شناسهٔ خبر: 47136 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

فوکو فیلسوف جامعه است نه جامعه شناس/ جنون در ادوار تاریخ

معتمدی، نویسنده «زایش جنون در اندیشه فوکو» با بیان اینکه فوکو فیلسوفِ جامعه است و نه جامعه شناس، گفت: فوکو فیلسوفی در قد و قواره ویتگنشتاین و هایدگر است ولی عمق فلسفی اش کاویده نشده است.

زایش جنون

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ به تازگی کتاب «زایش جنون در اندیشه فوکو» نوشته محمد صادق معتمدی، توسط نشر علم منتشر و روانه بازار شده است.

معتمدی در خصوص این کتاب گفت: کتاب «زایش جنون در اندیشه فوکو» بخشی از پایان نامه دوره کارشناسی ارشد بنده است که به دلیل استقبال اساتیدم تشویق شدم تا آن را با یکسری حذف و اضافات به صورت کتاب منتشر کنم.

وی ضمن انتقاد از بازار آشفته نشر کتاب اذعان داشت: متاسفانه امروزه بازار کتاب انباشته شده از ترجمه است و تعداد کتب تالیفی در حوزه فلسفه بسیار ناچیزاست؛ درحالی که یک کشور اگر بخواهد به توسعه یافتگی دست یابد، باید به سمت زایش علمی برود.

وی افزود: در آثار فوکو دیوانگی دارای بیشترین ظرفیت برای به چالش کشیدن عقلانیت مدرن و تمدن غربی است. نکته مهم درباره فوکو این است که برخی از روی کم اطلاعی فوکو را جامعه شناس می دانند در حالی که وی را اساساً باید فیلسوفِ جامعه دانست و نه جامعه شناس. منظورم از فیلسوف جامعه فردی است که از ابتدا تا انتهای تحقیقش با ابزار فلسفی به مطالعه جامعه می پردازد و ساختارها و سازه های جامعه شناسی را قبول ندارد.

نویسنده «زایش جنون در اندیشه فوکو» براین باور است که میشل فوکو فیلسوفی در قد و قواره ویتگنشتاین و هایدگر است؛ با این حال عمق فلسفی اش چندان کاویده نشده است.

این پژوهشگر حوزه فلسفه اضافه کرد: فوکو «جنون» را حاوی یک نوع بی خردیِ خردمندانه در مقابل خردگرایی بی خرد می داند. منظور از خردگراییِ بی خرد یا عقلِ نامعقول، اصول و عقاید زندگی روزمره است که همواره با مصلحت اندیشی و منفعت طلبی  گره خورده است. معتمدی در ادامه با اشاره به مشخصات کتاب گفت: «زایش جنون در اندیشه فوکو» ۱۶۰ صفحه و در چهار فصل است؛ عنوان فصل اول «جایگاه عقلانیت در فلسفه» است. در این فصل تلاش کردم درباره جایگاه عقلانیت در تاریخ فلسفه از سقراط و افلاطون تا امروز سخنی به اجمال و اختصار بیان گردد. عنوان فصل دوم  «جنون در ادوار تاریخ به روایت فوکو» است. در این فصل، با تاکید بر کتاب «تاریخ جنون» فوکو به نقد و تحلیل افکار و آرای دیگر فیلسوفانی چون دکارت، پاسکال ، نیچه و برخی متفکرین معاصر درباره جنون پرداخته شده است.

وی افزود: فصل سوم کتاب «دانش، نظام و نهادهای اجتماعی» (مظاهرتمدن جدید) نام دارد. در این فصل تشریح شده که از نظر فوکو دانش ها، معارف و نهادهای اجتماعی دوران جدید همگی برگرفته از نوع نگاه قدرت، در گرو پروژه کنترل، نظارت و مراقبت فردی پی ر یزی شده است. «نسبت میان عقلانیت و جنون نزد فوکو» عنوان آخرین فصل کتاب است. دربخشی از این فصل به این سوال فوکو پرداختم که چرا دکارت در پروژه شکاکیت خود هیچ گاه به سلامت عقل خودش شک نکرد و چنانچه این اتفاق حادث می شد عاقبت فلسفه وی به کجا می انجامید؟

این پژوهشگر حوزه فلسفه در پایان تصریح کرد: فصل چهارم، مهم ترین فصل کتاب و ِجمع بندی ونتیجه گیری مباحث است. در فصل چهارم آرای فیلسوفانی چون نیچه و هایدگر که در اندیشه فوکو تاثیر گذاربوده اند آمده است. همچنین به بسط نگاه جنون شناسی فلسفی میشل فوکو در آثار هنری نویسندگان ونقاشانی چون سروانتس، شکسپیر و ونگوگ و دیگر هنرمندان ازین دست پرداختم.

کتاب «زایش جنون در اندیشه فوکو» در ۱۶۰ صفحه با قیمت ۱۴۵۰۰ تومن توسط نشر علم منتشر و روانه بازار نشر شده است.

نظر شما