اندیشه ایران باستان محصول ادیان و اسطوره‌هاست

شجاع احمدوند، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: هویت ایرانی ریشه در اندیشه ایران باستان دارد و این اندیشه نیز محصول ادیان و اسطوره‌هاست و به همین دلیل این اندیشه تلاش می‌کند جلوه‌ای از وجه آسمانی و زمینی اندیشه ایرانی باشد.

نشانی از ایزد و قدرت در دوره آغاز شهرنشینی ایران باستان

نخستین شماره فصلنامه هنرنامه ایران توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری منتشر شد.

محمد دهقانی: بعد از فردوسی، سعدی بیش از همه به فرهنگ ایران باستان توجه کرده است

محمد دهقانی، پژوهشگر ادبیات فارسی گفت: سعدی با این حال که یک مسلمان اهل سنت محافظه‌کار است، به شدت به فرهنگ ایران باستان توجه دارد و می‌توانم بگویم بعد از فردوسی او تنها کسی است که بیش از همه شاعران و نویسندگان به فرهنگ ایران عهد باستان توجه کرده است.

کتاب «وضعیتی از آمیختگی» معرفی می‌شود

کتاب «وضعیتی از آمیختگی: مسیحیان، زرتشتیان و فرهنگ سیاسی ایران در عهد باستان متاخر» (چهارشنبه ۱۸ بهمن ماه) در سرای اهل قلم معرفی می‌شود

نشست «تحول رویکردهای دینی در ایران باستان»برگزار می شود

صد و بیست و پنجمین نشست از یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ (دوره پنجم) با عنوان «تحول رویکردهای دینی در ایران باستان» برگزار می شود.

زنان و زندگی در دوره باشکوه حکومت پارتیان

نشانه‌های تاریخی و یافته‌های باستان‌شناختی، از حضور گه‌گاه زنان در گستره سیاست و حکومت‌داری روایت کرده‌اند. یکی از مهمترین زنان در گستره سیاست و حکومت‌داری در دوره اشکانی، کنیزکی رومی به شمار می‌آید که مسیر پیشرفت را به تندی گذراند و در دوره‌ای از حکومت پارتیان در ایران به بانوی نخست حکومت بدل شد.

نظریه ایرانشهری، برابر با ناسیونالیسم و باستان‌گرایی نیست

محمدعلی مرادی، پژوهشگر حوزه فلسفه با بیان اینکه ایده باستان گرایی اسلام را حذف می کند و صرفاً بر وجه ایرانیت تمرکز دارد، گفت: اندیشه ایرانشهری با ایده باستان گرایانه در تضاد است.

معرفی زنان تمدن‌ها و ادیان‌ کهن

کتاب «زن در اسطوره و دین»، ضمن معرفی زنان اسطوره‌ای دوران باستان، جایگاه زن در ادیان و آیین‌های مختلف را همچون آینه‌ای پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد.

نخستین کاوشگر تخت جمشید از شهرهای بزرگ باستانی می‌گوید

زنده‌یاد علی سامی، باستان‌شناس نامدار و نخستین ایرانی کاوشگر تخت جمشید ۲۲ مردادماه ۱۳۶۸ دارفانی را وداع گفت. به مناسبت سالروز درگذشت این شخصیت نامی ایران نگاهی به یکی از مهمترین آثار او یعنی «پاسارگاد» انداخته‌ایم.

تاریخ ایران باستان در سینما مغفول مانده است

داریوش ارجمند مراسم رونمایی از کتاب «کورش بزرگ» نوشته «مسعود جعفری جوزانی» گفت: ما به تاریخ پس از اسلام ایران به خوبی پرداخته‌ایم ولی تاریخ باستان که بخشی از شناسنامه و هویت ماست، مغفول باقی مانده است.

بررسی تاریخ‌نگاری درباری در «فصلنامه نقد کتاب تاریخ»

جدیدترین فصلنامه نقدکتاب تاریخ به بررسی کتاب‌های تاریخ معاصر پرداخته است. در این میان برخی از نقادی‌ها نیز به تاریخ میانه و باستان اختصاص دارد.

مدل بدیل هویت‌سازی

 نشست «علم جامعه‌شناسی و ایران باستان» از مجموعه پیش نشست‌های همایش علمی «کورش بزرگ» طی روزهای اخیر و با سخنرانی آیت‌ میرزایی، استاد جامعه‌شناسی و مدیر گروه سابق جامعه‌شناسی تاریخی انجمن جامعه‌شناسی ایران و شروین وکیلی، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه به همت انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار شد.

نهاد و ساختار پادشاهی در ایران هخامنشی

«شاه و دربار در ایران باستان» پس از کتاب «پرسیکا» دومین کتابی است که از «لوید لولین جونز»، استاد دانشگاه کاردیف، به زبان فارسی ترجمه و منتشر می‌شود و کتابی است بسیار سودمند و جذاب برای علاقه‌مندان و پژوهندگان تاریخ ایران باستان. اصل کتاب در سال ٢٠١٣ منتشر شده و ازاین‌رو دربرگیرنده دستاوردها و رهیافت‌های نوین تاریخی است.

واژه ی شهر در منابع پیش از اسلام

شکل گیری مفهوم "شهر" در دوران ماد و هخامنشیان را می توان تحت تاثیر فرهنگ و تمدن بابل/اشور دانست. بر این اساس, "شهر" فارسی باستان نه در معنای کنونی اش، بلکه بر "مقر قدرت و فرمانروایی" اطلاق می شد.

فلسفه یونانی متقدم و ایران باستان

مارینا نیکولایونا ولف

تاثیرات شرقی در فرهنگ یونانی بی‌شک وجود داشته است، اما به هیچ‌وجه نباید این فرایندهای پیچیده و درازآهنگ را اقتباس‌های ساده‌ای تلقی کرد که در دوران زندگانی یک نسل صورت گرفته‌اند.

نشست مفهوم پادشاهی و سلطنت در ایران باستان برگزار می‌شود

نشست مفهوم پادشاهی و سلطنت در ایران باستان تا پایان دوره میانه به همت پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می شود.

آشنایی با ایران‌شناسان / والتر هینتس

وی دانشمندی پرکار و متخصص خط و زبانهای ایرانی و تمدن عیلام بود و در بسیاری از حوزه‌های مطالعات ایرانی (همچون تاریخ و تمدن هخامنشیان و ساسانیان، زرتشت‌شناسی، کتیبه‌شناسی، تاریخ صفویه و علم اوزان و مقادیر)، پژوهشهایی گسترده انجام داد که در کتابها و مقاله‌های بسیاری از او منتشر شده‌اند. هر چند که بسیاری از این دستاوردها در میان ایرانیان به‌کلی ناشناخته و مهجور مانده ‌است!

کتابی درباره تاثیر اندیشه‌های فلاسفه ایران باستان بر فیلسوفان متقدم یونانی

سیاوش فراهانی ــ مترجم کتاب «فلسفه یونانی متقدم و ایران باستان» ــ ضمن ارائه اطلاعاتی درباره این کتاب معتقد است، یکی از زمینه‌های مغفول‌مانده در بررسی اندیشه ایران، نبود روش دیالکتیکی و تاریخ‌محور است.

پر شدن جای خالی در تاریخ نشر و نوشتار در ایران

«تاریخ ترجمه در ایران: از دوران باستان تا پایان عصر قاجار» از جمله آثاری است که نه‌تنها به عنوان نخستین تاریخ ترجمه در زبان فارسی مطرح است، بلکه ترجمه را به عنوان یک حرکت پویای فرهنگی و مؤثرترین امکان دستیابی به یافته‌های دیگران مد نظر قرار داده و جایگاه آن را در طول تاریخ پر فراز و نشیب ایران معین نموده است.

بازتاب حكمت ايرانی در جشن‌های تابستانی

با گذشت هزاران سال از زندگی مردمان ایران‌زمین، با آمدن و رفتن پادشاهان و سلسله‌های گوناگون، تغییرات و تحولات آیینی و دینی، یورش‌های بیگانگان و... آیین گرامیداشت بسیاری از جـشن‌های ایرانی -هرچند با تغییرات و تحولات- زنده است. به راستی چه چیزی باعث ماندگاری این جشن‌های کهن می‌شود؟

ملک‌زاده: جغرافیای ایران باستان ناشناخته است

مهرداد ملک‌زاده، پژوهشگر و باستان‌شناس در نشست «نقد فهم جغرافیای تاریخی ایران باستان و منابع آن» گفت: جغرافیای ایران باستان ناشناخته است، ما منابع را به خوبی نمی‌شناسیم و بزرگترین نقص در پژوهش‌های تاریخی و فرهنگی نشناختن منابع است. درباره جغرافیای تاریخی هم همین مشکل وجود دارد و منابع شناخته شده نیستند.

تمایلات فاشیستی و آریاگرایی در کتابسازی‌های تاریخ باستان

رضا مرادی غیاث‌آبادی، پژوهشگر تاریخ درباره کتابسازی آثار تاریخی می‌گوید: عموم کتابسازی‌های هجوآمیز حوزه تاریخ دارای گرایش‌های افراطی از جمله تمایلات فاشیستی و آریاگرایی هستند که سعی می‌کنند دوره‌ای از تاریخ را بزرگنمایی کنند. این کتاب‌ها ریشه در هیچ واقعیت تاریخی ندارند و تنها نسل آینده را به انحراف می‌کشانند.

شروین وکیلی: کتابسازی‌های تاریخ باستان بخشی از شارلاتانیسمِ دوران ماست

شروین وکیلی، مدرس دانشگاه و نویسنده می‌گوید: برخی با به هم دوختن آثار این و آن یا به اسم خود جا زدنِ حاصل اندیشه‌ کسانی دیگر، کتاب‌هایی را تنها به قصد دستیابی به اعتبار یا پول روانه‌ بازار کتاب می‌کنند. این روند که کتابسازی نام گرفته بخشی از شارلاتانیسمِ دوران ماست.

کتابی که باید دوباره زنده شود

کتاب «هنر دربارهای ایران» نوشته ابوالعلا سودآور با ترجمه ناهید محمدشمیرانی تنها یکبار در سال 1380 منتشر شد. این کتاب تاکنون تجدید چاپ نشده است. با توجه به این نکته که عمده حامیان هنر در ایران باستان، پادشاهان و دربار آنها بوده اند این کتاب را می‌توان به مثابه منبع کاملی در حوزه مطالعات تاریخی هنر ایرانی در نظر گرفت.

ساز باستانی مشرق زمین

کنت دوبینگوی فرانسوی، که در اوایل عصر ناصری در ایران بوده، در سفرنامه خود می‌نویسد: «محمدحسن بسیار خوب سنتور می‌نوازد، لیکن مردی است ساکت و کم‌حرف و کمتر دیده‌ام که بخندد.» از او با نام‌های دیگری چون حسن‌خان و سنتورخان نیز یاد شده است.

پنجاه و چهارمین یکشنبه انسان‌شناسی و فرهنگ به ایران باستان اختصاص دارد

پنجاه و چهارمین نشست «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ» با موضوع: «ایران باستان» در مکان همیشگی (میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز، مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران) برگزار خواهد شد.

نمایشگاه آیین و فرهنگ ایران باستان در سعدآباد آغاز به کار کرد

نمایشگاه آیین و فرهنگ ایران باستان طی مراسمی در روز پنجشنبه بیست و هفتم فروردین ماه در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد گشایش یافت.