فرهنگ امروز/ علی مطلب‌زاده:

باز هم نوبت به حراج کریستیز رسید؛ این‌بار بیست‌ویکمین دوره این حراج که به رسم معمول آن دوبار در سال در هتل امارات برگزار می‌شود؛ حراجی شماره ١٢٤٤ کریستیز که قرار است همزمان با دویست‌وپنجاهمین سالگرد این حراج با فروش ١٣١ اثر روز سه‌شنبه بیست‌وهفتم مهرماه (١٨ اکتبر) برگزار شود. این‌بار هم مثل دوره‌های قبل آثار هنرمندان ایرانی در کنار دیگر هنرمندان عرب و ترک برای ثبت رکوردهای فروش این حراجی حضور چشمگیری دارند. لیستی از اسم‌های آشنایی مثل حسین زنده‌رودی، پرویز تناولی یا فرهاد مشیری که در طول سال‌های گذشته نام‌هایی از سهراب سپهری و فرامرز پیلارام گرفته تا منیر فرمانفرماییان و چند تایی دیگر به آن وارد شده‌اند تا همه‌چیز برای یک فروش موفق مهیا باشد. این اتفاقی است که تقریبا در تمامی دوره‌های قبلی افتاده است و این‌بار هم با حضور ٤١ اثر ایرانی پیش‌بینی تکرار دوباره آن کار سختی نیست. اما حراج بیست‌ویکم کریستیز این‌بار سورپرایز ویژه‌ای برای آثار ایرانی دارد و آثار نقاشان مکتب سقاخانه را به عنوان بخش ویژه این حراج چکش می‌زند. «فراتر از چشمه، پیشگامان سقاخانه» عنوان بخش ویژه حراج کریستیز است که با ارایه ١٩ اثر از ٦ هنرمند ایرانی یعنی پرویز تناولی، فرامرز پیلارام، مسعود عربشاهی، سهراب سپهری، صادق تبریزی و ناصر اویسی برگزار می‌شود. ٥ اثر از فرامرز پیلارام در کنار ٣ اثر از پرویز تناولی، ٣ اثر از مسعود عربشاهی، ٣ اثر از سهراب سپهری، ٣ اثر از صادق تبریزی و ٢ اثر ناصر اویسی در این بخش حاضرند؛ آثاری که تمام آنها در فاصله سال‌های ١٩٦٠ تا ١٩٦٥ (دهه سی شمسی) خلق شده‌اند. پیلارام با پنج اثرش در این بخش رکورددار تعداد آثار در کل حراج هم هست. اما هنرمندان ایرانی علاوه بر رکورد تعداد آثار حاضر در حراج کریستیز دوبی رکورددار قیمت پایه این حراج هم هستند. پرویز تناولی با مجسمه «هیچ زرد رنگ» بالاترین رقم پیشنهادی را به خود اختصاص داده و بعد از او آثاری از منیر فرمانفرماییان و حسین زنده‌رودی دوم و سوم هستند. فرامرز پیلارام با تابلوی «بدون عنوان» (ترکیب‌بندی شماره ٣)، فرهاد مشیری با دو اثر «دو پلیکان» و«جام آتش» و محمد احصایی با اثری «بدون عنوان» دیگر ایرانی‌های حاضر در لیست بالاترین قیمت‌های پیشنهادی هستند.
گران‎ترین آثار این فهرست بعد از مجسمه «هیچ زرد رنگ» تناولی ٥ اثر از ٤ هنرمند مصری، لبنانی و ایرانی است هر یک با قیمت ١٢٠ تا ١٨٠ هزار دلار. محمود سعید، هنرمند مصری که پس از پرویز تناولی دومین رکورد فروش منطقه را دارد با تابلوی نقاشی «شیخ پیر» (١٩٢٧) در کنار شفیق عبود، هنرمند لبنانی با تابلوی «سال‌های پرنده» (١٩٧٩) و فرهاد مشیری با تابلوی سه لته «از هر طرف ستاره‌ها به یکدیگر می‌پیوندند» (١٩٧٧) و منیر فرمانفرماییان با مجسمه پنتاگون هنرمندان حاضر در این جایگاه هستند.  دومین برآورد قیمت بالای این دوره ١٠٠ تا ١٥٠ هزار دلار است که به دو هنرمند ایرانی و یک هنرمند ترک اختصاص یافته است. فرامرز پیلارام با اثری بدون عنوان و فرهاد مشیری با تابلوی «دو پلیکان» (٢٠٠٨) و برهان دوقانکای ترکیه‌ای با اثر «اسب عربی» (١٩٧٨) در این جایگاه ایستاده‌اند. در جایگاه سوم آثاری از فرهاد مشیری، محمد احصایی، محمود سعید از مصر، لوبال کیالی از سوریه و عبدالقادرالرییس از امارات با قیمت‌های ٨٠ تا ١٢٠ هزاردلار حضور دارند.
از پرویز تناولی رکورددار گران‌ترین هنرمند خاورمیانه غیر از مجسمه هیچ، سه نقاشی در بخش پیشگامان سقاخانه حاضر می‌شود که اثر اولش از مجموعه پرسپولیس با قیمت ٤٠ تا ٦٠ هزار، نقاشی دوم از سری «لیلی و مجنون» ٣٠ تا ٤٠ هزار و نقاشی سوم از سری «تصویر اضمحلال» با قیمت پایه ٣٥ تا ٤٠ هزار دلار قیمت خورده است. سهراب سپهری هم با سه اثر در این حراجی حاضر است که یکی از آنها اثر «بیشه» با قیمت پایه ٤٠ تا ٦٠ هزار دلار است. دو اثر بدون عنوان دیگر از سهراب سپهری هم ١٥ تا ٢٠ هزار دلار قیمت خورده‌اند. از رضا درخشانی دو اثر «خسرو شیرین» و «بدون عنوان» هر دو با قیمت‌های پایه٤٠ تا ٦٠ هزار دلار در این حراجی حاضر است. چهار اثر دیگر فرامرز پیلارام در این حراجی به ترتیب ٦٠ تا ٨٠ هزار دلار، ٤٠ تا ٦٠ هزار دلار و و دو اثر هم ٢٥ تا ٣٠ هزار دلار قیمت خورده‌اند. ٢ اثر بدون عنوان مسعود عربشاهی نیز که در بخش ویژه حراج کریستیز چکش می‌خورد با قیمت‌های پایه ٤ تا ٦ هزار دلار و یک اثر با قیمت پایه ٨ تا ١٢ هزار دلار قیمت خورده‌اند. دو اثر «عطار گل رز» و «نوازنده عود» از ناصر اویسی هم با قیمت پایه ١٠ تا ١٥ هزار دلار در کنار سه اثر «بدون عنوان» از صادق تبریزی به ترتیب با قیمت پایه ١٠٠٠ تا ١٥٠٠ دلار، ٢ تا ٣ هزار دلار و ٤ تا ٦ هزار دلار از دیگر آثار بخش ویژه کریستیز هستند.
«قطعه آبی» اثر ناصر عصار با قیمت پایه ٨ تا ١٢ هزاردلار و نقاشی‌خط «بدون عنوان» رضا مافی هم با قیمت پایه ١٥ تا ٢٠ هزار دلار در این حراج عرضه می‌شود. سه اثر «بدون عنوان» از منوچهر یکتایی با قیمت‌های پایه ٢٠ تا ٣٠، ٤٠ تا ٦٠ و ٦٠ تا ٨٠ هزار دلار قیمت خورده‌اند. اثر «سماور» کورش شیشه‌گران با قیمت پایه ٦٠تا ٨٠ هزار به همراه اثر دیگری از این هنرمند با عنوان «قوری چای» هم ٤٠ تا ٦٠ هزار دلار به حراج گذاشته می‌شود. محمد احصایی به جز اثری که در رده سوم آثار گران قیمت حراج قرار دارد، یک اثری چهار لته‌ای به نام «الله» دارد که در سال ٢٠٠٧ خلق شده و با قیمت پایه ٥٠ تا ٧٠ دلار به فروش می‌رسد. نصرالله افجه‌ای نیز با یک اثر بدون عنوان با قیمت پایه ٦٠ تا ٨٠ هزار دلار در این حراج حضور دارد. فرهاد مشیری نیز به جز دو اثری که در لیست گران قیمت‌ها حاضر بود با دو اثر دیگر در این حراج حضور دارد. تابلوی «B» او به همراه اثر «شیشه سبز روی سطح سفید» هر دو با قیمت‌های پایه ٦٠ تا ٨٠ هزار دلار قیمت خورده‌اند. «توپ آینه» اثر دیگری از منیر فرمانفرماییان با قیمت ٦٠ تا ٨٠ هزار دلار، نقاشی «بدون عنوان» از ملیحه افنان با قیمت پایه ١٨ تا ٢٢ هزار دلار و اثری از رکنی حائری‌زاده با قیمت ٢٠ تا ٢٥ هزار دلار هم لیست چهل‌وهفت‌تایی آثار هنرمندان ایرانی حاضر در بیست‌ویکمین حراج کریستیز دوبی را کامل می‌کند.

روزنامه اعتماد