شناسهٔ خبر: 64962 - سرویس اندیشه
نسخه قابل چاپ

«پیام جاودانه» قرآن و «کلام جاودانه» نهج‌البلاغه

علامه حکیمی در «پیام جاودانه» قرآن و پژوهش در قرآن را از دیدگاه معارفی بررسی کرده است و در «کلام جاودانه» ذیل موضوعات مختلف درباره نهج‌البلاغه و عظمت آن سخن به میان آورده است.

فرهنگ امروز: مرتضی کیا از شاگردان علامه محمدرضا حکیمی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: ماه رمضانی که پشت سرگذاشتیم، بهار قرآن است یعنی بهترین کاری که در این ماه می‌شد انجام داد داد این است که غیر از تلاوت قرآن و روخوانی از آیات بتوان یک نگاه مجموعه ای و نظام‌مند به آیات قرآن و یک نگاه کلی به آثار قرآن داشت. در این زمینه می‌توانم دو کتاب از علامه محمدرضا حکیمی معرفی کنم که یکی از آنها به نام «پیام جاودانه» است و با الهام از آیه 24 سوره محمد صلی الله علیه وآله وسلم (اَفَلا یَتَدَبَّروُنَ الْقُرآنَ اَمْ عَلی قُلُوبٍ اَقْفالُها)، عناوین فصول یا گفتارهای بیستگانه کتاب را «تدبّر» (تدبر نخست تا تدبر بیستم) نام نهاده است.

کیا ادامه داد: در این کتاب علامه حکیمی از دریچه‌ای نو به موضوعات و مسائل مطرح شده در کتاب پرداخته است و قرآن و پژوهش در قرآن را از دیدگاه معارفی بررسی کرده است. در تدبر نخست با عنوان «معارف چیست؟» سخن گفته است. و در تدبّر سوم (شرک به قرآن کریم) مشکلی بزرگ را مطرح کرده است و می‌نویسد: «مشکل این است که رشته‌ای به عنوان قرآن‌شناسی معارفی، نه تفسیر قرآن اصطلاحی، در دانشگاه‌ها که هیچ، در هیچ یک از حوزه‌ها نیز وجود ندارد و مدرسان و استادانی نیز برای این رشته به هم نمی‌رسند. چه بسا اکثریت فراوانی از مدعیان فضل و نظر اسلامی، از این رشته و از این موضوع و ابعاد آن، تصور درستی نیز نداشته باشند و همین تفسیر گویی و تفسیر نویسی به سبک متعارف را، کمال قرآن شناسی بشمارند، و تفسیرهای متداول و متعارف را، حدّ نصاب قرآن شناسیِ معارفی و معارف شناسیِ قرآن بشناسند».
 
او ادامه داد: کتاب دیگری که می‌توانم به مخاطبان شما معرفی کنم «کلام جاودانه» است که در این کتاب ذیل موضوعات مختلف درباره نهج‌البلاغه و عظمت آن سخن رفته است. کتاب با پیشگفتار و مدخل آغاز می‌شود، سپس مولف ذیل هشت مبحث که به ترتیب «شناخت اول» تا «شناخت هشتم» عنوان گرفته است نیز مطلبی با عنوان «تذییل» به شناساندن نهج‌البلاغه و معارف نهفته در آن بر آمده است. این کتاب تحلیلی از جایگاه و عظمت نهج البلاغه است که نویسنده با اشاره به اینکه کلام‌ها و سخن‌ها یا کلام وحی هستند یا کلام حاملان وحی و یا کلام طبیعی، به عظمت و اوصاف قرآن به عنوان تنها کتاب آسمانی و وحی الهی پرداخته و ضمن بررسی عظمت سخن و کلام علی(ع) با نگاهی انسان‏ شناختی، نوع انسان را به انسان هادی و انسان هابط تقسیم کرده است.  
 
وی اظهار کرد: علامه حکیمی در این کتاب معتقد است مسئولیت انسان هادی، نجات انسان هابط است و وسایل نجات داشتن، سیره و ذات پاک و درست و سپس سخن نورانی است. وی با اشاره به مقامات عرفانی انسان هادی و از جمله علی(ع)، او را آموزگار و صاحب حکمت می‏داند و نهج‌البلاغه را کتاب حکمت و عدالت و نورانیت می‏خواند.

او افزود: علامه حکیمی در کتاب حاضر مباحثی را درباره تعالیم انسان‌ساز نهج‌البلاغه مطرح می‌کند. انواع وجود انسانی، صاحبِ شب قدر، مقایسه بین کلام حاملان وحی و کلام طبیعی، به کارگیری عقل، انسان سقوط یافته و انسان هدایت شده، علم و حکمت قرآنی، خصوصیات انسان هدایت یافته، و وسایل هدایت بشر از جمله این مباحث است.
 
مرتضی کیا در انتها نیز به معرفی کتاب «درآمدی بر قرآن پژوهی» نوشته سیدمجتبی حسینی اشاره کرد که از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است و بیان کرد: این کتاب پزوهش‌هایی درباره قرآن است و برای شناخت آیات آن بسیار توصیه می‌شود. این کتاب، محصول دومین دوره از سلسله درس‌های قرآن‌شناسی سید مجتبی حسینی است که در سال 1384 (رمضان ۱۴۲۶) ارائه شد که دور اول این سلسله درس‌ها در سال ۱۳۶۱ ارائه شده بود.

نظر شما