نگاهی به مفهوم روح و امر سياسی در فلسفه هگل (۱)؛

تن‌یافتگی ارواح کرانمند

زندگی در معنای هگلی تن‌یافتگی ارواح کرانمند است در درون یک زمینه‎ی از پیش موجود اجتماعی؛ این تن‌یافتگی باید ‎به‌عنوان‎ محصول نهایی عمل قصدمندانه ارواح متناهی در نظر گرفته شود. اگرچه هگل برای ما توضیح می‎دهد هرگاه از ارواح کرانمند برای برآوردن آرزومندی‎هایشان وارد شکلی از رابطه با یکدیگر می‎شوند، دو دسته از دگرگونی در زمینه‎ی اجتماعی مورد نظر را به وجود خواهند آورد: یک دسته از دگرگونی‎ها که متناسب با هدفمندی‌های آرزومندانه‎ی ایشان است و دسته‎ای دیگر که ‎به‌عنوان‎ نتایج ناخواسته‎ی عمل ایشان باید مدنظر قرار بگیرد

درآمدی بر چیستی تبارشناسی در اندیشه‌ی فوکو (۲)؛

قدرت و رابطه‌ی آن با سوژه

در تبیین جدیدی که فوکو ارائه می‌دهد قدرت نه پدیده‌ای منفی و نه مثبت است که دارای کاربردی دوگانه است که در عین تحدیدکننده بودن مولد نیز می‌باشد. قدرت مفهومی هنجاری نیست، لذا ذاتاً نه خوب است نه بد.در واقع فوکو این تفکر را از نیچه وام گرفته وبه بسط آن پرداخته است. «به عقیده‌ی نیچه می‌توان با توسل به آن هویت‌هایی را به وجود آورد. با کمک قدرت می‌توان چیزهای بزرگی به چنگ آورد»

تاملی بر فرایند تولید علم و اندیشه (۲)؛

سوژه تحقیق و خلاقیت علمی

از میان رفتن سوژه‌ی تحقیق در نوشتار «پژوهشی» یک پیامد بسیار بزرگ دارد: امتناع بروز خلاقیت در باب مسئله‌ی مورد نظر. مهم‌ترین ویژگی و خصوصیت نوشتار «اصیل» را می‌توان «از آن‌خودسازی‌ مسئله» دانست. برخلاف رویکرد «پژوهشی» که در آن همیشه از ابتدا تا انتهای کار، فاصله‌ای میان محقق و موضوع پژوهش حفظ می‌شود، در کار «اصیل» سوژه، مسئله‌ی تحقیق را مال خود کرده و با آن یکی می‌شود و از این یکی شدن، نطفه‌ی نوشتار منعقد می‌شود.

از شاعرانه‌سازی سیاست تا سیاست‌زدایی روشن‌فکرانه/ تگاهی به کتاب رمانتیسیزم سیاسی کارل اشمیت؛

چرا ما به جای عمل فقط حرف می‌زنیم؟

رمانتیسیزم، خدا -اصل غایی موقعیت‌انگاری فلسفی سنتی- را با خودآگاهی زیبایی‌شناختی و فردی جایگزین می‌کند، متافیزیک را سوژه‌محور و خصوصی می‌کند. اما اشمیت معتقد است که تعالی سوژه‌ی تک‌افتاده تنها در نظم اجتماعی بورژوازی فراهم می‌شود. بدون آن خلوتگاه درونی که لیبرالیزم برای فرد فراهم می‌کند، تخیل رمانتیک هدف یورش‌های خودکامانه و غیرقابل پیش‌بینی از بیرون قرار می‌گیرد.

نگاهی به مفهوم سوژه در ادبیات فلسفی فوکو(۱)؛

چرا فوکو سوژه را کشت؟

از میان استعاره‌ها و مفاهیم موجود در ادبیات فلسفی فوکو واژه سوژه در موضوعات مختلف، خود را به انحاء گوناگون ظاهر می‌کند. لذا فهم چیستی و چگونگی سوژه می‌تواند راه را برای فهم سایر وجوه فکری فوکو هموارکند. او در سرتاسر آثارش در پی کشف طریقه ساخته شدن سوژه است. تمام روش‌ها مثل دیرینه شناسی و تبارشناسی یا ابتکارات جدیدی که در زمینه تعریف مفاهیمی چون قدرت در آثارش نمایان است هیچ کدام بی‌ربط به این واژه نیستند.

گفتاری از صالح نجفی در سمینار «وضعیت ترجمه در ایران» (۲)؛

سوژه ناساز و بی‌اندام مترجم

سوژه مدرن یا سوژه مترجم در وضعیت تاریخی ما عملا یک سوژه ناساز است. معیار مترجمین بر درستی یا غلطی ترجمه در دو سطح است: سطح اول dissonance درون متن است، به این معنا که قطعه‌هایی (fragment)در متن وجود دارد که به آینده ای ارجاع می دهید که هنوز زمان آن نرسیده. سطح دوم ناسازی‌ای است که تمامیت آن متن را در بستر تاریخی‌اش تعریف می‌کند، به این معنا که قطعه‌هایی (fragment) در متن هست که آن را با تمامیت فرهنگ تاریخی‌اش نیز ناهماهنگ می‌کند.

سوژه، ابژه، معنا و جامعه‌شناسان ايرانی

بحث سوژه و ابژه در جهان اسلام در دو جریان فلسفی و عرفانی قابل پی­گیری است. مسأله سوژه و ابژه و رابطۀ ذهن­ و عین به عنوان یک مسأله معرفتی در فلسفۀ سینوی با مسأله جوهر و عرض ارتباط نزدیکی پیدا می کند.

نگاهی به اندیشه‌های یک جامعه‌شناس نومارکسیست؛

آلن تورن چگونه به احیای سوژه پرداخت؟

تورن خود را نه شیفته‌ی فردگرایی جامعه‌شناختی، بر مبنای انتخاب عقلانی فرد استوار می­‌داند و نه متأثر از ساختارگرایی در روایت گوناگون آن‌که جایی برای انتخاب و آزادی فردی باقی نمی­‌گذارد، بلکه از منظر وی تحولات دنیای امروز باعث ظهور نوعی فردیت نوین شده است.