به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ عناصر فلسفه حق هگل متنی عالی است که هر کسی در قلمرو اندیشه هگل تازه‌وارد باشد، باید با آن دست و پنجه نرم کند. این اثر یکی از آثار کلاسیک نظریه سیاسی غرب است و در میان آثار هگل هم فهمیدنی‌تر از بسیاری آثار دیگر است، اما همچنین نمایانگر بلوغ نظام فلسفی او در عقلانی‌ترین و واضح‌ترین صورت بیان مطلوب است. فلسفه حق در وهله نخست اثری است در حیطه نظریه سیاسی هنجاری: هگل می‌کوشد توجیه کند که چگونه نهادها و قوانین دولت باید نظم و سامان گیرند تا دولت عقلانی شود.

کتاب راهنمای خواندن عناصر فلسفه حق هگل، نقشه راهنمایی است برای خواندن این اثر مهم و دشوار که پس از طرح زمینه‌های تاریخی و مفهومی بحث، مروری بر درون‌مایه‌های اصلی کتاب می‌کند و سپس محتوای کتاب را بند به بند توضیح می‌دهد. در پایان، فصلی نیز درباره تفسیرها و تاثیرهای این کتاب آمده است.

کتاب‌های مجموعه «راهنمای متون کلاسیک» ترجمه مجموعه Reader’s Guide است که انتشارات کانتینیوم آن را با هدف فراهم‌کردن مقدمه‌ای روشن و مختصر برای متون کلاسیک در ادبیات و فلسفه غرب تهیه کرده است. این کتاب‌ها نه شرح و تفسیری مفصل‌اند و نه ادعای آسان‌کردن تمام دشواری‌های متن را دارند، بلکه قرار است نقشه‌ای باشند برای گذر از پیچ‌وخم متن‌های کلاسیک.

در تدوین ساختار کتاب‌ها از رویه‌ای یکسان پیروی شده است: در بخش اول، به زمینه و زمانه نوشته ‌شدن اثر پرداخته شده است. در بخش دوم، مضامین اصلی اثر به بحث گذاشته شده است. بخش سوم به خواندن بخش به بخش یا بند به بند متن اختصاص دارد و بخش پایانی هر کتاب درباره تاثیرات فکری و تاریخی اثر کلاسیک است. نویسندگان هر کتاب از میان متخصصان اندیشه هر اندیشمند انتخاب شده‌اند و برخی از آن‌ها در زمره نامدارترین شارحان و مفسران آن حیطه هستند. انتشارات ترجمان علوم انسانی به‌تدریج آثار این مجموعه را ترجمه و منتشر خواهد کرد.

در سخن ناشر این اثر آمده است: ابن سینا در زندگی نامه خودنوشتش تعریف می‌کند که چهل بار مابعدالطبیعه ارسطو را خواند و مطلقا از آن چیزی درنیافت، تا اینکه با خواندن رساله بسیار مختصر فارابی با عنوان اغراض مابعدالطبیعه، تمامی زوایای این اثر برای او روشن گشت. کوشش تمثیل‌گونه او حکایت از این می‌کند که خواننده راهی طولانی تا فهم متن کلاسیک در پیش دارد و در این راه نیازمند راهنماست. اما تلاش برای خواندن این متن‌ها و برای ما فارسی زبانان خواندن ترجمه‌های فارسی آنها، اغلب به مسیری بی‌سرانجام کشیده می‌شود و فهم عمیق و دقیق، رفته رفته، جای خود را به ساده‌سازی‌های مبتذل می‌دهد.

رفتن به سراغ این متون دشوار و گاهی سهل ممتنع، استیصالی به بار می آورد که ای بسا خواننده را به بازنگری و تردید درباره فهم پذیری این متون بیندازد. خواننده پرتلاش اگر از دام این تردیدها بیرون آید، به مطالعه متون درجه دوم روی می آورد و به آثار شارحان و مفسران رجوع می کند و مدت‌ها در میان شروح مطول و پرجزئیات سرگردان می شود و از قضا خود این شروح را نیازمند راهنما می بیند. سرانجام پس از دل‌کندن از این تلاشهای مدرسی و روشمند و دردسرهای بی حاصل، نوبت به تفرج در آثار درجه سومی می رسد که بیان شسته رفته و ساده ای از سیر تفکر یک متفکر می دهند و اغلب حاصلی جز فروکاستن وجوه اندیشه او در قالب کلیشه های ساده انگارانه ندارند، آثاری که به جای قدم اول بودن، مهر ختامی بر جست و جوی فکری خواننده می زنند. بدین ترتیب خواننده یا از صرافت خواندن متن کلاسیک می افتد یا خود را از خواندن آنها بی نیاز می بیند.

درس‌گفتارهای دانشگاهی، مقالات علمی پژوهی و تألیفهای به اصطلاح انتقادی، همگی در رجوع به این آثار درجه دوم و سوم و در تظاهر به رجوع به آثار اصلی ـ که عمدتا رونوشتی از استنادات شرح‌ها و مقدمه‌هاست ـ با یکدیگر شریک اند. حاصل آنکه آثار کلاسیک هرگز خوانده نمی شوند و این منابع اصلی بازخوانی های مؤلفانه یا منتقدانه به مرور فراموش می شوند.

کتاب های مجموعه راهنمای متون کلاسیک، چیزی است در میانه این دو شیوه تقرب به متن؛ نه شرح و تفسیری مفصل است و نه ادعای آسان کردن تمام دشواری های متن را دارد، بلکه قرار است نقشه ای باشد برای گذر از پیچ و خم متن. این مجموعه در انتشارات کانتینیوم با عنوانReader’s Guides  و با هدف فراهم کردن مقدمه ای روشن و مختصر برای متون کلاسیک در زمینه ادبیات و فلسفه غرب تهیه شده است.

نویسندگان این مجموعه هر یک در زمینه کاری خود شناخته شده و صاحب اعتبار هستند و مخاطب کتابها نیز دارای دانی در حد کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته های مرتبط در نظر گرفته شده اند. این کتابها خواننده را دعوت می کنند به خواندن کتاب اصلی و به رفت و برگشت میان کتاب راهنما و کتاب اصلی. بنابراین خواننده باید پس از خواندن بخشهای مقدماتی کتاب راهنما، به سراغ متن اصلی برود و ابتدا با داشته های ابتدایی خود با متن مواجه شود، سپس کتاب راهنما را باز کند و توضیحات مربوط به آن بخش را بخواند؛ این توضیحات مقاصد اصلی را اندیشمند را توضیح می دهند و پیوندهای هر بخش را با نظام تفکر او مشخص می سازند و به ندرت وارد تفسیری خاص از متن می شوند. در مرحله آخر نیز خواننده دوباره به متن اصلی رجوع می کند و با دانشی روزافزون دوباره برای خل معماهای متن می کوشد.

کتابهای این مجموعه از ساختاری واحد پیروی می کنند. در بخش اول هر کتاب به زمینه و زمانه نوشته شدن اثر پرداخته شده است، یعنی تلاش شده است تا متن در درون بافتار فکری و تاریخی خود قرار گیرد تا نسبت اثر با آثار گذشتگان و پیوست و گسست آن با منظومه معرفتی پیشینیان مشخص گردد.

در بخش دوم مضامین اصلی اثر به بحث گذاشته شده است تا خواننده فهمی اجمالی از موضوعات و مطالب کتاب پیدا کرده و آماده ورود به متن اصلی شود. در بخش سوم، نویسنده از مقدمات عبور کرده و وارد خود متن می شود. در این بخش، نویسنده با تفکیک متن اصلی به فصلها، بخشها، قسمتها، بندها و حتی جمله ها گام به گام خواننده را با خود همراه می کند و می کوشد تا هم روایتی تکوینی از چگونگی شکل گیری و بسط ایده ها به دست دهد و هم ربط و نسبت منطقی آنها را بکاود.

در بخش چهارم نویسنده به تأثیرات فکری و تاریخی کتاب مورد نظر می پردازد. در انتهای هر بخش از کتاب، پرسهایی پژوهشی نیز طرح شده اند تا هم خواننده بتواند مطالب فصل را جمع بندی کند و هم خود در آینده به نحو مستقل این پرسش ها را مبنای تحقیقش قرار دهد. در انتهای هر کتاب نیز راهنمای مطالعه آثار مرتبط آمده است که خواننده می تواند آن را مبنای مرحله بعدی مطالعه و تحقیقات خود قرار دهد.

انتشارات ترجمان علوم انسانی امیدوار است با ترجمه و انتشار این آثار قدمی در مسیر اندیشیدن سنجیده به اندیشه های سنجیده را برداشته باشد. هر چند کتابهای این مجموعه و نیز ترجمه های آنها عاری از نقص نیستند، اما تلاش مان این بوده است که پژوهشگران علوم انسانی را از طرفی به خواندن متن های اصلی متفکران و از طرفی به تلاش برای تفکر به زبان فارسی تشویق کنیم و امیدواریم مخاطبان این آثار نیز با نگاهی نقادانه ما را همراهی کنند.

فهرست تفصلی کتاب عبارت است از:

سخن ناشر

نشان اختصاری آثار هگل

سپاسگزاری

[۱] زمینه: قصه دو انقلاب

[۲] نمای کلی: فلسفه حق هگل

سودای راهنمانویسی

چگونه این کتاب را بخوانیم

مرور درون مایه ها

یادداشتی درباره متن

[۳] پیشگفتار: وظیفه فلسفه

چگونه نباید به فلسفه سیاست پرداخت

روش هنجاری وضع شده: ایده حق(بندهای ۱ تا ۳)

ناممکن بودن نقد افراطی

ایدئالیسم اجتماعی هگل و پیشرفت

امکان نقد درون بود

گام بعدی(بند ۴)

پرسشهای تمرینی

[۴] درآمد: آزادی متافیزیکی

فعلیت بخشی و مفهوم درونی نزد هگل

حق و شکل های آزادی(بندهای ۲۹ تا ۳۳)

پرسشهای تمرینی

[۵] حق انتزاعی: آزادی شخصی

مقدمه

شخص(بندهای ۳۴ تا ۴۰)

برابری: ادعایی هنجاری؟

تعهدات هنجاری برابری

مالکیت(بندهای ۴۱ تا ۷۱) و قرارداد(بندهای ۷۲ تا ۸۱)

ناحق(بندهای ۱۰۰ تا ۱۰۴)

انتقال به اخلاق

پرسشهای تمرینی

[۶] اخلاق: آزادی اخلاقی

مقدمه

نظریه عمل هگل(بندهای ۱۰۵ تا ۱۲۸)

حق ابژکتیویته

رد اخلاقهای کاملا سوبژکتیو(بندهای ۱۲۹ تا ۱۴۰)

معرفت بی واسطه به حق و ناحق، خیر و شر

وظایف را می توان از یکی از اصول پیشینی عقل مشتق کرد

گذار به زندگی اخلاقیاتی

پرسشهای تمرینی

[۷] زندگی اخلاقیاتی: آزادی اجتماعی

مقدمه

مفهوم زندگی اخلاقیاتی(بندهای ۱۴۲ تا ۱۵۷)

خانواده(بندهای ۱۵۸ تا ۱۸۱)

جامعه مدنی(بندهای ۱۸۲ تا ۲۲۹)

دولت سیاسی به معنای واقعی و تشکیلات آن(بندهای ۲۷۲ تا ۳۴۰)

خلاصه دولت سیاسی به معنای واقعی

توجیه تاریخی دولت

پرسشهای تمرینی

[۸] تفسیرها و تأثیرها

تنهایی خوانندگان سرگشته هگل

تأثیرات بلافصل

تأثیر بر سنتهای فلسفی

مناسبت با دوران معاصر

پی نوشتها

منابعی برای مطالعه بیشتر

منابع برگزیده

واژه نامه

نمایه

کتاب راهنمای خواندن عناصر فلسفه حق هگل نوشته دیوید رز با ترجمه سید احمد موسوی خوئینی به همت انتشارات ترجمان علوم انسانی با بهای ۲۵۰۰۰ تومان در سال ۱۳۹۶ منتشر شده است.