در فصل اول کتاب در معرفی منش ایرانی نویسنده می نویسد: طبیعتا ایرانیان هم چون ملت‌ها و گروه‌های دیگر از دیرباز به ویژگی‌های خویش اندیشیده‌اند و نمونه‌های زیادی می‌توان در تاریخ سراغ کرد اما نقطه عطف این تلاش‌ها اوایل دهه ۱۳۴۰ و انتشار دو کار تاثیرگذار بود. اولی کتاب خلقیات ما ایرانیان اثر محمدعلی جمال‌زاده و دومی سازگاری ایرانی نوشته مهدی بازرگان. وجه مشترک هر دو نوشته نسبت دادن برخی صفات مثبت و منفی به ساکنان ایران زمین و قائل شدن به سهمی برای خلیقات منفی در توسعه نیافتن ایران است.

جمال زاده نگاهی آسیب شناختی به خلقیات ایرانیان دارد و تعبیر راه یافتن فساد را به کار می برد و معتقد است که فساد مانع سعادت و ترقی است و قسنتی از امور ما نیز به فساد آلوده است.

و در ادامه هم آمده است: بازرگان به تاسی از زیگفرید، سیستم معاش و طریقه ارتزاق را مهم ترین عامل تربیتی و سازنده خصال و روح شخص یا ملت می داند و بر این اساس؛ صفات بردباری، شلختگی، وارهایی، نوسان زیاد، زمینگیری و تک زیستی را به زندگی و شخصیت ایرانی نسبت می دهد.

در پشت جلد این کتاب آمده است: حسن نراقی را همه با کتاب جامعه‌شناسی خودمانی می‌شناسند، کتابی که مجموع چاپ‌های مجاز و غیرمجازش، در این وانفسای کتاب‌نخوانی ما، به عدد پنجاه می‌رسد. حتماً حقیقتی در این کتاب هست که تا این حد مخاطب جذب کرده است. بله، هست. اما چه حقیقتی؟ حقیقتی که از آن یاد می‌کنیم، در محتوای کتاب نیست. آنچه نراقی درباره ایرانیان می‌گوید نه جامعه‌شناسی است و نه معتبر است. حقیقت این است که نراقی در گفتمانی می‌اندیشد و قلم می‌زند که در پنجاه سال گذشته توانسته حاکمیت خود را بر ذهن‌ها و قلم‌ها اعمال کند به‌طوری که حرف‌هایش خریدار دارد. همین گفتمان است که حاکمیت خود را با جمال‌زاده تثبیت کرد و در نراقی و سریع‌القلم به اوج مخاطب رساند. این گفتمان را برخی خودزنی نامیده‌اند اما من ترجیح می‌دهم با تکیه بر ادبیات دانش پسااستعماری امروز، آن را گفتمان خودشرق‌شناسی بدانم.

نویسنده درباره ضرورت مطالعه منش ایرانی در صفحه ۲۲ کتاب می نویسد: خلاصه اینکه به رغم دشواری و فریبندگی مفهوم منش ملی، مطالعه در آن نه تنها قابل دفاع بلکه لازم است. بنابراین باید با مشکلات روش شنناختی و نظری آن مواجه شد. به گفته رومانی آنچه سنت روشنفکری و آکادمیک کی تواند انجام دهد این است که از یک طرف تعاملات واقعیت وایده ها را درباره منش ملی بیان کند و مشروعیت این تعامل را به بحث بگذارد و از طرف دیگر دشواری ها، دام ها و موانع راه را نشان دهد.

کتاب «جامعه‌شناسی خودمانی و شرق‌شناسی» با عنوان فرعی تحلیل گفتمان آثار حسن نراقی با الگوی تبارشناسی ادوارد سعید نوشته آرمین امیر با شمارگان ۲۰۰ نسخه در ۲۴۵ صفحه به بهای ۲۵۰ هزار ریال توسط پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.