شناسهٔ خبر: 52218 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

منابع شناخت عرفان/عرفان در خلا و انتزاع شکل نمی‌گیرد

ضیایی، پژوهشگر حوزه عرفان گفت: عرفان در خلا و انتزاع شکل نمی‌گیرد. خانقاه، خرقه و … به وجود می‌آید. یعنی عرفان به امر جمعی تبدیل می‌شود. به این ترتیب، نگاه جامعه‌شناسانه به عرفان نیاز داریم.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ دومین جلسه از سلسله نشست‌های «عرفان و اندیشه علمی» با سخنرانی دکتر سیدعبدالحمید ضیایی، پژوهشگر حوزه عرفان تطبیقی، در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

ضیایی در این نشست با عنوان «جغرافیای مفهومی عرفان و تجارب عرفانی» گفت: عرفان در خلا و انتزاع شکل نمی‌گیرد. خانقاه، خرقه و … به وجود می‌آید. یعنی عرفان به امر جمعی تبدیل می‌شود. به این ترتیب، نگاه جامعه‌شناسانه به عرفان نیاز داریم.

وی منابع شناخت عرفان را به چهار دسته تقیسم‌بندی کرد و گفت: اولین رکن، معرفت شهودی است. یعنی؛ بینش‌های عرفانی ریشه در فطرت ما دارند و ما به طور فطری نگاه مثبتی به عرفان داریم. مثل اینکه همه انسان‌ها تمایل دارند که جهان را اسرارآمیز بدانند.

ضیایی با بیان اینکه «معرفت شهودی آگاهی بسیطی است که اجمالی است و متمایز نیست»  تاکید کرد: مشکل جدی این است که به خودی خود معرفتی در اختیار ما قرار نمی‌دهد. تحلیل زبان، فعالیت‌های سابقه‌دار عرفان‌پژوهان و عرفان‌شناسان و مطالعه پدیدارهای عرفانی به معنی تجلیات عینی فعالیت‌های عارفان دیگر منابع شناخت عرفان هستند.

وی سه رویکرد کلی برای شناخت و معرفی عرفان معرفی و بیان کرد: رویکردهای کل‌گرا، جزءگزا و ذات‌گرا برای شناخت عرفان وجود دارند اما هر سه آنها مشکلاتی دارند و باید دقت کنیم که گوهر عرفان را با این رویکردها به درستی بشناسیم.

این پژوهشگر حوزه عرفان تطبیقی خاطرنشان کرد: عرفان به حدی مفصل است که امکان مفاهمه آن وجود ندارد و هر کس که طرفدار یا دشمن عرفان شده است، بر اساس تصورات خود با آن مواجه شده است و با وجود تعابیر مختلف اما هنوز تعریف جامع و مانعی از آن ارائه نشده است.

وی در پایان آموزه‌های عرفانی را به دو دسته نظری و عملی تقسیم و آموزه‌های عملی را تشریح و اظهار کرد: اعتقاد به واقعیت‌(هایی) ورای عقل و حس، اعتقاد به یک وجود فراشخصی و مطلق در عالم، تلقی شهود به عنوان منبع شناخت،‌ اعتقاد به ساحتی در انسان که با واقعیت هم‌سنخی دارد و امکان مواجه مستقیم با خود از آموزه‌های نظری عرفانی هستند.

نشست‌های «عرفان و اندیشه علمی» روزهای شنبه ساعت ۱۴-۱۶ در سالن انجمن‌های دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به نشانی بزرگراه جلال آل احمد، پل نصر (گیشا)، جنب دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، نیم‌طبقه اول برگزار می‌شود و حضور علاقه‌مندان در این سخنرانی آزاد و رایگان است.

نظر شما