی‌ شغل فاکهون» در سورۀ یاسین گفته است که منظور از «شغل» سماع است، یعنی از نظر او قرآن موسیقی را هنری بهشتی و ملکوتی و آسمانی دانسته است. وکیع بن جراح یکی از علما و فقها و مفسران باذوق بوده است، نه یک آدم معمولی و روستایی. وی در زمان امام شافعی زندگی می‌کرده و یکی از استادان احمد بن‌حنبل بوده است. پورجوادی توضیح می‌دهد که مفسران دیگری هم بوده‌اند که همین نظر را داشته‌اند. حتی بسیاری از مفسران معتقد بوده‌اند که متقیان وقتی به «مقعد صدق عند ملیک مقتدر» می‌روند در آنجا نوای موسیقی به گوش‌شان می‌رسد. بنابراین کنسرت از نظر این مفسران مجلسی، مقدس و ملکوتی بوده است.

نظر شما