به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ فریدون شایسته، تاریخ‌پژوه گیلانی درباره محورهای مورد توجه همایش «بازشناسی نقش کسما در نهضت جنگل» که ۲۵ آذرماه با حضور دکتر محمدباقرنوبخت، معاون رئیس‌جمهور و ریاست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در گیلان برگزار خواهد شد، گفت:  هدف از این همایش بررسی موضوعات مغفول مانده مانند شناسایی میرزاحسین کسمایی، نقش‌آفرینان نهضت جنگل در کسما، دلیل انتخاب منطقه کسما برای نهضت جنگل، پرداختن به زندگینامه ۲۷ نفره هیات اتحاد اسلام و نقش مناطق همجوار کسماست.

وی افزود: هنوز مقاله یا کتابی درباره نقش آلیانی‌ها در نهضت جنگل نداریم. از طرفی در رابطه با میرزاحسین کسمایی نیز پژوهش جدی انجام نشده است در حالی که وی شاعر، روزنامه‌نگار، نویسنده، نقاش و یک مشروطه‌خواه فعال در جنبش مشروطه‌خواهی گیلان به رهبری میرزاکوچک‌خان جنگلی بود، وی از اعضای هیات منتخب مجلس عالی در روز فتح تهران بود که در همایش کسما تلاش می‌کنیم به این ابعاد بپردازیم. همچنین قرار است مقاله‌های برگزیده همایش «بازشناسی نقش کسما در نهضت جنگل» به صورت یک کتاب منتشر شود.
 
این تاریخ‌پژوه گیلانی در پاسخ به پرسشی درباره مزیت یا تفاوت بررسی نهضت جنگل با قلم تاریخ‌نگاران محلی پاسخ داد: گرفتاری حوزه تاریخ محلی گیلان کم‌بضاعتی آن است. در گذشته حکومت‌های محلی در گیلان برقرار بوده و با حکومت مرکزی فاصله داشتند اما تا قبل از تشکیل دولت صفویه و رونق جاده ابریشم نقش اقتصادی آن شناخته شده نبود.
  
شایسته افزود: به دلیل پوشش جنگلی، موقعیت جغرافیایی و نداشتن اهمیت سیاسی شهر گیلان مانند قم و مشهد کمتر مورد توجه سیاحان و سفرنامه‌نویسان قرار گرفته است. اگر سفرنامه‌های دوره صفویه تا قاجار را ورق بزنید به صورت انگشت‌شمار به گیلان اشاره شده و همه این اشاره‌ها نیز حاوی مطالب ارزشمند نیست.

وی درباره کتاب در دست چاپ «نقش‌آفرینان نهضت جنگل» اظهار کرد: این کتاب در حال آماده شدن برای انتشار است و به زندگینامه یاران میرزا کوچک‌خان، کسانی که تا آخر در کنارش ماندند، افرادی که در نیمه راه نهضت کنار کشیدند و کسانی که به عنوان مخالف در برابر نهضت جنگل قد علم کردند، می‌پردازد.
 
شایسته افزود: در کتاب «نقش‌آفرینان نهضت جنگل» به زندگینامه تیمورتاش، حاکم گیلان، حاج‌احمد کسمایی و دکتر حشمت نیز پرداخته شده است.
 
این پژوهشگر در ادامه درباره تالیفات نوشته شده درباره میرزاکوچک‌خان ادامه داد: برای تالیف کتاب، منابع دسته اول را مطالعه کردم. همچنین در رابطه با این کتاب «روایتی نو از جنبش و انقلاب جنگل» تالیف ناصر عظیمی باید بگویم که ادامه کتاب «جغرافیای سیاسی جنبش و انقلاب جنگل» است.