این گورستان که به دلیل وجود سنگ قبرهای متفاوت در دوره‌های مختلف تاریخی و وجود قبور مشاهیر و علما و هنرمندان مورد توجه بسیاری از افراد و حتی گردشگران خارجی است از مدت‌ها پیش درگیر ساماندهی است. ساماندهی آن هم از نوع قلع و قمع برخی از سنگ‌های قبور و تاریخی این گورستان!

آرامگاه شیخ صدوق پس از طرح توسعه شبستان

در سال ۷۶ طرحی به نام طرح ساماندهی قبرستان‌های تاریخی تهران توسط شهردار وقت برای اولین بار مطرح شد. آن زمان بسیاری از نزدیکان صاحبان قبور تجمع کرده و مانع از اجرای این طرح شدند. اما دوباره این طرح در سال ۹۰ اجرا شد و عده‌ای دیگر از صاحبان قبور این مسئله را با خبرنگار مهر مطرح کرده و اعتراض کردند که برخی از سنگ‌ها به بهانه طرح توسعه شبستان تخریب شده است. مانند سنگ قبر هادی تجویدی بنیانگذار مکتب مینیاتور و حسین کوهی کرمانی، ادیب، محقق، روزنامه‌نگار و شاعر اهل کرمان که بر اثر گودبرداری تخریب شد در این باره خبرهای زیادی منتشر شد و حتی یک مستندساز نیز از روند این تخریب‌ها و قبور باقی مانده در گورستان مستندی تهیه کرد.

درختان آرامگاه شیخ صدوق قبل از اجرای طرح توسعه شبستان

این اقدامات موجب شد تا روند توسعه شبستان با کندی پیش برود، با این وجود شبستان توسعه پیدا کرد و برخی از قبور دیگر نیز ناپدید شدند آن هم در صورتی که مدیر وقت میراث فرهنگی شهرری اعلام کرده بود این کار بدون هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی انجام شده است با این وجود از صاف شدن کل محوطه گورستان و نصب سنگ قبور جدید جلوگیری شد.

سنگ‌های قدیمی رها شده در محوطه

طرح توسعه‌ شبستان شیخ صدوق (ابن بابویه) شهر ری از سوی متولیان این مجموعه با هدف یکسان‌سازی و فضای روشنی در مجموعه درحال انجام است چون این گورستان تاریخی به دلیل نداشتن چراغ و وجود خرابه‌ها و درختان زیاد، اکنون محل تجمع معتادان شده بود.

در همین ارتباط احمد ابوحمزه، کارشناس ارشد تاریخ و ری‌شناس گفت: اداره میراث فرهنگی و اداره اوقاف و امور خیریه تنها به فکر این هستند که کل مجموعه را تغییر بدهند و مجموعه جدیدی بسازند این درست همان سیاستی است که آمریکایی‌ها در قبرستان معروف خود اجرا کردند و تمام قبرها را یکسان و سنگ ها را همسطح سازی کردند چون در این حالت گذشته را برداشته و هویت را تغییر می‌دهند. منکر وجود مشکلات و نابسامانی در فضای گورستان به دلیل نبود روشنایی و فضای مناسب نیستم اما می‌توان تمامی این مشکلات را با حفظ سنگ ها برطرف کرد.

ابوحمزه با بیان اینکه سنگ‌های ابن بابویه هویت ری و گذشته ما ایرانی‌هاست تصریح کرد: بنای ابن بابویه متعلق به دوره قاجاریه و مربوط به ۱۵۰ سال پیش است و کاشی کاری‌های دوره قاجار را می توان روی دیواره‌های این بنا مشاهده کرد. این بنا می‌بایست دست نخورده باقی بماند اما مسئولان اداره اوقاف طرح توسعه شبستان آن را اجرا می‌کنند.

هنوز طرح توسعه شبستان به مراحل پایانی نرسیده است اما درختان ورودی به شبستان قطع شده و برخی از سنگ‌های تاریخی کنار بقعه شیخ صدوق رها شده است همچنین قبور برخی از افراد مانند دختر مظفرالدین شاه که قبلا با سنگ شکسته‌ای نمایان بود اکنون دیگر آثاری از آن قابل مشاهده نیست.

سنگ قبر بهزاد

همچنین قبرهای جدید در محوطه گورستان فروخته می‌شود و همچنان دفن مردگان ادامه دارد قبور این محوطه جزو گران‌ترین قبور در تهران است.

ساماندهی قبور نیز برای برخی از قبور انجام گرفته از جمله قبر موذن زاده اردبیلی. اما هنوز قبر حسین بهزاد در انزواست و سنگ‌های دیگر در خطر تخریب بیشتر.

بقعه ابن بابویه ۵ دی ۱۳۷۵ش با شماره ثبت ۱۸۱۶ به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است و وزارت کشور سال ۱۳۷۳، دستور منع دفن مردگان را در این محدوده صادر کرده‌است.