به گزارش فرهنگ امروز به نقل از اعتماد؛ با نزدیک شدن به زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، هر روز خبرهای تازه‌ای درباره جزییات این رویداد که بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور نامیده می‌شود، منتشر می‌شود. به‌تازگی نیز یحیی دهقانی، معاون اجرایی نمایشگاه سی و یکم خبر داده است که تا پایان هفته گذشته ثبت‌نام ٢٥٠٠ ناشر داخلی برای حضور در این دوره از نمایشگاه انجام شده است و با توجه به پایان یافتن زمان ثبت‌نام ناشران داخلی، کمیته‌های اجرایی در حال نهایی کردن برخی از ثبت‌نام‌های موقت هستند. به گفته او، علاوه بر ناشران داخلی، تاکنون ١١٠ ناشر و توزیع‌کننده لاتین و عرب نیز ثبت‌نام خود را انجام داده‌اند. در کنار موضوع ثبت‌نام ناشران داخلی و خارجی، مکان برگزاری نمایشگاه نیز همچنان از موضوعاتی است که درباره آن صحبت می‌شود. دو دوره اخیر نمایشگاه در مجموعه شهر آفتاب برگزار شد. هرچند تعدادی از ناشران به ویژه در سال گذشته با این جابه‌جایی موافق بودند اما هرگز نمی‌توان مشکلات برپایی نمایشگاه در این مجموعه تازه‌تاسیس را نادیده گرفت. حتی اگر موضوعی مانند دوری راه و دشواری دسترسی به مکانی مانند شهر آفتاب را در نظر نگیریم، این مجموعه هنوز به طور کامل آمادگی برگزاری رویدادی در حد و اندازه نمایشگاه بین‌المللی کتاب را نداشت. کمتر کسی است که مشکل آب گرفتگی غرفه‌های خارجی و غرفه‌های کودک و نوجوان را در دو سال گذشته به یاد نداشته باشد؛ مساله‌ای که به نوعی یک آبروریزی بین‌المللی به شمار می‌رفت. در دو سال گذشته، بارش‌های بهاری سبب شد تا آب، غرفه مهمانان خارجی و کودک و نوجوان را بردارد و این وضعیت زمانی غم‌انگیزتر شد که آب، غرفه مهمانان ویژه نمایشگاه را برداشت و اینچنین بود که سال گذشته این اتفاق بر سر غرفه ایتالیا آمد و دو سال پیش هم گریبان غرفه روسیه را گرفت. این در حالی بود که سال گذشته شهر آفتاب متعهد شده بود مشکلات دوره پیش را برطرف کند. با این حال درست روزی که محمدباقر قالیباف (شهردار پیشین تهران) در مناظره‌های انتخاباتی مشغول صحبت بود و برنامه‌های خود را به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری تشریح می‌کرد، تصاویر مختلفی از وضعیت اسفناک نمایشگاه تهران در شهر آفتاب در فضای مجازی و خبرگزاری‌های رسمی منتشر شد.
درست است که در چند ماه اخیر وضعیت بارندگی تهران نشان داده که احتمالا بهار خشکی را پیش رو داریم و بعید به نظر می‌رسد نمایشگاه امسال، دچار مشکل آب‌گرفتگی بشود، وضعیت نابسامان سال گذشته سبب شد تا شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب، عطای شهر آفتاب را به لقایش ببخشاید و بدون توجه به تفاهمنامه ٥ ساله با این مجموعه که براساس آن این مکان به صورت رایگان در اختیار نمایشگاه قرار می‌گرفت، به گذشته رجعت کند و بار دیگر مصلای تهران را به عنوان میزبان نمایشگاه کتاب بپذیرد.هرچند تعدادی از ناشران معتقدند مصلی، فضایی نمایشگاهی به شمار نمی‌آید و مناسب برگزاری نمایشگاه کتاب نیست، ولی برگزارکنندگان، این مکان را با همه ایراداتش به شهر آفتاب ترجیح دادند به ویژه اینکه مصلای تهران هم متعهد شد بخشی از مشکلات قبلی را مرتفع کند و آن‌گونه که معاون اجرایی نمایشگاه به ایبنا گفته است، در حال حاضر کمیته پشتیبانی و اجرایی در مصلای تهران مستقر شده‌اند و در آینده نزدیک نیز دیگر کمیته‌ها مستقر خواهند شد. دهقانی تاکید دارد که جانمایی‌های نمایشگاه نیز انجام شده است و با توجه به بهره‌برداری از رواق‌های شرقی و غربی برای نخستین‌بار در نمایشگاه امسال، ناشران خارجی در طبقه منفی یک رواق شرقی، ناشران کودک در طبقه همکف و صحن همسطح، ناشران آموزشی در طبقه همکف رواق غربی و ناشران داخلی به مانند سال‌های پیشین در شبستان مستقر خواهند بود. همچنین غرفه ناشران دانشگاهی در جنوب شبستان (ضلع شرقی خیابان قنبرزاده) و در زیر چادرهای مستحکم برپا خواهد شد. چندی پیش در تعطیلات نوروز نیز سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد نیز از مراحل آماده‌سازی نمایشگاه در مصلای تهران بازدید کرد. فارغ از اینکه بازگشت نمایشگاه به مصلی را اتفاقی یا گامی برای حل مشکلات یا بازگشتی به عقب تلقی کنیم، بار دیگر این ضرورت را گوشزد می‌کند که نمایشگاه کتاب نیازمند مکانی مستقل است که ویژه نمایشگاه تعریف و طراحی شده باشد و هیچ خوشایند نیست که این نمایشگاه که گفته می‌شود بیشترین تعداد بازدیدکننده را دارد، بعد از ٣١ دوره برگزاری، همچنان خانه‌به‌دوش است و حال‌آنکه انتظار می‌رود بعد از این همه مدت به بلوغی رسیده باشد و دست‌کم در زمینه اولیه‌ترین نیازهایش دچار مشکل نباشد. درست است که برپایی نمایشگاه کتاب در محل دایمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران، مشکلاتی مانند ترافیک‌های سنگین در بزرگراه‌های اطراف را ایجاد می‌کرد، اما فعالان حوزه نشر تصور می‌کردند حضورشان در مصلای تهران موقتی است و به‌زودی مکانی ثابت که تصور می‌کردند در تپه‌های عباس‌آباد باشد، در اختیار نمایشگاه کتاب قرار می‌گیرد و آوارگی نمایشگاه به پایان خواهد رسید؛ آرزویی که هنوز جامه عمل نپوشانده است. انتظار می‌رود بعد از سی دوره، موضوعات اصلی حوزه چاپ و نشر به بهانه برگزاری نمایشگاه مورد نقد و بررسی قرار بگیرد، موضوعاتی مانند برقراری رابطه بیشتر با دیگر کشورها درزمینه ترجمه کتاب‌های ایرانی و معرفی ادبیات معاصر به خارج از مرزها و... بررسی شود اما شرایط ما به‌گونه‌ای است که همچنان مکان برگزاری نمایشگاه، دغدغه‌ای جدی است.با همه اینها سال گذشته بر این نکته تاکید شد که جنبه نمایشگاهی نمایشگاه بیش از گذشته موردتوجه باشد تا اینکه نمایشگاه صرفا به فروشگاهی بزرگ برای فروش کتاب تبدیل شود؛ اما هم مسوولان و هم ناشران به‌خوبی می‌دانستند و می‌دانند که اجرای این تصمیم نیازمند زمان بیشتری است و با توجه به اینکه هنوز در زمینه برخی از قوانین بین‌المللی مانند کپی‌رایت جهانی، مشکل داریم، اجرایی کردن این تصمیم، نیازمند پیش‌فرض‌هایی است که فعلا وجود ندارد.
بااین‌حال امسال نیز به سبک و سیاق سال‌های گذشته، یکی از شرکت‌کنندگان خارجی به عنوان مهمان ویژه حضور دارد و بر همین اساس صربستان مهمان ویژه این دوره از نمایشگاه است. در دو سال آینده نیز کشورهای چین و ژاپن به ترتیب مهمانان ویژه نمایشگاه در سال‌های ٢٠١٩ و ٢٠٢٠ خواهند بود. درهرحال سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از تاریخ ١٢ تا ٢٢ اردیبهشت‌ماه در مصلای تهران برگزار خواهد شد.
نظر شما