نمایش همه
  • داوری ۱۴۰۱-۰۱-۲۰ ۱۴:۵۷

    رضا داوری اردکانی؛

    مقدمه‌ای بر «آزادی، قانون و سازمان»

    در این دفتر تاریخ آزادی سیاسی و شرایط ظهور و بسط دموکراسی در صورت‌های لیبرال دموکراسی و سوسیال دموکراسی و نئولیبرالیسم به اجمال و اشاره ذکر شده و قصد اصلی نویسنده این بوده است که راهی به درک سیاست در جهان توسعه‌نیافته بیابد...

  • گنگ خوابدیده ۱۴۰۱-۰۱-۲۰ ۱۴:۳۷

    رضا مختاری اصفهانی/ به بهانه انتشار «گنگ خوابدیده»؛

    گام نخست در مسیر شناخت غرب

    نویسنده مواجهه ایران و غرب را به «برخورد» و «آشنایی» تقسیم کرده است. حاصل برخورد با غرب در صحنه‎هایی چون جنگ‎های ایران و روس تبعاتی مانند قراردادهای استعماری داشت، اما آشنایی به فهمی هرچند ناقص از تمدن جدید غرب انجامید. اگر برخورد با غرب تبعاتی قهری داشت، اما آشنایی با آن، تلاشی بیشتر داوطلبانه بود و این تلاش در مأموریت یا مسافرت صورت گرفت...

  • براهنی ۱۴۰۱-۰۱-۰۷ ۱۲:۳۲

    به بهانه درگذشت رضا براهنی؛

    معمای رازهای سرزمینی

    "رازهای سرزمین من " هنوز هم کشف و آشکار نشده اند و هنوز هم باید از آن رازها نوشت و فاش شان کرد . براهنی ، شاید ، یک وجه را در یک برهه دید اما هزاران وجه دبگر آن سرزمین نادیده و نانوشته باقی مانده است

  • حبیبی ۱۴۰۰-۱۲-۲۸ ۱۲:۴۶

    گفت‌وگو با مترجم کتاب «آنتونیو نگری: مدرنیته و انبوه خلق»

    پرواز، خروج و برساختن امر مشترک با آنتونیو نگری

    باید نگری را نامی برای یکی از مساعدترین خطوط پرواز در قلمروی تفکر و کنش انتقادی معاصر دانست که می‌توان به مدد آن راهی سَفر خروج شد

  • جان رالز ۱۴۰۰-۱۲-۲۸ ۱۲:۴۵

    گفت‌وگو با موسی اکرمی

    آشتی دادن لیبرالیسم و عدالت‌ اجتماعی

    جایگاه جان رالز در فلسفه سیاسی و فلسفه اخلاق قرن بیستم تقریباً بی‌نظیر است. او نامی بلند آوازه در گسترۀ لیبرالیسم سیاسی است که در این عرصه حتی شانه به شانۀ جان استوارت میل نیز می‌زند.

  • کازنتزاکیس ۱۴۰۰-۱۲-۲۳ ۱۱:۳۴

    رندِ حافظ، زوربایِ کازانتزاکیس

    رمان زوربای یونانی یکی از درخشان‌ترین آثار نیکوس کازانتزاکیس ،نویسندۀ مشهور یونانی، است. قهرمان این رمان زوربا نام دارد.

  • هگل ۱۴۰۰-۱۲-۱۸ ۱۳:۰۵

    صدای پای هگل در بام اندیشه ایران

    در تاریخ باوری هگل روح ملی از حیات ملی شکل می گیرد و جبر ذاتی و درونی در طبیعت و  روح اشیاء ، روح اجتماعی را بسط می دهد .

  • بدیو ۱۴۰۰-۱۲-۱۳ ۲۰:۱۲

    تأملاتی دربارۀ نسبت مفهوم رخداد در فلسفۀ بدیو و مقولۀ تروما در دستگاه روان‌کاوی لکان؛

    فاعل اخلاق حقیقت و ترومای رخداد هنری

    در این مقاله می‌خواهم دنباله‌ای از قضایا را درخصوص هنر و اخلاق و فاعلیت انسانی ترسیم کنم که از آرای رمانتیک‌ها نشئت می‌گیرند و بدیو آنها را در قلب پروژه خویش جای می‌دهد. یکی از دلایلی که برای بدیو، مطالعات مربوط به هنر و اخلاق و فاعلیت اهمیت فراوانی دارد این است که کار او جدی‌ترین کوششی است که فیلسوفی متعهد و پیگیر به عمل آورده تا فلسفه‌ای منسجم و سازگار با بصیرت‌های بنیادین روان‌کاوی لکانی بپروراند.

  • داود فیرحی ۱۴۰۰-۱۲-۰۸ ۱۲:۰۲

    گفت‌وگو با سید صادق حقیقت

    فیرحی؛ احیاگر فقه‌ سیاسی

    دکتر فیرحی مشارکت بسیار زیادی در اندیشه‌ی سیاسی معاصر داشته‌اند و اندیشه‌ی سیاسی اسلامی در ایران بدون نام فیرحی شناخته شده نیست. اگر ما اصلاح‌گرایی در دین را اصطلاح عامی در نظر بگیریم، تفکّر دکتر فیرحی در این راستا قرار می‌گیرد

  • تکمیل ۱۴۰۰/۱۲/۰۳

    ناصر تکمیل همایون از حال‌وهوای کلاس درس غلامحسین صدیقی می‌گوید؛

    مرد آن است که پس از مرگ نامش زنده بماند

    یک بار من اشتباه کردم گفتم سقراط در دادگاه فرمایشی آتن محکوم شد. آن‌موقع در روزنامه‌ها، ترکیب «دادگاه فرمایشی» برای مصدق زیاد به کار می‌رفت. من چون مصدقی بودم، می‌خواستم از این واژه استفاده کنم. ایشان شدیداً پرخاش کردند و گفتند در آتن دادگاه فرمایشی نبود. دادگاه دموکراتیک بود و با نظام دموکراسی حاکم در آتن آن روز، سقراط را محکوم کردند.

  • پل ریکور ۱۴۰۰-۱۱-۲۹ ۱۱:۱۳

    سخنرانی پروفسور پل ریکور در اسفند ١٣٧٣ در پژوھشکده حکمت و ادیان ؛

    تاریخ، خاطره، فراموشی

    در اینجا منظور از تاریخ هم تاریخ‌سازی است و هم تاریخ‌نویسی، تاریخ‌نویسی تا چه اندازه به ادامه تاریخ کمک می‌کند. به این دلیل که کسی که تاریخ را می‌نویسد، خود متعلق به موضوع علمی است که با آن سروکار دارد. به نظر من یک فیزیکدان به عنوان یک موضوع فیزیکی با علم فیزیک روبرو نیست، ولی تاریخ‌نویس خود در درون تاریخ قرار گرفته است. به همین دلیل داشتن یک عملکرد انتقادی برای او کار مشکلی است.

  • رسولی ۱۴۰۰-۱۱-۲۵ ۱۲:۲۳

    یادداشت مدیرمسئول؛

    بودجه فرهنگ «صفر» شود!

    امروز وقتی به سراغ مسائل اساسی مردم می‌رویم حتما معیشت و نان مردم در تنگناست اما وقتی هم به مشکلات می‌رسیم در بلندگوها و منبرها صحبت از فرهنگ‌سازی است. از صرفه‌جویی و انفاق و قناعت و کسب حلال و آداب و رفتار اجتماعی می‌گویند تا می‌رسند به اینترنت و فضای مجازی و صیانت و هزار باید و نباید که نسل نو با آن مواجه است؛ اما کسی نیست سوال کند با این امور چه باید کرد.

  • جمادی ۱۴۰۰-۱۱-۰۷ ۱۱:۵۲

    رسول نمازی/ پاسخی به اظهارات سیاوش جمادی درباب لئو اشتراوس؛

    سوار بر روحِ مغشوشِ تاریخ

    اگر استفاده اشتراوس از ضمیر «ما» در آثارِ خود، که گویا جمادی نسبت به رواج آن در زبان انگلیسی آگاه نیست، از نظر جمادی « گویای ایدئالیسم وخیمی است»، استفاده جمادی از ضمیر «ما» وقتی که می گوید « زحمت ما را کم می کنند » گویایِ «فاجعه وخیمی» است که حوزه اندیشه در ایران دچار آن شده است: موضوعات پیچیده فلسفی که می بایست در قالب مقالات تحقیقی جدی با ارجاع و جزئیات فراوان مورد بحث قرار گیرند بصورت کلی و در قالب خطابه های احساسی و گزاره های کلی در فضای کشور نشر می شوند، آنهم توسط افرادی که آشکارا بر موضوعات مورد بحث تسلط ندارند و دست به قضاوتهای کلی و بی پایه می زنند.

  • فرنو ۱۴۰۰/۰۹/۱۵

    گفت و گو با بهروز فرنو در نسبت مشکلات سیاسی اقتصادی روز و مسائل زمانه به آشفتگی تفکر و کلام؛

    ملالت علما هم ز علم بی عمل است

    عمق مشکل را دیدن و تحقیق، تامل، عزم و اهتمامی متناسب با آن داشتن، یاس به دنبال نخواهد داشت؛ بلکه تغافل از عمق  مسائل و نسنجیده عمل کردن است که دیر یا زود مایوس کننده خواهد بود.

  • داوری ۱۴۰۰-۰۷-۲۷ ۱۱:۲۸

    رضا داوری اردکانی؛

    حفظ صلح تا کی و کجا و چگونه ممکن است؟

    کسانی هم گفته اند عنوان کتاب «صلح دائم» طنز است. ولی نمی‌دانیم چرا باید این عنوان را عنوانی طنزآمیز بدانیم. کانت  هرگز از صلح، آرامش گورستان را مراد نمی کرده است. این هم معلوم است که فیلسوف به صلح جاودانی سنت اوگوستن در مدینه الهی فکر نمی کرده و بهشت زمینیش نباید با مدینه آسمانی اشتباه شود. صلح دائم بخشی از تفکر کانت و متمم طرح او در بیان شئون تجدد و قوام و تقدیر جهان جدید است. او می خواسته است راه رهایی مدرنیته از تعارض ها را بیابد و نشان دهد که مدرنیته دوران عقل و تحقق آنست.

  • کوانتوم ۱۴۰۰-۰۷-۲۷ ۱۱:۲۲

    واکنش گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران به ادعای پایه‌گذاری فیزیک کوآنتوم توسط محی‌الدین ابن‌عربی؛

    استناد کوآنتوم به ابن‌عربی وهن معارف و دانش اسلامی است

    اساسا تحمیل دین به تحولات تجربی، خروج از کارکرد، غایت و هدف دین است. چه اینکه مسئله اصلی دین کمک به حل بحران‌های معنوی و یافتن راهی برای معنایابی زندگی بشری است.

  • نیچه ۱۴۰۰-۰۷-۱۱ ۱۳:۳۳

    دو کامنت در باب تئولوژی سیاسی و فیلولوژی سیاسی؛

    بال های فرشتگان و مرده ریگ نیچه

    حقیقتا کردوکار ما می تواند بازنویسی تزهای بنیامین به زبان سنت فلسفه و الاهیات و جهانشناسی اسلامی با فیگور راهنما و هدایتگر سهروردی باشد که گونه ای سلوک دانته ای را به ذهن متبادر می کند.ما این تفحص را میان خطی/بین خطوط می نامیم که باز هم تداعی گر برزخ دانته و نگارش باطنی توامان است.

  • 2 ۱۴۰۰-۰۶-۰۱ ۱۴:۵۴

    فکرهایی  در عصر شتاب‌های بدخیم

    وقتی نیچه برای نوشتن، یک ماشین تحریر اختیار کرد و از کارکرد معهود نوشتن با قلم بر کاغذ روی برگرداند سبک نوشته های او تغییر محسوسی کرد؛بقول فریدریش کیتلر رسانه شناس، نثر نیچه از استدلال‌ها به کلمات قصار، از افکار به جناس و از لفاظی به سبک تلگرافی تغییر یافت.دوستی این تغییر در سبک نگارش را دریافت و به نیچه گفت که شاید با این وسیله حتی به اصطلاحات جدیدی دست پیدا کنی.

  • 1 ۱۴۰۰-۰۵-۱۳ ۱۱:۱۰

    «تاریخ زبان‌های ایرانی»

    حسن رضائی باغ‌بیدی

    این کتاب راویتگر تاریخ زیان‌های ایرانی است و آثار برجای مانده این زبان‌ها را، که ارزشمندترین میراث نیاکانمان است، معرفی می‌کند.

  • خاموش ۱۴۰۰-۰۴-۱۲ ۱۰:۵۵

    نقد و تحلیل ساختار فیلم «دشت خاموش»؛

    میعاد در لجن

    در پیگیری شاکله‌ی هویتی «دشت خاموش» می‌توان به تاثیرپذیری زیباشناختی از مکتب نئورئالیسم ایتالیا طی نشان دادن فضا رسید. از سویی تأکید بر اهمیت لوکیشن در طراحی «دشت خاموش» را متأثر از سینمای کیارستمی دانست. خوانش تصویری دیگر از فیلم «دشت خاموش» را می‌توان در نگره‌ی «ژیل دلوز» یافت، هنگامی که تحرک دوربین در برابر دیواره‌ها را تعبیری از تفکر این فیلسوف درباره‌ی کارکرد سه‌گانه‌ی تصویر قلمداد کرد، آن‌گونه که اتصال میان «تصویر-ادراک»، «تصویر-کنش» و «تصویر-تأثر» را به عنوان صور شکل‌دهنده‌ی فیلم مورد ملاحظه قرار می‌دهد.

  • علی شریعتی ۱۴۰۰-۰۳-۲۵ ۱۳:۰۹

    آیا شریعتی تکرارپذیر است؟

    مقلدانِ شریعتی

    او یک بار با تمام وجودش در جامعه ما به واقعیت عینی بدل گردید و از آن پس نه او تکرارپذیر است و نه آن حوالت تاریخی؛ نه شریعتی تکرارپذیر است و نه آن روح زمانه؛ نه شریعتی تکرارپذیر است و نه آن حدت و حرارت بالای روزگار برای جوشیدن و خروشیدن.

  • خویی ۱۴۰۰-۰۳-۱۱ ۱۰:۳۲

    در باب فلسفه ورزی و شاعری اسماعیل خویی؛

    شاعری که فلسفه می ورزید

    شاعری دیگر است و فلسفه ورزی درباره شعر دیگر. شاعری می تواند از عهده دو کار مذکور برآید که سالهایی از عمر را با فلسفه زیسته باشد و فلسفه با جان وروانش عجین شده باشدو خویی از همین اندک شماران معاصر است .گاه در اشعار او نیز مضامین فلسفی نهفته است. اگرچه او وارد متن سیاست شد و اشعار و آثار کاملا سیاسی پدید آورد اما تا آخر عمر از فلسفه خسته نشد.

  • جهان دیجیتال ۱۴۰۰-۰۳-۰۸ ۲۳:۵۰

    خودیابی فرهنگی در جهان دیجیتال 

    بی آنکه در طرد و تمجید فرهنگ «دیگری» در کلیت آن براییم باید اعتراف کرد که امروز،فرهنگی که ما در قلمرو جمعی خود تجربه می کنیم،پیوند تنگاتنگی با فرهنگ دیگر دارد زیرا نسل کنونی ما در یک جامعه جهانی، شبکه ای و در حال کنش زیست می کند. سوژه مدرن امروز  با حافظه فرهنگی خود ،در جهان امروز زیست می کند.بسیاری از سیاستمداران و نخبگان جامعه،این سیالیت فرهنگ را تجربه می کنند و حتی بخشی از آنها، فرزندان خود را راهی غرب کرده اند تا در آنجا تحصیل، چه بسا برای همیشه زندگی کنند. 

  • فردید ۱۴۰۰/۰۳/۰۴

    گفت و گو با بهروز فرنو درخصوص نسبت میان مشکلات روز و مسائل زمانه با آشفتگی تفکر و کلام؛ (۳)

    وَلایت می‌بایست باطن وِلایت باشد

    در حرکت به سوی حاکمیت الهی به معنای حقیقی لفظ، برقراری روابط و مناسبات ظاهری حاکمیت، اعم از مراتب ولایت و قوانین و مقررات آن مبتنی است بر روابط و مناسبات باطنی و اعتقادی و ایمانی در طریق حاکمیت و معرفت الهی و نیز نسبت باطنی امامت و امت. آن چه از قبل پیروزی انقلاب و قبل تشکیل نظام و تدوین قانون اساسی، ما بین امام خمینی(ره) و امت انقلابی بر قرار شده بود. همان که مرحوم استاد فردید به «وَلایت» به عنوان باطن «وِلایت» یاد می‌کرد.

  • سروش ۱۴۰۰/۰۳/۰۱

    گفت و گو با بهروز فرنو درخصوص نسبت میان مشکلات روز و مسائل زمانه با آشفتگی تفکر و کلام؛ (۲)

    آیا فلسفه کانتی امکان حل بحران را دارد؟

    اگر با ریاست کسی چون آقای سروش [بر نهادها] مخالفم، نه تنها به خاطر شخص ایشان یا اختلافات فی مابین است، بلکه اساساً فلسفه‌های علمی و مباحث شناخت شناسی حوزه‌های کانتی و نوکانتی مورد تاکید ایشان را با توجه به عدم امکان تامل حکمی و ماهوی، واجد صلاحیت برای تشخیص و درک مسائل کلّی و پرسش از ماهیت علم و تکنولوژی و نسبت آن با اصالت دنیا و سیطره عقل معاش، در عالم جدید و بحران آن، نمی‌دانم.

  • فرنو ۱۴۰۰/۰۲/۲۸

    گفت و گو با بهروز فرنو درخصوص نسبت میان مشکلات روز و مسائل زمانه با آشفتگی تفکر و کلام؛ (۱)

    چه رازی، بیش از پیش، از پرده برون افتاده است؟

    امروز در غلبه بیماری کرونا، بر خلاف تصور خودبنیاد چهارصد سال اخیر بشر، عجز او نسبت به حلّ و رفع مشکلات خودش، بیش از پیش آشکار شده است. یعنی برای بشر عصر جدید که در رویای چهارصد ساله حلّ همه مشکلات، تنها با عقل معاش و درایت خود، در عالم مدرن بود، این عجز کابوسی است که خواب غفلت خدایگانی او را پریشان می‌کند.

  • سروش- ملکیان ۱۴۰۰-۰۲-۲۱ ۱۲:۲۳

    ملکیان از نقش فیلسوف گفت و سروش به اندیشه پست مدرن نزدیک شد

    روشنفکر کجا رفت؟

    شگفت زده شدم وقتی شنیدم که سروش از " جناب هیدگر" و نظر او درباب حقیقت گفت، از رورتی نقل قولی بسیار مهم کرد و غیره. سروش با آشنایی بسیار اولیه و اجمالی که اخیرا با مباحث پست مدرن پیدا کرده ، با تواضع از هرگونه تعریف جامع و مانع و قاطع از روشنفکری و حقیقت امتناع ورزید و صرفا به تعدد و تکثر دیدگاهها در این باب اشارت کرد.

  • نفیسی ۱۴۰۰-۰۱-۲۵ ۱۰:۲۵

    نگاهی به علاقه برخی از بزرگان ادب ایران به کتاب(1) ؛

    کتاب‌بازی بزرگان در زمین ایران

    کتاب مرجع روح بی قرار ایران دوستانی بود که روح خود را در کالبد خدمت رسانی به فرهنگ ملی ایران دمیده بودند و تالیف ، تحقیق ، نوشتن و نشر مقاله و کتاب از ارکان زیست آنان در طول عمر برکتشان بوده است.

  • بنی صدر ۱۴۰۰-۰۱-۱۵ ۱۲:۲۵

    ناگفته‌های حسین نمازی وزیر اسبق اقتصاد از فراز و نشیب‌های دهه شصت(۱)؛

    واکنش شهید رجایی به رفتارهای بنی‌صدر

    شهید رجایی با روش و منش بنی‌صدر آشنا بود و می‌دانست حرف‌هایی را که می‌زند بر مبنای ذهنیات خود بزرگ‌بینی اوست. شهید رجایی این مسائل را خیلی جدی نمی‌گرفت و معتقد بود، این روش و منش که برای خیلی‌ها روشن نیست به زودی روشن خواهد شد. بالأخره افراد زیادی به بنی‌صدر رأی داده بودند. افراد حزب‌اللهی زیادی هم به او رأی دادند. طولی نکشید که تمام این افراد به اشتباهات‌شان پی بردند.

  • داوری ۱۳۹۹-۱۲-۱۲ ۱۰:۲۵

    رضا داوری اردکانی؛

    برای مراسم روز جهانی آینده

    آینده‌نگری صرفاً کار پژوهشی نیست. آینده‌نگرها و برنامه ریزهای اروپایی و آمریکایی و ژاپنی چون در کشورشان سیر امور کم و بیش نظم دارد می‌توانند با مطالعه و درک شرایط و امکانات، آینده کشورشان را در قیاس با اکنون تا حدودی تصویر کنند. اما در جایی که سیر تحول نظمی ندارد و مقصد پیدا نیست و مسیر زیگزاگ و تیره و ناهموار است، چگونه و بر چه اساس می‌توان وضع فردا را تصویرکرد؟