به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ نخستین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و هندوئیزم با موضوع «معنویت در اسلام و هندوئیزم» عصر روز گذشته سوم آبان‌ماه با حضور ابوذر ابراهیمی ترکمان رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حجت‌الاسلام محسن قمی، معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری، حسن بلخاری، رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، حجج اسلام شمس‌الله مریجی، رییس پژوهشگاه باقر العلوم و حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، محمدجواد صاحبی، رییس شورای علمی دین پژوهان ایران، مرتضی صبوری، معاون مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، غلامرضا انصاری، سفیر و علی دهگاهی، رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی نو، «اس آر بهات»، رییس شورای تحقیقات فلسفی هند و  شخصیت‌های فرهنگی، مذهبی و اندیشمندان ایرانی و هندی در محل مرکز بین‌المللی هند، برگزار شد.

حجت‌الاسلام احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در سخنرانی خود با عنوان «اشتراک اسلام و هندوئیسم در اندیشه؛ لزوم تعاملات خیرگرایانه بین ادیان» که در دومین روز از نخستین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و هندوئیزم در دهلی‌نو انجام شد، گفت: شناسایی عناصر فکری و سلوکی مشترک بین ادیان، تلاشی زیربنایی است که زمینه های گفت‌وگوهای معنادار و جدی را بین اتباع ادیان پدید، و بسترهای همگرایی، معنویت گرایی و نیکوگرایی را بین آنان در فضای عام جهانی فراهم می‌آورد.

وی در ادامه با طرح این پرسش که آیا همانطور که بین «ادیان توحیدی و ابراهیمی» اندیشه‌های مشترک وجود دارد، بین هندوئیسم و اسلام نیز اندیشه‌های مشترک وجود دارد؟ بیان کرد: پاسخ به سؤال مثبت است. نه تنها بین این دو دین، مشترکاتی همچون: معنویت‌گرایی، خیرگرایی و مقوله‌هایی از این دست  وجود دارد که فراتر، حتی این دو دین بر یک اندیشه پایه‌ای و مهم، یعنی «رویکرد به تعاملات بین ادیانی با هدف خیرگرایی» اتفاق و اشتراک دارند.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: روش‌شناسی کشف مشترکات بین‌الادیانی از موضوعات مهم است که به مجالی علمی و به صورت ویژه نیازمند است، در اینجا به نکاتی روشی در این زمینه  اشاره می‌کنیم که عبارتند از: ۱) جهت فهم یک «مشترک بین‌الادیانی» گاه ضروری می‌نماید پوسته قرار گرفته بر روی اندیشه در هر یک از دو دین در حال مقایسه را کنار بزنیم، در این صورت در می‌یابیم؛ در ورای پوسته‌ها یک اندیشه نهفته است و به واقع هر دو دین یک محتوا را ارائه می‌کنند.

وی ادامه داد: همچنین؛ گاه برآمدن یک اندیشه به عنوان امر مشترک بین ادیان در گرو آن است که اندیشه در هر دو دین را با قطع نظر از ابعاد و پیرایه‌های اختصاصی گرد آمده پیرامون آن اندیشه تحلیل کنیم؛ نتیجه، این می‌شود که اصل اندیشه، مشترک است، هر چند در هر دین دارای ابعاد و اختصاصاتی گشته است. درباره نکته سوم هم باید عنوان کرد؛ گاه دو دین دارای هدف مشترکی هستند؛ ولی هر کدام دارای مسیر خاصی است؛ به عبارت دیگر هر یک از دو دین، مسیری خاص را به سمت هدفی در پیش گرفته است که دیگری با مسیر دیگر به سمت آن هدف و مقصد حرکت می‌کند و در آخر اینکه؛ گاه هر یک از دو دین مبنایی ویژه دارد؛ ولی به اندیشه‌ای بر اساس آن می‌رسد که دین دیگری بر اساس مبنای دیگری به همان اندیشه می‌رسد.

وی در بخش دیگری از سخنانش ادامه داد: اشتراک در پاره‌ای از اندیشه‌ها بین اسلام و هندوئیسم عمدتاً از سنخ مشترکاتی است که در نکته چهارم منعکس شده است؛ یعنی دارای اندیشه واحد ولی با دو مبنای متفاوت هستند. یکی از این اندیشه‌ها، اندیشه «ضرورت نشر و توسعه خیر در جوامع انسانی از رهگذر تعاملات بین ادیانی» است.

مبلغی همچنین گفت: یکی از اصول هندوئیسم، اصل اعتباربخشی به ادیان و کوشش از این طریق برای نشر خیر در بشریت است. این اصل در هندوئیسم در اثر تطور و تحولاتی که بر این دین گذاشته است به مثابه یک جزء مهم از شیوه زندگی معرفی شده و آن را امری اساسی و مبنایی در شیوه زندگی تلقی کرده‌اند.

عضو مجلس شورای اسلامی افزود: اسلام هم دقیقاً اصل تعامل بین ادیانی را با همه قوت ـ و البته با مبنایی توحیدی و ابراهیمی ـ به‌عنوان بخشی از آموزه‌های کلان خود ارایه داده است. اسلام نه تنها موافق برخورد اتباع ادیان با یکدیگر نیست؛ بلکه فراتر بین اتباع ادیان در زمینه‌های مختلف اصولی را ارایه داده، اصولی همچون: اصل تعامل اجتماعی با اتباع ادیان بلکه با همه بشریت بر پایه عدل، اصل تعامل با اتباع ادیان بلکه همه بشریت بر پایه اخلاق، اصل برقراری تعامل و تعاون بین اتباع همه ادیان بلکه بین همه بشریت در نشر خیر و اصل ایجاد حالت مسابقه بر خیر بین اتباع ادیان.

این دور از گفت‌وگوهای دینی به همت رایزنی فرهنگی  جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو  و با همکاری شورای  تحقیقات فلسفی هند و  مرکز  گفت‌وگوهای ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مشارکت بنیاد هند، در محل مرکز بین‌المللی هند با ارایه ۱۴ مقاله از سوی اندیشمندان و علمای دینی و مذهبی ایرانی و هندی به مدت دو روز  برگزار شد.