فرهنگ امروز/ تمنا استاد:

تازه‌ترین اثر کریستوفر نولان، نمایشی است که بخشی از اتفاقات جنگ جهانی دوم را روایت می‌کند. سال ١٩٤٠ است و هنوز امریکایی‌ها وارد جنگ نشده‌اند؛ چهارصدهزار سرباز بریتانیایی، فرانسوی، بلژیکی و کانادایی در منطقه‌ای ساحلی به نام «دانکرک» در فرانسه گیر افتاده و آلمانی‌ها آنها را محاصره کرده‌اند. آب‌های این منطقه عمیق نیست و تنها کشتی‌های کوچک می‌توانند به تخلیه سربازان از این ساحل جهنمی کمک کنند. این یک ماجرای واقعی است که وینستون چرچیل نخست‌وزیر وقت بریتانیا، آن را یک معجزه بزرگ نامید. از لحاظ تاریخی درباره اینکه معجزه دانکرک پیروزی متفقین بوده یا اشتباه بزرگ هیتلر- به دلیل دستور توقف موقت ارتش آلمان- بحث و اختلاف‌نظر وجود دارد؛ اما مسلم این است که نولان از این واقعه تاریخی یک شاهکار بر پرده نقره‌ای خلق کرده است. کوتاه‌ترین اثر سینمایی نولان این قابلیت را دارد که تماشاگر را ١٠٦ دقیقه غرق در هیجان و اضطراب روی صندلی خود میخکوب کند. داستان غیرخطی فیلم از سه جبهه دریا، خشکی، آسمان روایت می‌شود و بیننده شاهد تصاویری چشم‌نواز و در عین حال تکان‌دهنده است. فیلمبرداری فوق‌العاده این فیلم با دوربین ٧٠ میلی‌متری نقش موثری در خلق این صحنه‌ها داشته و اکثر منتقدین توصیه کرده‌اند که این فیلم را حتما بر پرده آیمکس تماشا کنید. نولان که برای فیلم پیشین خود، «میان ستاره‌ای» موفق به کسب جایزه اسکار بهترین جلوه‌های ویژه شده بود، در این اثر تلاش کرده تا کمترین استفاده را از فناوری‌های یارانه‌ای داشته باشد. او از هواپیماهای قدیمی جنگی و کشتی‌های کوچک واقعی بهره برده تا صحنه‌ها تا حد امکان واقعی به نظر برسند. دانکرک فیلمی است که دیالوگ‌های کوتاه و اندکی دارد و این برخلاف تمام آثار پیشین نولان است که با دیالوگ‌های اثرگذار فیلم‌ها را متمایز می‌کرد و بخشی از امضای او محسوب می‌شد. حتی در سه‌گانه به ظاهر بلک‌باستری «بتمن»، این اتفاق رخ داده است و گفت‌وگوهای بین شخصیت‌های این سه‌گانه جزو ماندگارترین نقل‌قول‌های تاریخ سینما به شمار می‌آیند. نولان در این فیلم بار روایت را بر دوش تصاویر نهاده است؛ اما باز هم ردپای او در نوع روایت، تدوین، فیلمبرداری، موسیقی و در نهایت کارگردانی مشخص است. دانکرک بخش بزرگی از موفقیت خود را مرهون موسیقی متن هانس زیمر است. قسمت اعظمی از دلهره وتعلیق فیلم که به عقیده نولان مهم‌ترین عنصر در دانکرک است توسط موسیقی فیلم به تماشاگر القا می‌شود و زیمر برای ایجاد این حس در برخی از قطعات از صدای تیک‌تاک ساعت استفاده کرده است.

دیمن شزل کارگردان آثار تحسین‌شده‌ای چون «لالالند» و «شلاق» در خصوص فیلم دانکرک و موسیقی آن چنین گفته است: «این فیلم به یک اندازه درباره سینما و موسیقی است؛ جریانی پیوسته و نفسگیر از تصویر و صدا که اساسی و بنیادین به نظر می‌رسند.»

دانکرک با وجود نامزدی برای سه جایزه بهترین فیلم درام، بهترین کارگردان و بهترین موسیقی، در گلدن‌گلوب امسال ناکام ماند. همچنین با وجود اینکه در هشت بخش کاندیدای دریافت جوایز بفتا بود، اما بازهم نتوانست به‌جز کسب عنوان بهترین صداگذاری، موفقیت دیگری به دست آورد. بااین‌حال این فیلم توانسته نمره ٩٤ را از منتقدان سختگیر کسب کند و اغلب آنها نبوغ نولان را در خلق این اثر ستوده‌اند. دانکرک برای اسکار سال جاری هم نامزد دریافت هشت جایزه برای کارگردانی، فیلمبرداری، تدوین، تدوین صدا، میکس صدا، طراحی صحنه، موسیقی متن و همچنین بهترین فیلم سال شده است. به نظر می‌رسد که آثاری چون «شکل آب» و « سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری» رقبای قدرتمندی برای این اثر ارزشمند تاریخی در آکادمی امسال باشند و حتی با توجه به لیست برندگان گلدن‌گلوب و بفتا برخی منتقدین شانس این دو فیلم را برای دریافت جوایز اصلی بیشتر از دانکرک می‌دانند؛ اما داوران آکادمی هم نشان داده‌اند رای آنها همیشه قابل پیش‌بینی نیست. ازاین‌رو عاشقان نولان همچنان امیدوار هستند که این‌بار اسکار در دستان فیلمساز محبوب آنها بدرخشد.

روزنامه شرق