-
۱۳۹۴-۰۵-۲۵ ۱۰:۰۳
نقد مقصود فراستخواه بر فرامرز رفیع‌پور (۱)؛
جامعه شناسی کلینیکی حاصل غلبه زبان تجویز بر زبان تحلیل
اقتدارگرایی فرزند کمال‌گرایی است. برای رساندن جامعه به کمالی که در ذهن داریم مداخلات حداکثری حکومتی در سیاست اجتماعی را لازم می‌بینیم. بدین ترتیب مدل سیاست اجتماعی جناب دکتر رفیع‌پور ، مدل دولت‌گرا و اقتدارگراست نه سیاستی اجتماعی که از حوزه عمومی و از متن گفتگوهای مدنی دربیاید. خصوصا که فرض کمال‌گرایی ایشان سر به کمال‌گرایی سیاسی هم می‌گذارد.
-
۱۳۹۴-۰۵-۱۹ ۰۹:۰۲
گفتوگو با رضا مهدی پیرامون میان‌رشته‌ای ها؛
دانشگاه در ایران یک دبیرستان معظم با ساختار، فرایند وکتب معین است
نگاه دانشگاهها و موسسات آموزش عالی ایران به مفاهیمی نظیر دانش، مهارت، نگرش، آموزش و فناوری، به نحوی است که نه تنها برای توسعه میان رشتگی بلکه برای هر نوع ابتکار اساسی دیگر نیز عرصه را باز نمی کند.. تاکنون توسعه میان رشتگی و ایجاد زمینه و شرایط برای توسعه آن، دغدغه و اولویت نظام دانشگاهی ما نبوده است. به نظر من، عملکرد دانشگاهها در قلمرو علوم سخت(Hard science)، بهتر از علوم انسانی بوده است.
-
۱۳۹۴-۰۴-۲۳ ۱۷:۰۰
مسعود صادقی؛
بسیارنویسی یا پربارنویسی!؟
ما همه‌ی پرنویسان و پرکاران عرصه‌ی علم و نشر را به یک چوب می‌رانیم. عده‌ای از پرنویسان سطحی لزوماً و واقعاً بیشتر ننوشته و نتیجتاً بیشتر نیز نیندیشیده‌اند؛ مثلاً استادی که سی مقاله‌ی علمی-پژوهشی نوشته، اما یازده‌تا را هریک با یکی و یکی را با دو تن و شش‌تا را با یکی دیگر و هفت‌تا را با دو دیگر و تنها پنج‌تا را به تنهایی نگاشته، معلوم است که پرنویسی است که امتیاز بسیاری از محل مقاله کسب کرده، اما واقعاً و شخصاً بسیار ننوشته و به تبع آن بسیار نیز نیندیشیده است
-
۱۳۹۴/۰۳/۲۴
محمدامین قانعی‌راد در گفتوگو با «فرهنگ امروز»؛
علوم انسانی و ساخت دولت-ملت
به نظر من در مورد ایران اجرای چنین پروژه‌ای ممکن است که دانش، دانشگاه و علم را از جایگاه و رسالت اصلی خود خارج سازد؛ چراکه در نظر من در کشورهایی مثل ما که جزء کشورهای درحال‌توسعه هستیم، دانشگاه نقش بسیار مهمی که دارد، در وهله‌ی اول کمک به ساخت دولت-ملت است و پس از آن کمک به نهادهای اقتصادی قرار دارد؛ یعنی دانشگاه باید دارای نقشی میانجی‌گرایانه و کنشی ارتباطی برای تقویت دولت سالم، فراگیر و قانونمند باشد، دولتی که کلیه‌ی گروه‌ها و طبقات اجتماعی و اقلیت‌ها را پوشش دهد.
-
۱۳۹۴-۰۳-۰۹ ۰۸:۴۸
نشست «عدالت آموزشی و مسئله‌ی گسترش مدارس خصوصی» (۳)
ائتلاف نولیبرال‌ها و محافظه‌کاران در ایران
اینکه ساختار چنین و چنان است نباید به معنای رفع مسئولیت ما برای از قوه به فعل رساندن عاملیت‌های خودمان به قصد تغییر ساختارها باشد و نه به معنای غفلت ما از نقش نیروها و عناصر مشخص در استقرار و استمرار این ساختارها، ساختارها همیشه وجود داشته‌‌اند و همیشه نیز بسیار قوی بوده‌اند.
-
۱۳۹۴-۰۳-۰۴ ۰۹:۴۴
گفتاری از «مهدی منتظرقائم» در باب روش تحقیق در علوم اجتماعی؛
روش تحقیق ترکیبی، پرکننده‌ی فاصله‌ی مطالعه تا اجرا
ما در دانشگاه خودمان را مسئول علم تفسیر میکنیم؛ بنابراین تا جای ممکن از توصیه فرار میکنیم و حتی اگر فرار هم نکنیم روش تحقیق ما برای توصیف و تبیین می‌تواند توصیههای نهایتاً واقع‌گرا را عرضه کند؛ درحالی‌که دولت کمابیش رسالتی ایدئولوژیک برای خودش قائل است و نه از نظر تبیین وضع موجود، بلکه از منظر آرمان یا وضع مطلوب در حال نگاه کردن به جامعه‌ی موجود است
-
۱۳۹۴/۰۳/۰۳
گفتوگو با آزاد‌ارمکی درباره تقلّب علمی و فروش پایان‌نامه؛
دانشگاه در غربت آکادمیسین‌ها
مشکل درون دانشگاه است. درون دانشگاه، دچار آسیبی عمده و اساسی شده است که به این زودی، به‌دلیل بوروکراتیک‌کردن دانشگاه به‌جای آکادمیک‌کردن آن، مرتفع نخواهد شد. ... حجم انبوهی از آدم‌ها وارد سیستمی شدند که توانایی و مختصات کار در دانشگاه و ویژگی و صفات مورد نیاز آن را نداشتند. ورود حجم انبوهی از این آدم‌ها که بیشتر کارمند هستند تا استاد، آکادمی را به اداره تبدیل کرده است و به‌نظر می‌رسد این اصلی‌ترین ضعفی است که وجود دارد.
-
۱۳۹۴-۰۲-۱۶ ۰۹:۰۰
نقدی بر همایش «هشت دهه علوم اجتماعی در دانشگاه تهران» از منظر دانشجویان؛
به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقیست
در همایش هشت دهه علوم اجتماعی در دانشگاه تهران، دانشجویان علوم اجتماعی این دانشگاه خواستار تریبون شدند تا اعتراضات و سؤالات خود را به گوش اساتید این رشته رسانده و از آنان خواستار دستاوردهای هشت دهه علوم اجتماعی در این دانشگاه باشند. اما سوالات بیپاسخ در همایش باقی ماند.
-
۱۳۹۴-۰۲-۱۰ ۱۱:۳۲
گزارشی از سخنرانی یوسف اباذری در همایش ۸ دهه علوم‌اجتماعی ایران؛
انزواى جامعه‌شناسی
با تضعیف جامعه‌شناسی، دو علم تقویت شدند؛ یکی روانشناسی است و دیگری فلسفه. منظور از روانشناسی این است: این نحله می‌گوید جامعه مشكل دارد اما از نظر آن، مشكل كجاست؟ مشكل در فرد است، نه در جامعه. چه كسی باید به این فرد رسیدگی كند؟ روانشناسی. كاستی‌ای در جامعه‌شناسی وجود ندارد بلكه این نحله دیگر جایی برای جامعه‌شناسی قایل نیست.
-
۱۳۹۴-۰۲-۰۶ ۰۹:۲۵
داوود مهدویزادگان/ در باب اخلاق در دانشگاه؛
نقد رویکرد پوزیتیویستی حاکم بر فرهنگ دانشگاهی
سلطه‌ی رویکرد پوزیتیویستی (اثبات‌گرایانه) بر دانشگاهها موجب فاصله گرفتن دانشگاه از اخلاق فضیلت شده است. باور به تفکیک دانش و ارزش از جمله سرچشمه‌های فکری فاصله‌ی دانشگاه و اخلاق است. پیامدهای ناگوار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی چنین فاصله‌ای ضرورت نقادی سلطه‌ی اثبات‌گرایی بر فرهنگ دانشگاه را دوچندان کرده است.
-
۱۳۹۴/۰۱/۲۲
گفتوگو با «ابراهیم فیاض»؛
موج ورود آقازادههای فارغالتحصیل خارج به دانشگاهها
متأسفانه ما الآن داریم میشنویم که استاد بیسواد در حال حکومت کردن است. ما الآن در دانشکده‌ی خودمان استادی داریم که به لحاظ دانش به‌قدری فاجعه است که دانشجویانش همه ناراحت هستند و چیزی به دانشجویانش نیاموخته است. این استاد باید برای چه کرسی استادی را داشته باشد؟ تمام این افراد با ارتباط و زدوبند وارد شدهاند، چون افراد کافی نداشتیم، اگر مهارت وجود داشت به خیلی از این اساتید میگفتند که بروند.
-
۱۳۹۴-۰۱-۱۹ ۱۰:۱۰
زایش شبه علم در کشور (۲)؛
بت وارگی مدرک دانشگاهی
سیر کالایی شدن مدرک دانشگاهی در ایران در جهت ارزش نشانه‌ای، خلق اخلاقیات جدید و طبیعی جلوه دادن نیاز یا تولید نیاز جدید برای انسان است. این روند رفتار مصرفی مردم را در جهت ارتقای تحصیلی شکل داده است، به‌طوری‌که این نیازهای طبیعی جلوه داده شده برای مردم تبدیل به یک ضرورت شده است و همه بایستی طبق الگوی رفتار مصرفی در سطوح تحصیلی جدید شرکت نمایند، در واقع اعتبار و منزلت نشانه‌ای با کالایی شدن مدرک همسو است
-
۱۳۹۴-۰۱-۱۷ ۰۹:۱۷
نگاهی نشانه‌شناختی به تحول معنایی-کارکردی آموزش عالی (۱)؛
زایش شبه‌علم در کشور
نگاهی تبارشناسانه به مفهوم واژه دکتری در غرب و در ایران نشان می‌دهد که افول معنایی و کارکردی دکتری در ایران اتفاق افتاده است، درحالی‌که در غرب واژه‌ی دکتری که ابتدا برای رشته‌های طب، حقوق و فلسفه عمدتاً به کار می‌رفت برعکس، با تخصصی شدن علوم اعتبار و کارکرد تخصصی‌تر و سازمان‌یافته‌تری دور از تعلقات امر سیاسی به خود گرفته است. دکتری به‌عنوان عالی‌ترین مدرک تولید علم در غرب، همسو با تخصصی شدن رشته‌ها بُعد دیگری پیدا کرده است، آن بُعد عبارت است از ابداع و تولید علم در وجه غالب!
-
۱۳۹۳-۱۲-۲۶ ۱۱:۰۶
فکوهی در نشست «چشم اندازهای جدید آموزش و پژوهش در نگاه بینرشتهای انسان‌شناختی»؛
پایان آکادمی یا آغاز دوره‌ی جدید!؟
سیستم آکادمیک، دانشگاهی و علمی ما احتیاج به تغییرات عمیق و ریشه‌ای دارد. دولت باید تصدیگری خودش را کاهش بدهد و به حداقل برساند و تفویض اختیار به سیستم‌های مردم‌نهاد، انجمن‌های علمی و غیرانتفاعی بکند و فضا باز شود.
-
۱۳۹۳-۱۲-۲۵ ۰۹:۴۱
نگاهی به مصائب پیش روی دانشجویان علوم اجتماعی؛
علوم اجتماعی در کدام مسیر؟
مشخص نبودن جایگاه علوم اجتماعی در جامعه و توقعات ضد و نقیض از آن، و از طرف دیگر نبود آینده شغلی مطمئن برای دانشجویان این رشته، علوم اجتماعی را با بحران مواجه کرده است.همه ما شنیده‌ایم که گاه از مرگ جامعه‌شناسی صحبت می‌شود و گاه از ناکارآمدی آن و گاه از غربی بودن آن. از همه مهم‌تر وجود مراکز متعدد تصمیم‌گیری و یا تصمیم‌گیری متخصصان فنی و مهندسی برای حوزه علوم اجتماعی است که پویایی آن را به چالش کشیده است.
-
۱۳۹۳-۱۲-۲۳ ۱۱:۰۶
گفتاری از سارا شریعتی؛
تاملی در موانع پنهان آموزش جامعه‌شناسی هنر در ایران
مدرسه و نهادهای آموزشی، علی رغم سیاست دمکراتیزاسیون، عمومی و رایگان شدنشان برای همه، باز هم به بازتولید نظم وسلطه پیشین می‌پردازند و میدان فرهنگ و هنر عملا باز در قلمرو «وارثان» باقی می‌ماند. در نتیجه عمومیت این نهادها عملاً به عمومی شدن فرهنگ و هنر نمی‌انجامد، و در پس پرده دمکراتیزاسیون باز همان نظم پیشین است که برقرار می‌شود.
-
۱۳۹۳-۱۲-۱۲ ۰۹:۳۳
گفتاری از علیرضا منصوری؛
درباره‌ی نسبت علم و تکنولوژی
تمایز بین علوم کاربردی و تکنولوژی موضوعی است که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. تکنولوژی هر چند علوم کاربردی را در برمی‌گیرد ولی علاوه بر آن شامل ابداعاتی در پیاده‌سازی نتایج علوم کاربردی و حفظ و نگهداری محصولات و سیستم‌های تکنولوژیک است. عدم توجه به تمایز بین علوم کاربردی و تکنولوژی و خلط این دو تا ناشی از بی‌توجهی به تمایز معیارها و شاخص‌ها از یک سو و قضایا از سوی دیگر است.
-
۱۳۹۳/۱۱/۰۴
گفت و گو با دکتر غلامرضا ذاکر صالحی؛
از اقتباس فعال تا تولید بومی علم انسانی
اگر علوم انساني در ايران بخواهد توسعه يابد بايد از تجربيات تاريخي غرب استفاده كند و ارتباط منفعل خودش را به ارتباط فعال تبديل كند. ما شايد نتوانيم در علوم نساني به‌فوريت به توليد دانش دست اول بپردازيم، اما اگر بخواهيم حركت خود را يك گام بهبود دهيم، مي‌توانيم ابتدا از يك اقتباس كننده منفعل به اقتباس كننده فعال تبديل شويم.
-
۱۳۹۳-۱۰-۲۷ ۰۹:۳۰
یادداشتی از نعمتالله فاضلی درباره‌ی تحول ایده‌ی دانشگاه؛
لطفاً وارونه فکر کنید!
ایده‌ی دانشگاه در جهان امروز در پرتو آن چیزی است که ادگار مورن و دیگران از آن تحت عنوان «اندیشه‌ی سیاره‌ای» یاد می‌کنند. امروز گفتمان دانشگاه خود را در چارچوب «اندیشه‌ی سیاره‌ای» و نه در چارچوب مرزهای ملی بازتعریف می‌کند.
-
۱۳۹۳-۱۰-۱۴ ۱۱:۰۱
گزارش سومین همایش ملی «پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران»/ بخش دوم؛
طرحِ «شکست دانشگاه» روا نیست
اینکه گفته شود «دانشگاه شکست خورده» است به لحاظ اخلاقی روا نیست. این افت وحشتناک که البته در این سال‌های اخیر وضوح آن بیشتر شده است مختص این سال‌های اخیر نیست، بلکه تنها برای امروز صریح‌تر و بی‌پرواتر شده است و یک‌چنین پدیده‌ای را در این حد و حدود نمی‌شود به افراد نسبت داد و گفت افراد دانشگاهی یا محیط‌های دانشگاهی صرفاً بی‌اخلاق شدند، ولی باید با مدل دیگری به تحلیل این مسئله پرداخت.
-
۱۳۹۳/۱۰/۱۲
گفتوگو با مراد فرهادپور؛
ترجمه، استعاره‌ای برای تفکر
امروز در شرایطی به سر می‌بریم که روزبه‌روز به کثرت ترجمه‌های نامفهوم افزوده می‌شود و نامفهومی نه رذیلت، بلکه فضیلتی برای فکر به شمار می‌رود./ وزارت ارشاد آگاهانه به این ترجمه‌های اشتباه مجوز می‌دهد، چون می‌داند از دل آن چیزی بیرون نمی‌آید، مثل بیابانی که در آن فرد به دنبال سراب می‌گردد.
-
۱۳۹۳-۱۰-۰۹ ۱۱:۳۷
گزارشی از همایش «پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران»/ بخش نخست؛
چرا دانشگاه در ایران با شکست مواجه شد؟
فکر تأسیس دانشگاه در ۱۳۰۷ به ایران آمد، ولی ۱۳۱۳ عملی شد. این تأخیر به این دلیل بود که در مرکز قدرت یک بدبینی نسبت به خود دانشگاه وجود داشت، در نتیجه نمی‌خواستند دانشگاه به وجود بیاید. وقتی رضاشاه در کابینه‌ای پرسید برای تکمیل این شهر چه کار دیگری می‌شود کرد؟ گفتند یک عمارت یونیورسیتی وجود دارد که باید آن را در این شهر درست بکنیم، اما ظاهراً بیشتر به این دلیل موافقت شد که تأسیس دانشگاه در ایران بهتر از رفتن دانشجویان به خارج تلقی شد.
-
۱۳۹۳-۱۰-۰۶ ۱۱:۴۱
نگاهی به تلاش‌های انجام‌شده برای کاربردی کردن علوم سیاسی؛
آیا سیاست‌گذاری عمومی می‌تواند علوم سیاسی را کاربردی کند؟
علوم سیاسی بسیار خاص و نخبه‌گرا میباشد و نهادها و مراکز آن محدود و حساس هستند، این فلسفه در مورد گسترش تحصیلات تکمیلی و دادن مجوز تشکیل دوره باید در نظر گرفته میشد، درحالی‌که در سال‌های اخیر، ورودی‌های علوم سیاسی به‌خصوص در دانشگاه‌های پیام نور و آزاد اسلامی رو به افزایش است و تحصیلات تکمیلی نیز بی‌قاعده گسترش بی‌رویه داشته است.
-
۱۳۹۳/۱۰/۰۳
بررسی وضعیت تحقیق و پژوهش در ایران در گفت وگو با «رضا منصوری»؛
فقط دانشجو مقصر نیست، دانشگاه هم مقصر است
به استادانی اجازه داشتن دانشجوی کارشناسی‌ارشد و دکترا بدهند که از قبل نشان داده باشند که راه‌ورسم تحقیق‌وپژوهش علمی را می‌دانند. وقتی که استادی تاکنون تحقیق علمی نداشته و نتوانسته است به دانشجویی آموزش بدهد چگونه کار تحقیقاتی انجام دهد، ما به او اجازه می‌دهیم تعداد زیادی دانشجوی کارشناسی‌ارشد و دکترا بگیرد که در نهایت هم وضعیت به این صورت درمی‌آید.
-
۱۳۹۳-۰۹-۱۸ ۰۹:۱۰
بررسی «رسانه‌ای شدن علوم اجتماعی و انسانی در ایران»/ بخش نخست؛
جهان زیر سیطره‌ی Mediatization
در علوم انسانی و اجتماعی ایران، ما باید در فضای رسانه‌ای شدن، سیاست‌گذاری علم، پژوهش و دانشگاهی خود را به این‌سو ببریم که از “رسانه‌ای شدن” آگاهانهتر و نقادانهتر استفاده کنیم. در این شرایط باید تمام محققان و دانشجویان این رشته‌ها، این واقعیت را درک کنند که روزبه‌روز آگاهی خود را بیشتر کنند و مهارتها و قابلیتهای لازم برای ایفای نقش شبکهای یا رسانه‌ای داشته باشند.
-
۱۳۹۳-۰۹-۰۵ ۱۰:۱۰
نگاهی به جایگاه علوم سیاسی در حوزه‌ی علوم انسانی و اجتماعی؛
آیا عـلـوم سیاسـی اربـاب علـوم اسـت؟
در مقابل رأی به سرآمدی علم سیاست بر سایر علوم، برخی پژوهشگران فرانسوی معتقدند علم سیاست به طور منفرد وجود ندارد، بلکه همه‌ی علوم اجتماعی که با کارهای جامعه‌ی سازمان‌یافته‌ی بشری سروکار دارند علوم سیاسی خوانده می‌شود و علم سیاست تنها یکی از این علوم است. ازاین‌منظر علم سیاست، جامعه‌شناسی، اقتصاد، مدیریت و اخلاق همه علوم سیاسی هستند و این علوم نه تنها مرتبط بلکه وابسته هستند.
-
۱۳۹۳-۰۸-۲۷ ۱۵:۱۳
نگاهی به فراز و فرود علوم اجتماعی در ایران؛
علوم اجتماعی در ایران: از تثبیت تا افول
علم‌الاجتماع یا آنچه بعدها جامعه‌شناسی خوانده شد در بهترین حالت عمری ۸۰ ساله در ایران دارد. اولین بار در سال ۱۳۱۳ بود که در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران درسی تحت عنوان «علم‌الاجتماع» توسط آلن هاس آلمانی تدریس شد. این علم جدید که در اوایل تفاوت‌اش با علوم تثبیت‌شده‌تری چون حقوق، فلسفه، تاریخ و تعلیم و تربیت به درستی روشن نبود بعدها با منفک‌شدن از علوم هم‌خانواده و یافتن شأنیتی مستقل برای خود به مرور جایش را در فضای دانشگاه باز کرد و ثباتی نهادی به خود گرفت.
-
۱۳۹۳-۰۸-۰۵ ۰۹:۱۲
درنگی بر چالشهای آموزش عالی؛
استحالهی دانشگاه در بوتهی رشد کمّی
امروز افراد به «دانشگاه» راه پیدا می‌کنند چون صرفاً برای آن‌ها یک صندلی خالی وجود دارد؛ به راحتی وارد دانشگاه می‌شوند و به راحتی هرچه تمامتر و بدون زحمت با در دست داشتن یک برگ مدرکی که در پی آن بودند از آن خارج می‌شوند...
-
۱۳۹۳-۰۷-۱۹ ۱۸:۳۹
میزگردی با عنوان «آیا دانشجویان ما پایان‌نامه‌را جزئی از هویت علمی خود می‌دانند؟»
صنعت تراژیک پایان‌نامه‌سازی در آموزش عالی
در میان شیوه‌های متعددی که در انتخاب موضوع پایان‌نامه‌ها وجود دارد، موضوعاتی هم هستند که خود دانشجویان آن‌ها را دنبال می‌کنند؛ اما آن فضاهای خاصی که در گروه‌های علمی و آموزشی و دانشگاه‌های ما حاکم است، دانشجو را به «اجبارهایی» برای گرفتن پایان‌نامه‌ای با استاد یا موضوع خاصی سوق می‌دهد. به‌علاوه صنعت پایان‌نامه‌سازی وضعیتی غیر طبیعی در حوزه نوشتن پایان‌نامه‌ها ایجاد کرده است که نگارش پایان‌نامه و موضوعاتی را که دانشجویان دنبال می‌کنند تحت تأثیر قرار داده است.
-
۱۳۹۳-۰۷-۰۲ ۱۰:۳۰
اصغر ایزدیجیران؛
کار «انسان‌شناس» چیست؟
انسان‌شناس باید بخش اعظمی از وقت خود را برای حضور در واقعیت اختصاص دهد، چیزی که می‌تواند مواد لازم را برای دانشگاه و تدریس فراهم آورد. او در کلاس درس باید با حضورهای میدانی و تجربی خود تدریس کند. باید به اصولی تکیه کند که واقعیت به او یاد داده است، نه اصولی که زمانی گفته شده است، آنگاه است که کلاس انسان‌شناسی مملو از واقعیت اجتماعی خواهد بود، مملو از مردم و مملو از تجربه.