به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایکنا؛ آیین اختتامیه چهارمین همایش «حدیث پژوهش» در راستای حمایت و تقویت بخش پژوهش دانشگاه قرآن و حدیث با حضور حجت‌الاسلام و‌المسلمین معصومی، قائم مقام ریاست دانشگاه قرآن و حدیث، حجت‌الاسلام و‌المسلمین قائمی، رییس پردیس تهران دانشگاه قرآن و حدیث و حجت‌الاسلام و‌المسلمین مسعودی، رییس دانشکده علوم و معارف قرآن این دانشگاه، صبح روز سه شنبه ۲۶ آذر ماه در تالار شیخ طوسی(ره) پردیس تهران برگزار شد.

بر اساس این گزارش، در بخش نخست این همایش، حجت‌‌الاسلام والمسلمین رضوی، معاون پژوهشی دانشگاه، گزارشی از اهداف و روند برگزاری این همایش ارائه کرد و پس از آن حجت‌الاسلام و‌المسلمین مسعودی، رئیس دانشکده علوم معارف قرآن، در خصوص مراحل پرورش یک پژوهش ناب و مفید سخن گفت.

مسعودی، پژوهش را بر اساس تشبیهی که امام خمینی(ره) از بسیج به عنوان شجره طیبه نام بردند تعریف کرد و گفت: ما اگر پژوهش را به درخت تشبیه کنیم حداقل باید هشت مرحله را در پرورش یک پژوهش سپری کنیم؛ اول این‌که باید زمین و زمینه را برای پژوهش آماده کرد. به عنوان مثال، هیچ گاه کسی هسته زردآلو را در شن زار نمی کارد و کسی گیاه مناسب گرمسیری را به سیبری نمی‌برد پس باید توجه کرد قصد داریم پژوهش را با کدام زمینه معرفتی شروع کنیم که این مرحله با مطالعه فراوان، شناخت از خود و شناخت منابع و مأخذ حاصل می‌شود.

وی افزود: مرحله دوم، مرحله جوانه زدن است. اگر هسته درخت در زیر خاک کاشته شود، باید مدتی صبر کرد تا جوانه بزند بر همین اساس باید سؤال در ذهن پژوهشگر جوانه بزند و خوب سؤال کردن  یکی از اصول اساسی در این مرحله است، چرا که پرسش کردن در هر مسأله از روی علم بر می‌خیزد. در مرحله سوم، برای این‌که سؤال خوب در ذهن ایجاد شود نیاز به این است که  بعد از جوانه زدن آب و غذا به هسته برسد که این کار بر دو اساس حاصل می شود اول مطالعه و  دوم گفت و گوی مشارکتی. یعنی مباحثه ذهنی با افراد صاحب نظر و یا گفت و گوی ساده انجام شود. زیرا یکی از نتایج مثبت گفت‌و‌گو‌ها، این است که بسیاری از وجوه مسأله، حتی برای خود شخص نمایان می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: در مرحله چهارم، باید غذای مناسب به درخت برسد. پس باید در این مرحله مطالعه پیمایشی انجام شود یا مطالعه منبع مربوطه از ابتدا تا انتها صورت گیرد. امام علی(ع) در روایتی می فرمایند«ما باید همانند زنبور عسل باشیم که به سراغ گل می‌رود و شیرین‌ترین شیره آن را می‌خورد و دو محصول می‌هد که یکی موم است و دیگری عسل است. پس انسان نیز باید همانند زنبور از هر علمی نیکوی آن را بگیرد». در مرحله پنجم که بذر جوانه زد، از همان اول باید هدایت شود. گیاهان به صورت طبیعی رو به آفتاب می‌رویند بنابراین باید سؤال تحقیق را قطب‌نمای منابع کرد و هر چه اخذ شد در جهت حل سؤال قرار داد و هر چه به آن جهت نرفت را کنار گذاشت. درمرحله ششم، باید درخت را تنومند کرد تا در مقابل هر بحث و سؤالی نلرزد.

مسعودی ادامه داد: در مرحله هفتم، برای محکم کردن پژوهش باید به مطالعه بازگشت. در این مرحله اگر ذهن بتواند کانال‌های فرعی ایجاد کند، به فربه‌سازی پژوهش، کمک خواهد کرد. آخرین و سخت‌ترین مرحله، هرس کردن است که برای پژوهشگر سخت است، زیرا کار پژوهش زحمات بسیاری برده است و شاید برای شخص سخت باشد که بعضی از اطلاعات را حذف کند. اما این احساس نادرستی است پس باید اطلاعات اضافه پاک شود تا پژوهش ناب و مفید ارائه شود.

این گزارش حاکیست؛ در بخش دیگری از این همایش، سه نفر از دانشجویان برگزیده این دانشگاه به ارائه مقاله‌های علمی خود پرداختند.

براساس این گزارش، در این همایش تعداد ۱۲۰ مقاله ارائه شده  بود که پس از ارزیابی و داوری آن‌ها توسط استادان دانشگاه قرآن و حدیث، نفرات برتر در چهار عرصه تفسیر، حدیث، کلام، اخلاق و نهج البلاغه معرفی شدند.

همچنین، در خاتمه این همایش از ارائه کنندگان مقالات برتر  تجلیل و قدردانی شد.