شناسهٔ خبر: 60485 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

پیوندی فرهنگی میان دو شهر که دستخوش جناح‌گرایی شد!

یک دهه از خواهرخواندگی شهرهای وایمار و شیراز به‌خاطر پیوند گوته و حافظ می‌گذرد؛ اما به دلیل برخی سلیقه‌گرایی‌ها، این عنوان موضوعیت خود را از دست داده است.

پیوندی فرهنگی میان دو شهر که دستخوش جناح‌گرایی شد!

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کشورهای آلمان و ایران از دیرباز در نقطه مشترکی به‌نام شیراز پیوندهای فرهنگی دیرپایی داشته‌اند که نمونه‌هایی از آن را می‌توان در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ خورشیدی با ایجاد «انستیتو گوته» در خیابان زیبا و تاریخی قصردشت با فضای چند منظوره‌ای که منجر به برگزاری نمایشگاه‌های هنری شد، جست‌وجو کرد.

حتی در دهه ۷۰ به واسطه فضای فرهنگی ایجاد شده پس از رویداد دوم خرداد این گشایش‌ها منجر به برپایی هفته فرهنگ فرانسه و آلمان شد که پای موسساتی مانند شبکه مشترک تلویزیونی فرانسه و آلمان با نام «ARTE» را به این شهر تاریخی باز کرد و نسیمی از ارتباطات فرهنگی وزیدن گرفت که در ادامه برپایی نمایشگاه بزرگ عکس‌های خبری «World Press Photo» از سوی کشور هلند که خاستگاه بنیادی به این نام است، منتهی شد.

اما این تلاش‌ها به مرور رو به کاستن نهاد تا اینکه بهمن‌ماه ۱۳۸۷ در جریان دیدار مهران اعتمادی، شهردار وقت شیراز و اشتفان وولف، شهردار پیشین شهر وایمار آلمان، این دو شهر با یکدیگر خواهرخوانده شدند.

وولف، در آن دیدار گفته بود: «برگزاری فستیوال دیوان شرق و غرب در شیراز فرصت ارزشمندی برای معرفی شاخصه‌های مشترک فرهنگی، 

پس از گذشت یک دهه از این رویداد بین‌المللی و عرف جهانی که در اکثر نقاط دنیا به خاطر پیوندهای فرهنگی روی می‌دهد، به گفته یکی از اعضای شورای شهر شیراز، خواهرخواندگی شیراز و وایمار از موضوعیت خارج شده است؛ چراکه در دوره چهارم شورای شهر، رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورا لزومی بر پیوند فرهنگی شهرهای وایمار و شیراز ندیده است

ادبی و هنری دو کشور خواهد بود که در صورت امکان و موافقت طرفین، برگزاری نمایشگاه و هفته فرهنگی وایمار در حاشیه آن نیز می‌تواند دستاورد مهمی برای مردم آلمان به همراه داشته باشد».

شهردار وایمار همچنین با اشاره به قدمت تاریخی شیراز و تشابهات فرهنگی و ادبی این شهر با وایمار به عنوان پایتخت فرهنگی دو مرز و بوم در غرب و شرق جهان، خواهرخواندگی وایمار و شیراز را اقدامی جدی در راستای تعمیق هرچه بیشتر روابط دو کشور ایران و آلمان دانسته بود.

خواهرخواندگی شهرها در اکثر نقاط دنیا به خاطر پیوندهای فرهنگی روی می‌دهد
اما اکنون پس از گذشت یک دهه از این رویداد بین‌المللی و عرف جهانی که در اکثر نقاط دنیا به خاطر پیوندهای فرهنگی روی می‌دهد، به گفته یکی از اعضای شورای شهر شیراز، این خواهرخواندگی از موضوعیت خارج شده چراکه در شورای چهارم، مظفر مختاری رئیس وقت کمیسون فرهنگی شورای شهر شیراز، لزومی بر پیوند فرهنگی شهرهای وایمار و شیراز ندیده است.

این در حالی بود که خردادماه سال ۱۳۸۸ گروهی از علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر شرق در آلمان به دعوت «فستیوال دیوان شرق- غرب وایمار» به سرپرستی «کلاوس گالاس»، در سفر ۵ روزه خود به شیراز در برنامه‌های مختلفی نظیر بازدید از اماکن گردشگری و فرهنگی شیراز و فارس، دیدار با مسئولان شهرداری شیراز و شورای شهر و... شرکت کردند.

کلاوس گالاس در رأس هیئتی ۳۰ نفره از چهره‌های برجسته وایمار متشکل از اندیشمندان، هنرمندان و فرهنگیان آلمان در جریان مراسم بزرگداشت حافظ و گوته در جوار آرامگاه حافظ، بر بهبود روابط خواهرخواندگی دو شهر وایمار و شیراز تأکید کرد و از پیش‌بینی برنامه‌های مختلفی برای ارتقای تعاملات فرهنگی خبر داد.

حال در این ارتباط، رئیس کمیسیون زیارتی و گردشگری شورای شهر شیراز به خبرنگار ایبنا می‌گوید: از دوره چهارم شورای اسلامی شهر شیراز، موضوع خواهرخواندگی شهرهای وایمار و شیراز منتفی شده است.

پیشنهاد جایگزینی شهرهای زیارتی عراق با خواهرخواندگی وایمار
سولماز دهقانی که عضو دوره پنجم شورای شهر شیراز است، می‌افزاید: در آن زمان یکی از اعضای شورا پیشنهاد می‌کند به جای وایمار، شهرهای زیارتی عراق به خواهرخواندگی شیراز دربیایند.

معمولاً دو شهر برای خواهرخواندگی باید دارای تشابهاتی باشند مثلاً دو شهر تاریخی، دو شهر علمی یا دانشگاهی یا دو بندر یا حتی دو سمبل مشترک باشند که این انگیزه را ایجاد کند. رونق و رواج گردشگری بین دو شهر خواهرخوانده و نامگذاری متقابل نام خیابان‌هایی به نام شهر خواهر خوانده از جمله نتایج اعلام خواهرخواندگی شهرها است.

با این اوصاف، شهرهای شیراز و وایمار حتی به واسطه نمادی از گفت‌وگو که در وایمار به نشانه پیوندهای فرهنگی و 

یادبود دیالوگ تلویحی گوته و حافظ در دیوان غربی - شرقی گوته در وایمار آلمان اکنون یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر فرهنگی به شمار می‌رود

اندیشگانی گوته و حافظ نصب شده است، می‌توانند همچنان این خواهرخواندگی را حفظ کنند؛ یادبود دیالوگ تلویحی گوته و حافظ در دیوان غربی - شرقی گوته، در وایمار آلمان اکنون یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر فرهنگی که در مرکز آلمان و در ایالت «تورینگن» قرار دارد، به شمار می‌رود.

البته از گوشه و کنار نغمه‌هایی هم در ارتباط با خواهرخواندگی شیراز با شهرهایی شنیده می‌شود که در تقویت جایگاه منطقه‌ای شیراز اگر نقشی پُررنگ نداشته باشد، دست‌کم گامی هرچند کوتاه است؛ خواهرخواندگی شیراز با شهرهای کابل یا غزنی در افغانستان در دوره پنج شورای شهر، ندایی است که شنیده می‌شود، اما هنوز در حد پیشنهاد هم به صحن شورا نیامده است.

کم‌توجهی به «دیوان غربی-شرقی» گوته
گرچه کتاب «دیوان غربی-شرقی» که الهام گرفته از گفتارهای گوناگون از حافظ و فرهنگ ایرانی، از یکسو بازتاباننده باورها و اندیشه‌های ایرانی و به‌ویژه حافظ و از سوی دیگر بازتاب‌دهنده نگاه منتقدانه گوته به آنهاست، هم یکی دیگر از بهانه‌های پیوند شهرهاست، اما کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

در سراسر این دیوان، گفته‌ها، پندارها و شخصیت و نام حافظ به‌کرّات مشاهده می‌شود؛ نویسنده بارها در کتاب خود را مرید و تاثیر پذیرفته از حافظ می‌داند؛ گویی، وی برای سرودن بیشتر شعرهای دیوان از حافظ یاری جسته است.

در این دیوان واژگان فارسی و عربی بسیاری نظیر بلبل، ساقی، درویش، حوری، الله، مشک، میرزا، مفتی، وزیر، ترک و غیره یافت می‌شود که به همان وجه به کار رفته‌اند.

دیوان غربی-شرقی جزء واپسین آفریده‌های گوته به شمار می‌رود؛ او در جایی این کتاب را به عنوان «برآیند زندگی خود» معرفی می‌کند.

با این حال رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی شهرداری شیراز بر این باور است که حتی اگر موضوع خواهرخواندگی شیراز و وایمار 

به گفته رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی شهرداری شیراز، شهر «پچ» در کشور مجارستان با شیراز پیوند خواهرخواندگی دارد که شهردار کنونی شیراز سفری و بازدیدی از این شهر داشته است

منتفی شده باشد، شهرهای فرهنگی دیگری هست که در زمینه فرهنگی، مناسب خواهرخواندگی هستند.

ابراهیم گشتاسبی‌راد در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: شهر «پچ» در کشور مجارستان با شیراز پیوند خواهرخواندگی دارد و شهردار کنونی شیراز هم سفر و بازدیدی از این شهر داشته است.

این استاد دانشگاه شیراز، یادآوری می‌کند که شهر «پچ» دارای دانشگاه معتبری است، اما با دیگر نقاط دنیا فعالیت مشترکی نداریم.

شیراز با ۲ شهر چین هم خواهرخواندگی دارد
وی با اشاره به اینکه شیراز با ۲ شهر چین خواهرخواندگی دارد، می‌گوید: چندان با این شهرها هم فعالیت مشترکی نداشتیم زیرا متاسفانه هزینه مالی بالایی می‌طلبد که بتوانیم گروه‌هایی از فعالان آنان را به شیراز دعوت کنیم و یا از شیراز گروه‌هایی اعزام شوند برای آنان ممکن است خیلی هزینه‌ای نداشته باشد، اما برای ما خیلی هزینه‌ها افزایش یافته است، این است که متاسفانه موضوع خواهرخواندگی پیشرفت خوبی نداشته است.

در عین حال به گفته شهردار شیراز در دیدار با شهردار پچ مجارستان، رابطه خواهرخواندگی موجود بین دو شهر مورد بررسی قرار گرفته و او معتقد است که این رابطه می‌تواند علاوه بر افزایش تعاملات فرهنگی، زمینه‌ساز ایجاد روابط اقتصادی نیز باشد.

حیدر اسکندرپور در دیدار با «ژولت پاوا» و هیئت همراه با اشاره به رونمایی از سردیس حافظ در شهر پچ در اسفندماه سال ۹۷ عنوان کرد: این اقدام ارزش بسیار والایی برای مردم شیراز دارد و ما نیز متقابلا آمادگی داریم که در زمینه مسائل فرهنگی با هماهنگی سفارت ایران در مجارستان و سفارت مجارستان در ایران، اقداماتی را انجام دهیم.

با این حال امروز که ۲۰ مهرماه روز بزرگداشت حافظ است، خواهرخواندگی شیراز و شهرهای فرهنگی مانند وایمار یا حتی پچ، پنجمین شهر بزرگ مجارستان، نیازی است که می‌تواند در رونق بخشیدن به گردشگری ادبی و پیوندهای فرهنگی این هشر مورد نظر قرار گیرد.

یادآور می‌شود، موضوع خواهرخواندگی شهرهای وایمار و شیراز در دوره چهارم فعالیت شورای اسلامی شهر شیراز مطرح شد.

نظر شما