عقلانیت

کل اخبار:66

  • ۱۳۹۶-۰۲-۰۳ ۱۶:۲۰

    عقل جزیی در سیاست روزمره/ عقل در زندگی روزمره با حضور حاتم قادری، هاشم آقاجری و جهانگیر معینی علمداری

    در دومین روز از همایش مفصل عقل در زندگی روزمره که به این موضوع از منظر علم سیاست اختصاص داشت، سه تن از استادان علم سیاست از یک نسل استادان این رشته و البته از سه دانشگاه متفاوت از منظرهای مختلف و گاه متعارضی راجع به این موضوع سخنرانی کردند. در ادامه روایتی از سخنرانی‌ها از نظر می‌گذرد.

  • ۱۳۹۶-۰۱-۱۶ ۱۴:۲۰

    ترکیب عقل جزئی و کلی راهگشاست/ نسبت عقلانیت با زندگی روزمره

    یک عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: ما نیازمند عقلانیتی هستیم تا بتواند بحران ها، تضادها و تناقضات زندگی روزمره را حل بکند و آن عقلانیتی است که از ترکیب عقل جزئی و کلی حاصل می شود.

  • ۱۳۹۵-۱۲-۱۷ ۱۲:۴۰

    کنگره توسعه و تعالی علوم بر پایه عقلانیت وحیانی برگزار می شود

    کنگره بین المللی توسعه و تعالی علوم بر پایه عقلانیت وحیانی با تکیه بر اندیشه های علامه جوادی آملی در دانشگاه تهران برگزار می شود.

  • ۱۳۹۵-۱۲-۱۶ ۱۵:۴۰

    عقلانیت و مسئله مدرنیته

    متن زیر نگاهی دارد به کتاب مرزهای عقلانیت.

  • ۱۳۹۵-۰۸-۲۶ ۱۰:۳۰

    عقلانیت ابزاری اعتدال گریز و اعتدال ستیز است/ انواع مختلف عقلانیت

    خسروپناه، رئیس موسسه حکمت وفلسفه ایران گفت: عقلانیت ابزاری هم اعتدال گریز و هم اعتدال ستیز است حتی اگر با هدف آزادی باشد.امروزه همه مکاتب اجتماعی عقلانیت ابزاری را قبول دارند.

  • ذهن ۱۳۹۵-۰۶-۲۰ ۰۹:۵۰

    جمع حکمای فلسفه‌ی اسلامی در مفهوم زیبایی‌شناسی (۲)؛

    ورود به عرصه خیال با نقد عقل

    در اسلام برخلاف فلسفه‌ی غربی، زیبایی‌شناسی صرفاً نظریه‌ای برای درک بهتر هنر نبوده است، بلکه هنر خود نوعی متأثره از ذات زیبایی‌شناسی است که در اکمالِ کمال هنرمند مورد استفاده قرار گرفته است. هنر نیز گونه‌ای از شناخت هستی است، البته گونه‌ای متفاوت با زبان و ابزار ویژه‌ی خود؛ و هنرمند نیز کار خود را ابتدا با نقد عقل و ورود به عرصه‌ی عالم خیال آغاز می‌کند و به گونه‌ای هر جا کلام عقل به پایان خودش نزدیک شود، خواستگاه آغازین هنر همان جا است و فارغ از هر بندی، هنرمند را در آسمان خیال خود که طبقه‌ای از طبقات زیبایی‌شناسی است به پرواز درمی‌آورد.

  • داوری اردکانی ۱۳۹۵-۰۶-۰۹ ۱۱:۳۹

    رضا داوری اردکانی؛

    پیدا و پنهان عقل

    از نشانه­ های خرد اینست که مردم راه و مقصدی پیدا می­ کنند و به سوی آن راه می­ پویند. پس خرد به تساوی میان همه آدمیان تقسیم نشده است و چیزی نیست که آن را بتوان با تصمیم به وجود آورد یا از میان برد. به عبارت دیگر ظهور و خفای خرد در اختیار ما نیست اگر در تاریخ عقل گاهی پنهان است و زمانی نیز آشکار می­ شود و مردمان از آن بهره­ مند می­ شوند ما چگونه می­ توانیم عقل را پدید آوریم یا هدایت کنیم؟ عقل اگر باشد راهنمای مردم است و بخت خوش از آن کسانی است که در زمان و تاریخ ظهور و بسط خرد به دنیا می­ آیند و به سر می­ برند.

  • وبر ۱۳۹۵-۰۵-۳۰ ۱۱:۲۱

    نگاهی به اندیشه ماکس وبر(۱)؛

    ماکس وبر و نقادی عقل مدرن در قرن بیستم

    وبر در نگاه به مدرنیته آن را به‌مثابه سرنوشتی می‌دید که فرد غربی در این سرنوشت روزگار خود را سپری می‌کند؛ این سرنوشت، نه کابوسی تلخ و نه رؤیایی شیرین است، بلکه شرایطی است که فرد غربی در آن میراث‌دار تاریخ عقلانی مغرب‌زمین است. او همان‌طور که گفته شد، نه قائل به امکان تغییری اساسی در وضع حال بود و نه تمام راه را رو به سقوطی ناگزیر می‌دانست، در برابر، همواره به دنبال روزنه‌ای حتی کوچک برای تحمل وضع حال و امید به شرایط بهتری بود.

  • العروی ۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۹:۱۵

    نگاهی کوتاه به پروژه فکری عبدالله العروی؛

    در نقد عقل سنتی

    پروژه‌ی فکری عبدالله عروی بر محور «عقل موروثی» متمرکز است و بر همین اساس عقل سنتی را مورد نقد قرار می‌دهد؛ او «ریشه‌ی ناکامی» جهان اسلام را نتیجه‌ی تعالیم اسکولاستیک Scolastique می‌داند، همانی که محمد آرکون نیز بر آن تأکید می‌کند و بر این باور است که استمرار این عقل ممتد از زمان گسست با میراث روشن‌فکری، سرّ واپس‌گرایی ما است.

  • ۱۳۹۵-۰۴-۱۳ ۱۶:۰۰

    همایش «بررسی جایگاه عقل در زندگی روزمره» برگزار می‌شود/ انتشار مقالات از سوی نشر «نگاه معاصر»

    پژمان گلچین، پژوهشگر حوزه فلسفه از برگزاری همایش «بررسی جایگاه عقل در زندگی روزمره» در نیمه دوم سال جاری خبر داد و گفت: انتشارات «نگاه معاصر» برای چاپ مقالات این همایش اعلام آمادگی کرده است.

  • ۱۳۹۵-۰۴-۱۳ ۱۱:۲۰

    همایش «بررسی جایگاه عقل در زندگی روزمره» برگزار می‌شود

    پژمان گلچین، پژوهشگر حوزه فلسفه از برگزاری همایش «بررسی جایگاه عقل در زندگی روزمره» در نیمه دوم سال جاری خبر داد و گفت: انتشارات «نگاه معاصر» برای چاپ مقالات این همایش اعلام آمادگی کرده است.

  • ۱۳۹۵-۰۳-۲۴ ۱۳:۴۰

    کتاب «عقلانیت باور دینی در معرفت‌ شناسی‌ های برون‌ گرا» منتشر شد

    کتاب «عقلانیت باور دینی در معرفت‌ شناسی‌ های برون‌ گرا» ه عنوان کتاب مبنایی برای دانشجویان رشته‌های فلسفه غرب، فلسفه اسلامی و فلسفه دین تدوین شده است.

  • ۱۳۹۵-۰۳-۲۲ ۱۲:۰۰

    هوش همان خرد ابزاری است/ تفاوت عقل پراگماتیستی با عقلانیت ارسطویی

    دیدگاه دیویی شرط عقلانیت و خردمندی را در آزادی عقل معنا کرده است، لذا بر این اساس عقل پراگماتیستی با عقلانیت ارسطویی و افلاطونی تفاوت دارد

  • ۱۳۹۵-۰۳-۰۳ ۱۲:۴۹

    محقق داماد:علم شریعت از عقلانیت جدا نشدنی است

    محقق داماد، استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: اگر ما علم شریعت را از عقلانیت جدا کنیم وضع ما از آنچه امروز در خاورمیانه شاهد هستیم بدتر خواهد شد.

  • ۱۳۹۵-۰۲-۱۴ ۱۳:۴۰

    معرفی «خداوند و محدوده عقل» در جدیدترین شماره «مجله اطلاعات حکمت و معرفت»

    یکصد و بیست و یکمین شماره مجله «اطلاعات حکمت و معرفت» با معرفی کتاب «خداوند و محدوده عقل» اثر «اریک جِی. ویلنبرگ» منتشر شد. گفت‌و‌گو با نویسنده کتاب «فلسفه جسمانی: ذهن جسمانی و چالش آن با اندیشه غرب» مطلب منتشر شده در این مجله است.

  • ۱۳۹۵-۰۱-۳۰ ۱۰:۰۴

    دو من داریم؛ منِ حلاج و منِ فرعون/ عقل متواضع ترین موجود عالم است

    ابراهیمی دینانی در نشست «من و جز من» گفت: در تمام دنیا دو من داریم، یک من حلاجی و یک من فرعونی. منصور می خواست من فرعونی را بشکند و بگوید غیر از خدا، منی وجود ندارد.

  • مهدی معین زاده ۱۳۹۵-۰۱-۲۸ ۰۸:۵۷

    مهدی معین‌زاده؛

    عقل و خطوط قرمز

    نتیجه‌ طبیعی نگرش حداکثری بـه عـقل و عـقلانیت، تولد مفهومی است‌به نام خطوط قرمز. آنان‌که در توانمندی عقل در عرصه شـناخت قـطعی و یقینی جهان طبیعت و مابعدالطبیعه کمترین تشکیکی روا‌ نداشته‌اند‌ و در مواجهه با اصالت واقع و امکان علم به جهان خـارج رویکردی نـقادانه اتـخاذ نکرده‌اند، در برخورد با اموری که به دشواری تن به تبیین و تعلیل عـقلانی‌ مـی‌دهند،‌ نـاگزیرند که دست‌به ترسیم خطوط قرمز بزنند.

  • ۱۳۹۴-۱۲-۱۷ ۱۱:۰۰

    احیای عقلانیت صدرایی در تولید علم کارآمدتر است یا عقلانیت سینوی؟

    آیا رشد یا افول حوادث تاریخیِ تمدن اسلامی، علاوه بر عوامل نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، یک عامل فکری و معرفتی داشته است؟ آیا مدل عقلانیت باعث افول یا رشد تمدن اسلامی نشده است؟

  • ۱۳۹۴-۱۱-۰۳ ۱۰:۰۰

    «جستارهایی دربارۀ عقلانیت» منتشر شد

    کتاب «جستارهایی دربارۀ عقلانیت» با گزینش و ویرایش سید احمد موسوی خوئینی منتشر شد.

  • ۱۳۹۴-۱۰-۰۷ ۱۷:۴۵

    عرفان‌ یعنی‌ قبول‌ دوئالیسم‌ عقل‌ كلی‌ و عقل‌ جزئی‌ / دکتر سید حسین نصر

    اسلام‌ در صورتی‌ كه‌ ابعاد و اعماق‌ آن‌ تبیین‌ و تشریح‌ شود، می‌تواند در میان‌ غیر مسلمانان‌ بصیر و آگاه‌ و همچنین‌ در میان‌ خود جوانان‌ مسلمان‌ تحصیل‌ كرده‌ی‌ غرب‌ احترام‌ و حتی‌ هواداری‌ و تعلق‌ خاطر به‌ دست‌ آورد، نه‌ با ارائه‌ی‌ آن‌ به‌ مثابه‌ ترجمه‌ی‌ دیگری‌ از ایدئولوژیها و مكاتب‌ غربی‌ كه‌ گهگاهی‌ امروزه‌ در غرب‌ مُد شده‌ است‌. از این‌ بالاتر، می‌توان‌ اسلام‌ را به‌ عنوان‌ یك‌ جایگزین‌ و بدیل‌ روشن‌ و صریح‌ برای‌ مكاتب‌ مذكور مطرح‌ كرد كه‌ می‌تواند برنامه‌ی‌ كاملی‌ برای‌ حیات‌ بشری‌ و حتی‌ كل‌ رفتارهای‌ انسان‌ در جهان‌ امروز ارائه‌ نماید.

  • ۱۳۹۴-۰۸-۲۸ ۱۴:۰۰

    آیا فلسفه به عقل و انسانیت خیانت می‌کند؟

    آنچه نیاز فوری به آن است تا تحولی آکادمیک بوجود آید، یعنی تحول معرفت به حکمت، تاکنون نه بدان پرداخته شده، نه نقد شده، نه اعلام شده، نه به آن حمله شده و نه بر سر آن نزاعی صورت گرفته است. بلکه از آن غفلت شده است. سکوتی کرکننده بر فکر ما حاکم است. آیا آن نوع از پژوهش آکادمیک را که واقعا نیاز ماست، در اختیار داریم؟ آیا واقعا معرفت پژوهی به طور زیان‌باری غیرعقلانی است و بنیان بسیاری از بحران‌های فعلی ماست، یا آنکه برعکس، بهترین چیزی است که داریم؟ چه دلائلی وجود دارد که نشان دهد حکمت پژوهی بیش از معرفت پژوهی، متناسب علائق عقل و بشریت است؟ چه نوع پژوهشی می‌تواند بهترین کمک را به ما کند که تا آنجا که ممکن است به سوی جهانی خیر پیش رویم؟

  • ۱۳۹۴-۰۷-۲۳ ۱۳:۱۰

    کمال انسانی با راهبری «عقل» و «عشق» / محمد بقایی ماکان

    هر کس برای «چیستی معنای زندگی» پاسخی ارائه می‌دهد؛ چندان که می‌توان گفت به عدد آدمیان روی زمین تعریفی برای زندگی و معنای‌ آن وجود دارد. بنابراین تعریف زندگی مانند خود زندگی بسیار گسترده است...

  • ۱۳۹۴-۰۷-۲۰ ۱۱:۲۰

    همایش ملی اسلام و عقلانیت برگزار می شود

    فراخوان ارسال مقالات به دبیرخانه همایش ملی اسلام و عقلانیت اعلام شد.

  • ۱۳۹۴-۰۷-۱۳ ۱۶:۱۵

    چشم انداز عقلانیت و قفس آهنین در فیلم «او»

    در این جا رابطه و تعامل میان افراد و ابزارهای جامعه مدرن ، با استفاده از نظریه عقلانیت و کنش های اجتماعی ماکس وبر و با استفاده از رویکرد بازتاب در جامعه شناسی هنر به عنوان روش مورد بررسی قرار می گیرد بدین منظور فیلم «او»ساخته اسپایک جونز محصول سال ۲۰۱۳ انتخاب شد.

  • ۱۳۹۴-۰۷-۰۷ ۱۳:۵۰

    تدبير وعقلانيت؛ لازمه تامين منافع ملی

    به عبارت ديگر يا شايد به تعريفي كاسبكارانه‌تر منافع ملي هنگامي رعايت مي‌شود كه اجراي برنامه‌ها در ميان مدت يا بلندمدت هزينه‌هاي آن را توجيه كند. حتي هزينه‌هاي آموزشي، بهداشتي، امنيتي، انتظامي، شهري و دادگستري با فراهم آوردن محيط فرهنگي، سلامت و امنيت براي توسعه اجتماعي، صنعتي و اقتصادي در مقايسه با جوامعي كه از آن نعمات برخوردار هستند مي‌توانند معيارهاي سنجشي به دست دهند.

  • ۱۳۹۴-۰۶-۳۱ ۱۵:۰۰

    «فلسفه تحول تاریخ» منتشر شد

    کتاب «فلسفه تحول تاریخ» با موضوع روش استنباط عقلانیت تاریخی و تحول علوم انسانی بر اساس مقایسه و نقد سنت ابن خلدونی با بسط حکمت نو صدرایی به قلم دکترموسی نجفی و با پیشگفتاری از دکتر رضا داوری اردکانی روانه بازار نشر شد.

  • ۱۳۹۴-۰۵-۳۱ ۱۶:۱۰

    چه بر سر عقل آمده است؟

    در حال حاضر عقل هم به عنوان یک ایده آل و هم به عنوان یک واقعیت در حال عقب نشینی است. به جای آن «دیدگاه از بیرون» آمده‌ است، که تمام سنت آموزش ما را زیر سوال می‌برد.

  • زیمل ۱۳۹۴-۰۵-۱۷ ۱۱:۲۱

    گئورگ زیمل؛

    تقارن و سازمان اجتماعی

    سازمان عقلانی جامعه، نسبتاً جدای از نتایج آن برای افراد، دارای کشش زیباشناختی بالایی است. هدف این سازمان عقلانی، تبدیل کردن تمامیت زندگی ها در کل سازمان به یک اثر هنری است که در لحظه به سختی می توان آن را برای زندگی یک فرد محقق نمود. هر چه بیشتر می آموزیم که برای اشکال مرکب ارزش قائل شویم، بی درنگ مقولات زیباشناختی را به اشکال جامعه به-مثابه یک کل بسط می دهیم.

  • ۱۳۹۴-۰۵-۰۵ ۱۷:۲۰

    «سیاست» ناتوان از «ترس»، بی‌بهره از «عشق»

    همه مساله بر سر آن است كه اگر در مقابل این «ترس» از «عشق» سخن می‌گوییم، این عشق را چگونه باید تعریف كنیم؟ و پاسخ شاید آن باشد كه این عشق را باید نه بر پایه محبوبیت داشتن و حفظ محبوبیت به هر قیمتی، بلكه بر اساس رابطه‌ای عقلانی ایجاد كرد

  • ۱۳۹۴-۰۵-۰۵ ۱۶:۲۰

    ظهور دوباره فرهنگ ایرانی

    همین فرهنگ ایرانی است که در فلسفه فارابی، ابن‌سینا، سهروردی و خواجه‌نصیر طوسی تا حکمت متعالیه ملاصدرا تجلی می‌یابد و فلسفه آنها را به فلسفه گفت‌وگو بدل می‌کند و آن را از فلسفه و نگرش دیگر مسلمانان متمایز می‌کند....