فرهنگ امروز/جواد نعیمی، نویسنده و پژوهشگر حوزه دین:بدون تردید، «کتاب» یکی از عناصر فرهنگ‌ساز جامعه است و عدم افزایش سطح دانش عمومی، پدیدآورنده واپس‌گرایی، قانون‌ستیزی، ظلم و فساد و بی‌تقوایی و به‌طور کلی رفتارهای ناهنجار فردی و اجتماعی خواهد بود. در واقع می‌توان ریشه بسیاری از مفاسد اخلاقی و اجتماعی را در بی‌دانشی و به تعبیری بی‌کتابی ارزیابی کرد!
 
یکی از راه‌های اعتلابخشی به دانش عمومی، رویکرد عالمانه به مبانی و مفاهیم قرآنی است که بخش عمده‌ای از آن از طریق مطالعه و علم‌آموزی میسر می‌شود. بر این نکته باید تأکید ورزید که استقبال از کتاب و کتابخوانی ویژه افراد یا طبقات خاصی نیست. هر کسی باید به میزان توان و نیاز خویش از کتاب بهره برگیرد و بدیهی است که هرچه میزان آگاهی انسان به ضرورت آموزش و درک مسائل معنوی افزایش یابد، این نیاز بیشتر احساس می‌شود؛ هم از این‌روی همه دین‌مداران، فرهنگ‌دوستان، شیفتگان دانایی و توانایی باید با همه مردم در تعاملی سازنده و مستمر باشند و با همکاری و همگامی یکدیگر در جهت تقویت فرهنگ کتاب و کتابخوانی بکوشند.
 
گریز از فرهنگ مکتوب و گرایش به فرهنگ تصویری، ذهن آدمی را از خلاقیت و اندیشیدن بازمی‌دارد و روان آدمی را به سوی تنبلی می‌کشاند! زیرا تعامل دوجانبه کمتری میان انسان و آن اثر به‌وجود می‌آید. تصاویر و فیلم‌ها به سرعت از برابر چشم آدمی می‌گذرند و فرصت کافی برای اندیشیدن را از انسان می‌گیرند، در حالی‌که در مطالعه، جای تأمل، تفکر و تعمق، بازنگری و درک و دریافت بیشتری از مفاهیم وجود دارد. حال، اگر عناد و تهاجم فرهنگی بیگانه را هم درنظر بگیریم، می‌توانیم بیشتر و بهتر به تأثیرهای منفی فرهنگ تصویری- به‌ویژه از نوع غربی آن- پی ببریم.
 
از سوی دیگر برای نهادینه شدن و ثبات فرهنگ کتابخوانی، یادآوری‌ها و می‌توان گفت تبلیغ، باید به اندازه کافی و به‌گونه‌ای مداوم وجود داشته باشد. بدیهی است که گرفتاری‌های مربوط به گذران زندگی و احیاناً نگاه مادی به مسائل فرهنگی و رویکرد مصرف‌گرایانه صِرف، ترویج فرهنگ تجمل‌پرستی و ایجاد نیازهای کاذب، چنان مشغولیت‌های ذهنی‌ای به‌وجود می‌آورند که مردم را از توجه به پدیده مبارک و بااهمیتی مثل کتاب خوب، غافل می‌سازند! این است که مدام باید بر اهمیت مسئله، اصرار و تأکید کرد.
 
در همین زمینه، کم‌توجهی و ناآشنایی برخی از دست‌اندرکاران جامعه، مقوله فرهنگ و کتاب را به سمت فراموش شدن تهدید می‌کند. بر این اساس باید ضمن پدید آوردن یک آگاهی عمومی و توجه دادن مسئولان به این امر حیاتی، به‌گونه‌ای پیوسته و پویا، کتاب و کتابخوانی را ترویج کرد و البته شیوه‌های مطالعه درست را نیز به همگان آموزش داد.

ایبنا