فرهنگ امروز/ الهام نداف:

نیمه مهر سال ٩٣؛ درست همان زمانی که گروه هنر و تجربه برای نخستین بار اکران برخی فیلم‌های جامانده از سینمای ایران را آغاز کرد، کمتر کسی فکر می‌کرد این گروه سینمایی در کمتر از سه سال، ١١٧ فیلم سینمایی داستانی را در سالن‌های محدود خود جا دهد.
این گروه سینمایی بعد از گذشت ٣٢ ماه از شکل‌گیری، این روزها آمار فروش فیلم‌های به نمایش درآمده خود را اعلام کرده است. بر اساس این آمار «ماهی و گربه» شهرام مکری با فروشی معادل ٦٣٠ میلیون تومان، پرفروش‌ترین فیلم به نمایش درآمده در هنر و تجربه است. این در حالی است که این گروه سینمایی ابتدای کار، ٨٠٠ صندلی از١٤٠ هزار صندلی سینمای ایران (چهار سالن سینما و دو سالن غیرسینمایی در سه کلانشهر تهران، مشهد و اصفهان) را به خود اختصاص داد و این روزها کار خود را با ١٥٠٠ صندلی یعنی معادل یک و سه دهم درصد از کل صندلی‌های سینماها ادامه می‌دهد. اما رتبه دوم پر فروش‌های هنر و تجربه به «پرویز» مجید برزگر اختصاص دارد؛ فیلمی که ٤٤ هزار و ٨٦٥ نفر را به سینما کشاند و در مجموع توانست ٢٤٥ میلیون تومان به سبد اقتصادی گروه هنر وتجربه وارد کند.
اما جدول منتشر شده درباره اکران و فروش فیلم‌های سینمایی در سالن‌های محدود هنر و تجربه، نکات قابل توجهی دارد. در بازه زمانی دو سال و نیم فعالیت این گروه، نام فیلم‌هایی به چشم می‌خورد که بالاخره بعد از مدت‌ها اسارت در بند ممیزی‌های سلیقه‌ای توانستند برای مخاطبان محدودی اکران شوند. یکی از این فیلم‌ها «خواب تلخ» به کارگردانی محسن امیریوسفی، سومین فیلم پر فروش هنر و تجربه با رقمی معادل ٢٤٤ میلیون تومان است. این فیلم سال ٨٢ ساخته شد و بالاخره پس از ١٢ سال از ساخت آن سال ٩٤ روی پرده سینماها رفت. «پرویز» برزگر، «گس» کیارش اسدی‌زاده، «پوسته» مصطفی آل احمد، «دونده زمین» کمال و تبریزی و... همه از جمله فیلم‌هایی بودند به بهانه‌های مختلف زمان خودشان روی پرده نرفتند. در این میان «خانه پدری» کیانوش عیاری یکی از فیلم‌های مهمی است که در مجموع در کل کشور توانست ١٠ سانس به خود اختصاص دهد. این فیلم در نیمه راه و به دلیل فشارهای وارد شده از کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، از پرده هنر و تجربه پایین آمد و همچنان سرنوشت نامعلومی دارد. با این حساب فارغ از مخاطبان جشنواره فیلم فجر، تنها دو هزار و ٢٥٥ نفر از مردم توانستند فیلم عیاری را روی پرده سینماها ببینند.
همچنین در روزهایی که گذشت، برخی فیلم‌های سینمای ایران علاوه بر اکران در گروه آزاد، توانستند برخی سئانس‌های هنر و تجربه را نیز به تسخیر خود درآورند. این اتفاق صدای اعتراض برخی تهیه‌کنندگان سینمای ایران را بلند کرد. در عین حال برخی فیلمسازان جوان که با آثارشان متقاضی حضور در این گروه سینمایی بودند، نسبت به اکران موازی برخی فیلم‌ها بر پرده‌های محدود هنر و تجربه انتقاد کردند. با این همه با نگاهی به آمار و ارقام ارایه شده، به این نتیجه می‌رسیم فیلم‌های اکران آزاد، سئانس‌های زیادی را از آن خود نکردند. فیلم‌های «ایستاده در غبار» و «ماجرای نیمروز» محمدحسین مهدویان، «فروشنده» اصغر فرهادی، «نفس» نرگس آبیار و «لانتوری» رضا درمیشیان به تشخیص شورای سیاست‌گذاری هنر و تجربه واجد شرایط اکران در این گروه سینمایی بودند. این فیلم‌ها در مجموع هزار و ٥٤١ سئانس را به خود اختصاص دادند. این در حالی است که مجموع سئانس‌های فیلم سینمایی این گروه تاکنون ٢٤ هزار و ١٥٥ سئانس است.
همچنین فیلم‌های «کپی برابر اصل»، «گاو خونی»، «باشو غریبه‌ای کوچک»، «رقص در غبار»، «چهارشنبه‌سوری»، «شهر زیبا»، «گاو»، «جدایی نادر از سیمین، «کیمیا»، «دیده بان» و «سفر به چزابه» از خاطره انگیزترین فیلم‌های سینمای ایران هستند که شانس اکران مجدد در گروه هنر و تجربه را پیدا کردند و در عین حال سئانس‌های محدودتری نسبت به تازه‌های اکران داشتند.
از زمان شکل‌گیری هنر و تجربه یعنی فروردین ماه سال ٩٣ تا امروز، شورای سیاستگذاری این گروه سینمایی بارها تاکید کرده است که فروش صرف تنها هدف این گروه نیست. در دولت یازدهم و زمان ریاست حجت‌الله ایوبی در سازمان سینمایی هنر و تجربه به منظور اکران و دیده شدن فیلم‌هایی با مخاطب خاص و محدود و آثاری که جنبه‌های هنری سهم عمده‌ای در ساختار و مفهوم آن دارد، شکل گرفت. این گروه تمام فروش حاصل از اکران یک اثر سینمایی را به صاحب آن اختصاص می‌دهد ودر عین حال تامین هزینه تبلیغ این فیلم‌ها، در ٣٢ ماه گذشته کمک شایانی به سینمای مستقل ایران کرده است. هنر و تجربه اگرچه هنوز با بخشی از اهداف و مقاصد تعریف شده، فاصله دارد، اما در این مدت نشان داده که راه‌اندازی آن تنها و تنها یک فرصت درخشان برای سینمای ایران است. این گروه سینمایی دو سالن سینما در تهران واقع در خانه هنرمندان و موزه سینما را دوباره احیا کرد. با احتساب این دو سالن، هنر و تجربه در مشهد و اصفهان نیز پایگاه ثابتی برای نمایش آثار داستانی و مستند دارد. باقی شهرهای کشور نیز به صورت چرخشی فیلم‌های این گروه را به نمایش درمی‌آورند. همچنین در تهران دو پردیس کورش و ملت در برخی مواقع متقاضی اکران فیلم‌های هنرو تجربه در یکی، دو سالن خود می‌شوند.
در نهایت گروه هنر و تجربه را می‌توان یکی از دستاوردهای مهم سینمای ایران در چهار سال اخیر دانست. گروهی که با هزینه و امکانات اندک راه‌اندازی شد و در مدت دو سال و نیم حضور خود توانسته است ٤١ میلیارد و ١١٢ میلیون تومان به چرخه اقتصادی سینمای ایران وارد کند. این گروه تا امروز ٦٦٥ هزار و ٦٢ نفر را پای فیلم‌های خود نشانده است، تعداد قابل توجهی که جایی برای «هنر و تجربه» در سبد فرهنگی شان باز کرده‌اند.
مخاطبان فیلم‌های مستند و کوتاه در این آمار محاسبه نشده‌اند.

روزنامه اعتماد