شناسهٔ خبر: 51421 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

نویسنده در شناخت نشانه‌ها باید مجتهد باشد/ رمز ماندگاری یک داستان

مجید قیصری، عل اصغر عزتی‌پاک و ساسان ناطق در کارگاه داستان‌نویسی پانزدهمین مهرواره «سوره» به طرح نکاتی پیرامون نقاط ضعف داستان‌نویسی ایرانی پرداختند.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ کارگاه داستان‌نویسی پانزدهمین مهرواره شعر و داستان جوان سوره با حضور جمعی از داستان‌نویسان جوان و با حضور مجید قیصری، عل اصغر عزتی‌پاک و ساسان ناطق در محل برگزاری نشست‌های این مهرواره در هتل آسیای مشهد و در عرصر نخستین روز از این مراسم برگزار شد.

در این کارگاه عزتی‌پاک در سخنانی با اشاره به راه‌های نرفته در داستان‌نویسی معاصر ایران گفت: ما کارهای نکرده در داستان‌نویسی ایرانی زیاد داریم. مثلا در گونه‌هایی مانند ادبیات پلیسی بسیار کم وارد شده‌ایم و اهل ژانرهای جذاب و پر طرفدار امروز ادبیات نیستیم. در حالی که این ژانرها به ما کمک می‌کند تا بتوانیم ذهنمان را ساختار داده و آن را به اصطلاح توطئه‌چین و توانا در خلق داستان پدید آوریم.

این نویسنده افزود: بدون تعارف باید گفت که بسیاری از نویسندگان ما مخاطب خود را ساده و دست کم گرفته‌اند و همین مساله در حال آسیب زدن به کل فضای ادبی ماست. در همین جشنواره و در میان آثار جوانان به وفور شاهدیم که داستان‌ها از نثر و توصیف‌های خوبی برخوردار است اما نخ تسبیح در تمامی آنها گم شده است و همین باعث شده که آنِ داستانی بسیاری از آثار خوب نیست.

قیصری: داستان باید در خلق، راوی یک تجربه بزرگ انسانی باشد حالا شما قضاوت کنید که در آثار ایرانی چنین اتفاقی در حال رخ دادن است یا خیر؟وی با اشاره به ضعف بسیاری از طرح‌های داستانی در ادبیات امروز ایران گفت: فکر نکردن به طرح داستانی بسیاری از آثار ما را کم جان کرده و همین موضوع رفته‌رفته مخاطب ما را به سمت ترجمه حرکت داده است. این در حالی است که وقتی اثری ترجمه می‌شود بخش زیادی از بدنه آن در واوقع ریخته و ناپیدا می‌شود. اگر وضع نوشتن ما و به دنبال آن ارجاع پیدا کردن به ترجمه بخواهد چنین ادامه پیدا کند رفته رفته شاهد خواهیم بود که ادبیات ایرانی دیگر مخاطبی نخواهد داشت. تا وقتی نخواهیم باور کنیم که باید خارج از کلیشه و روال جاری‌مان بنویسیم ما داستان‌نوییس نخواهیم بود.

عزتی پاک افزود: باید یاد بگیریم که برای خلق داستان نیاز به یک طوفان ذهنی است. باید امری دور از ذهن در داستان جا انداخت و به سمتی غیرمعمول رفت. این حرکت است که داستان را داستان می‌کند. باید به یاد داشته باشیم که داستان‌نویس می‌بایست طرح پیچیده‌ای در ذهن برای نوشتن داشته باشد. داشتن یک طرح وسیع است که گوهر داستانی ما را برای ما باقی نگاه خواهد داشت.

باید قواعد آشنای نوشتار را برهم زد

در بخشی دیگر از این نشست ساسان ناطق مدیر کارگاه قصه و رمان حوزه هنری نیز در سخنانی با اشاره به ضرورت خلق و آشنایی‌زدایی در میان نویسندگان جوان گفت: بسیاری از داستان‌نویسان ما عادت کرده‌اند از کنار حوادث و رویدادهای روزمره در میان‌مان ساده عبور کنند و آن‌ها را دقیق نبینند. تکرار بدیهیات در داستان نویسی امروز ما حاصل همین رویکرد است.

وی همچنین با اشاره به اقتباس‌های سینمایی قابل توجه در سینمای جهان گفت: رمز ماندگاری یک اثر ادبی و اقتباس سینمایی از آن به دلیل تلاش خالقان آنها برای ترسیم یک چهره واقعی و نو در این آثار است. خالقان این آثار یاد گرفته‌اند که می‌شود قواعد آشنای نوشتار را بر هم زد و بر هم خوردن ذهنیت نویسنده در این راه منجر به خلق شاهکارهایی ماندنی می‌شود.

نویسنده باید مجتهد باشد

در بخش دیگر این نشست مجید قیصری نویسنده و منتقد ادبی نیز در سخنانی عنوان داشت: داستان باید بتواند ما را به عنوان یک مخاطب به کشف برساند. من به این قائلم که یک نویسنده باید مجتهد باشد و به مقام اجتهاد رسیده باشد.او اگر نتواند نشانه‌ها و حوادث ناشی از آنها را در پیرامون خود کشف کند و شهودی به او دست ندهد و مخاطبش را نیز به شهودی نرساند، کاری نکرده است. 

قیصری در ادامه به لزوم حضور عطر و بوی ایرانی در آثار داستانی کشور تصریح کرد: داستان نویس جوان ایرانی امروز به جای هجوم بی‌رویه به ترجمه باید وقت خود را برای خواندن بیهقی و بلعمی و شاهنامه تنطیم کند تا مهندسی آنها در قصه گویی و شخصیت پردازی را یاد بگیرد.

این نویسنده همچنین گفت: داستان باید در خلق، راوی یک تجربه بزرگ انسانی باشد حالا شما قضاوت کنید که در آثار ایرانی چنین اتفاقی در حال رخ دادن است یا خیر؟

نظر شما