شب یلدا از کهن ترین جشن های ایران می باشد که در این شب افراد خانواده دور هم جمع می شوند و این شب را جشن می گیرند.  روایت های مختلفی برای برگزاری شب یلدا و تور شب یلدا وجود دارد که در ادامه به شرح آن می پردازیم.

شب یلدا از جشن های قدیمی ایران باستان

شب یلدا شب شکست ظلمت و تاریکی در مقابل نور و روشنایی

مردم در دوران باستان با کشاورزی و دامپروری زندگی خود را سپری می کردند و این دو پیشه نیز بسیار تحت تاثیر شرایط جوی قرار دارد. به همین جهت مردم با گذشت زمان دلایل تغییرات روز و شب و فصل ها را درک کردند و همیشه ذهن کنجکاو بشر به دنبال دلایل وقوع یک رویداد بود. خورشید و روشنایی را مظهر آفریدگار و نیکی می دانستند و سرما و شب را نماد اهریمن می دانستند. بر این باور بودند که شب و روز ، تاریک و روشنایی همیشه با هم به جدال می پردازند. روز های بلند تر را نشانه پیروزی روشنایی و نور می دانستند و روزهای کوتاه تر را نشانه پیروزی تاریکی می دانستند. از آنجائیکه آخرین روز پاییز دارای بلندترین شب سال است و بعد از روز ها بلند تر می شود آن را خوش یمن و نماد پیروزی روشنایی بر تاریکی می دانستند و آن شب را جشن می گرفتند.

شب یلدا شب تولد مهر و میترا و آغاز خلقت

قبل از رواج دین زرتشت آیین مهر یا میترائیسم در ایران رواج داشت که میترا یا مهر مورد پرستش واقع می شد. میترا نماینده عشق و محبت و از ایزدان هند و ایران است. میترا را نماد راستگویی و عهد نگهداشتن می دانستند و از آن بعنوان واسطه عهد و پیمان یاد می کردند. مهر بین جنگجویان به داوری می پرداخت و دروغگویان و پیمان شکنان را مورد مجازات قرار می داد. نماد میترا حلقه است و برخی معتقدند حلقه ازدواج به این اسطوره بر می گردد. نماد ظاهری میترا را خورشید می دانستند. پیروان میترائیسم شب یلدا را شب تولد ایزد مهر یا همان میترا می دانستند. در این شب دراز و سرد میترا یا ایزد مهر در یک غار کم ارتفاع و گود متولد می شود و خورشید را به ارمغان می آورد. روایت دیگری نیز وجود دارد که در این شب میترا به جهان بر می گردد و با طولانی تر کردن ساعات روز در نتیجه برتری خورشید نمودار می گردد.

میوه های شب یلدا

در آیین میترائیسم آب از جایگاه ویژه ای برخوردار است. برخی نیز معتقدند شب یلدا شب تولد یکی از پیامبران است که در دریا متولد می شود. دو دلفین پیامبر را از آب بیرون می آورند. تولد این پیامبر در سال 51 پادشاهی اشکانیان مصادف با سال 196 میلادی است.

در مورد نام ماههای دی و آذر اعتقاد بر اینست که آذر (عنصر آتش)، نماینده ایزد یا فرشته مینویی است. در سنت زرتشتی و میترائیسم این ایزد بسیار مهم تلقی می شده است. در آتشکده ها نیز آتش مقدس مظهر همین ایزد می باشد. در مقابل آذر دی که ماه اول زمستان است مظهر پلیدی و اهریمن می باشد. دی در واقع بعنوان سردترین ماه سال همان دیو است. دی نماد اهریمن و آذر نماد اهورامزدا است. تقابل بین روشنایی و تاریکی.

برخی معتقدند با شروع ماه دی میترا بر اهریمن غلبه می کند و نام ماه دی به معنای آفریدگار است و از آیین میترایی برگرفته شده است. ممکن است خیلی ها فکر کنند چرا شب زایش مهر در آفتابی ترین روز های سال و یا در ماه مهر نیست؟ درست است که در دی ماه سردترین روزهای سال را داریم ولی بتدریج روزها بلندتر می شود و شب ها کوتاه تر که نشاندهنده تولد دوباره خورشید است.

بعد از ظهور زرتشت، آیین میترائیسم از بین نرفت و با  آیین زرتشت تلفیق شد. اهورامزدا نام خدای بزرگ در آیین زرتشت است. زرتشتی ها ایزدان را به دو دسته دیوانی و اهورایی طبقه بندی کردند. خورشید یکی از ایزدان اهورایی است. در بخشی از اوستا آمده است: "مهر از آسمان با هزاران چشم بر ایرانی می نگرد تا او دروغ نگویند.آژانس هواپیمایی آرامش سفر برگزارکننده تورهای طبیعت گردی در ایران میباشد که میتوانید بهترین تورهای یک روزه را از این آژانس خریداری کنید.