کل اخبار:113
-
۱۳۹۵-۰۸-۰۲ ۱۶:۴۰
درسگفتار هایدگر: پدیدارشناسی، کانت و هستی شناسی بنیادین
گروه تاریخ و تمدن غرب پژوهشکده غرب شناسی و علم پژوهی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درسگفتار هایدگر را با سرفصل های پدیدارشناسی، کانت و هستی شناسی بنیادین برگزار می کند.
-
۱۳۹۵-۰۷-۲۷ ۰۹:۳۰
نقدی بر ترجمۀ کتاب «سنتز و زمان در کانت»؛
آزادی کثیف در ترجمه
دشوار بتوان فهمید چه کسی این آزادی کثیف را به مترجم اعطا کرده که چنین سخنان بیهوده‌ای را به نام فلسفه به دانشجویان و علاقه‌مندان به فلسفه عرضه کند. برعکس، با بازنویسی آلن بدیو، می‌توان گفت: «مترجم باید سانسورچی بی‌رحم خود باشد.» مترجم روی جلد کتاب با افتخار و مباهات فراوان زیر نام خود عنوان «عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی» را آورده است. آیا این عنوان و مقام به جای مترجم پاسخ‌گوی اشتباهات فراوان او خواهد بود؟ به راستی چه کسی پاسخ‌گوی این فاجعه است؟
-
۱۳۹۵-۰۶-۱۷ ۱۴:۰۰
کانت موضوع زنده ای برای تمام اهل فلسفه است
بهروزنظری در نشست نقدو بررسی کتاب«نقد عقل محض» با بیان اینکه موضوع کانت، صرفا یک موضوع دانشگاهی و پروژه تفننی برایم نبود، گفت: کانت موضوع بسیار زنده‌ای برای تمام اهل فلسفه و علوم انسانی است.
-
۱۳۹۵-۰۶-۰۹ ۱۵:۲۰
عقل محض کانت در بوته نقد
کتاب نقد عقل محض نوشته ایمانوئل کانت به میزبانی سرای اهل قلم نقد و بررسی می شود.
-
۱۳۹۵-۰۶-۰۹ ۰۹:۱۰
تاملی بر زیبایی‌شناسی شعر-نقاشی(۲)؛
زیربنای فلسفی و فکری زیبایی‌شناسی
از نظر کانت، زیبا چیزی است که بدون مفهوم قابل تصور است، مثل وقتی که انسان بدون کمک مفاهیم، احساس شادی می‌کند و زیبا از سنخ همین حس کردن‌های بی‌واسطه و بدون کمک مفاهیم است و مثل احکام منطقی، اصول و قواعد ابژکتیو ندارد. از نظر او، وقتی قوه‌ی حس ما با یک امر زیبا همچون گل زیبا یا یک تابلوی زیبا روبه‌رو می‌شود، قوه‌ی خیال با این مواجهه می‌کوشد در بازی آزاد خود با قوه‌ی فاهمه، این زیبایی را تحت یکی از مقولات فاهمه قرار دهد.
-
۱۳۹۵-۰۵-۲۶ ۰۹:۳۳
گزارشی از سخنان میثم سفیدخوش در نشست نقد و بررسی کتاب «بنیاد آموزه فراگیر دانش»(۳)؛
در جستجوی اروپای متحد
کل پروژه‌ی فکری فیشته تابع تصویری از وضعیت فرهنگی و اجتماعی اروپا به‌طورکلی و آلمان به طور خاص است. اینکه کریستین وولف در قرن هجدهم یا کانت یا فیشته صحبت از فلسفه به‌مثابه علم می‌کنند، تابع این تصور است که جامعه‌ی اروپایی وحدت اجتماعی و فرهنگی ندارد؛ ولی تفسیر آن‌ها این است که اگر می‌خواهیم اروپای متحد داشته باشیم باید علم واحد داشته باشیم، باید وحدت علوم اتفاق بیفتد. وحدت اروپا تابع وحدت علم است و وحدت علم تابع وحدت فلسفه است.
-
۱۳۹۵-۰۵-۲۵ ۱۴:۴۰
آسمان پر ستاره و قانون اخلاقی درون / پل گایر
کانت با افزودن مسأله‌ی ” انسان چیست؟“ به فهرست خود، به بن‌مایه‌ای اشاره دارد که پاسخش به سه مسأله‌ی نخست بر شالوده‌ی آن استوار است: آنچه می‌توانم بدانم، چارچوب طبیعت است که قوانین فکر انسانی آن را تحمیل کرده است، و آنگاه گستره‌ی نامتعینی از واقعیات جزئی بی‌نهایت بسیار طبیعت که در درون آن چارچوب می‌توانند کشف شوند.
-
۱۳۹۵-۰۵-۱۶ ۱۲:۰۰
چهار دیدگاه در مورد حقوق/ اخلاق کانتی اخلاق خود قانونگذاری است
محمدرضا بهشتی گفت: اخلاق و حقوق برای موجود خردورز مرید یعنی صاحب اراده معنی دارد و بدون این دو شرط، اصلا اخلاق و حقوق معنایی ندارد.
-
۱۳۹۵-۰۳-۲۲ ۱۳:۰۰
حوزه عقل محض حوزه کنش است و نه نظر/تقدم نظر بر عمل
سه ایده خدا، نفس و جاودانگی مقوم بنیانگذاری اخلاق در بنیاد سوژه خودمختار هستند و ازاین رو حوزه عقل محض حوزه کنش است و نه نظر.
-
۱۳۹۵-۰۲-۲۰ ۱۷:۰۰
نسبت میان عقل نظری و عملی بررسی می شود
نشست «نسبت میان عقل نظری و عملی» (ارسطو- کانت) با سخنرانی مزدک رجبی برگزار می شود.
-
۱۳۹۵-۰۲-۱۸ ۰۹:۴۰
حامد صفاریان/ درآمدی به فلسفۀ عملی در ایدئالیسم آلمانی (۱)؛
مفهوم «آزادی» به‌مثابۀ جان‌مایۀ فلسفۀ عملی
تا وقتی آزادی برای ما موضوعی باشد در کنار دیگر موضوعات؛ موضوعاتی که عقل نظری با مقولات خود به کنکاش در آن می‌پردازد، هرگز مفهومی حقیقی از آزادی حاصل نخواهد شد. فروکاستن آزادی به یک ابژه، مانند سایر ابژه‌های وادی عقل نظری، در اصل تهی کردن مفهوم آزادی از محتوا و معناست. عقل نظری، ساحت اندیشیدن به ابژه، یعنی ساحت فروکاستن جهان به «چیزها» و آنگاه اندیشیدن به این چیزها تحت مقولات ثابت است.
-
۱۳۹۵-۰۲-۰۵ ۰۹:۱۸
چون‌وچرایی‌هایی در محضر «ایمانوئل کانت»؛
از تصورات تا تصدیقات
گفتار کانت در مورد اینکه زمان فطری ماقبل تجربه است بیشتر مورد قبول عقل سالمه است؛ اما هرگز زمان، تنها صورت حس درونی نیست بلکه «زمان» هم صورت حس درونی است هم صورت حس بیرونی است و هم مکان صورت حس درونی و هم بیرونی است. حال با این تفاسیر و تناقض‌گویی‌ها به جمله‌ی کانت که می‌گوید مکان چیزی نیست جز صورت همه‌ی پدیدارهای حس‌های بیرونی چه می‌توان کرد؟
-
۱۳۹۵-۰۱-۲۸ ۰۸:۵۷
مهدی معین‌زاده؛
عقل و خطوط قرمز
نتیجه طبیعی نگرش حداکثری بـه عـقل و عـقلانیت، تولد مفهومی است‌به نام خطوط قرمز. آنان‌که در توانمندی عقل در عرصه شـناخت قـطعی و یقینی جهان طبیعت و مابعدالطبیعه کمترین تشکیکی روا نداشته‌اند و در مواجهه با اصالت واقع و امکان علم به جهان خـارج رویکردی نـقادانه اتـخاذ نکرده‌اند، در برخورد با اموری که به دشواری تن به تبیین و تعلیل عـقلانی مـی‌دهند، نـاگزیرند که دست‌به ترسیم خطوط قرمز بزنند.
-
۱۳۹۴-۱۲-۲۲ ۱۳:۳۰
«نقد عقل محض» دریچه‌ای به دنیای ایمانوئل کانت/ کتابی قدیمی با ویراستی جدید
«نقد عقل محض» کتابی است که ویراست جدید آن با ترجمه بهروز نظری از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده است. این کتاب در دهه ۱۳۶۰ از سوی ادیب سلطانی به چاپ رسید. این ترجمه نخستین‌بار در سال ۱۳۹۰ و با بازبینی‌های انجام گرفته در سال‌جاری منتشر شده است.
-
۱۳۹۴-۱۲-۱۶ ۱۱:۳۷
شماره نوروزی نشریه فرهنگ امروز منتشر شد
شماره دهم نشریه «فرهنگ امروز» منتشر شد
فرهنگ امروز در راستای بررسی تاثیر فیلسوفان مهم غربی در ایران، در آخرین شماره سال ۹۴ و در بخش اندیشه خود به بررسی تاثیر منظومه فلسفی امانوئل کانت بر فکر ایرانی پرداخته است./پرونده تاریخ مساله خود را با این پرسش آغاز کرده است که اساسا نیروی محرک تغییرات اجتماعی در تاریخ چه کسانی هستند؟/ قارن با انتشار آخرین جلد مجموعه الحیات فرهنگ امروز با طرح این پرسش که الحیات قرار است کدام خلا را پر کند نگاهی به متدولوژی پژوهشگران پروژه الحیات داشته‌است.
-
۱۳۹۴/۱۱/۲۸
ابعاد متنوع رابطه ی علم و نقد در گفتگو با علی پایا (۲)؛
علم رهایی بخش
این پرسش ها که: " چه نوع علمی می‌تواند رهایی بخش باشد؛ علمی که به دنبال شناخت امکان‌هاست و یا علمی که امکان زندگی را بسط می‌دهد. علم چگونه می‌تواند به تاسیسات و تمدن نیانجامد؟" نوعی بدفهمی است. کار برنامه ریزی برای کاوش علمی، امری است مرتبط با وظایف "نهاد علم". این برنامه ریزی را با "علم" نباید یکی گرفت. علم، مجموعه توصیفات و تبیین هایی است که در خصوص جنبه های مختلف واقعیت حاصل می کنیم.
-
۱۳۹۴-۱۱-۲۵ ۱۴:۳۷
مدخل‌های دانشنامه استنفورد (۵۱-۵۲)
برای کسی که می‌خواهد اولین‌بار با مسئله یا مبحثی در فلسفه آشنا شود یا شناخت بهتری از آن حاصل کند، یکی از گزینه‌های مناسب این است که کار را با خواندن مدخل یا مدخل‌های مربوط به آن در دانشنامه فلسفه استنفورد آغاز کند.
-
۱۳۹۴/۱۱/۲۴
ابعاد متنوع رابطه ی علم و نقد در گفتگو با علی پایا (۱)؛
از علم کاشف تا تناقض ممکن
معرفت، تنها از رهگذر نقادی رشد می کند. و چون در شناخت واقعیت -واقعیتی که مستمرا در حال تطور است و جنبه ها و جلوه های تازه ای از ظرفیت های خود را آشکار می سازد- "رشد معرفت" است که حائز اهمیت است، نقادی اهمیتی محوری پیدا می کند. تفاوتی که نقادی، به توضیحی که عقل گرایان نقاد در باره آن می دهند، با نقادی، آن گونه که در رویکرد های دیگر در خصوص علم و معرفت مورد استفاده است، دارد، به تفاوتی باز می گردد که این مدل های مختلف در توضیح و تبیین پدیدار "معرفت" با یکدیگر دارند.
-
۱۳۹۴-۱۱-۲۰ ۰۸:۳۶
داوری‌های زیبا‌شناسانه کانت و داوینچی؛
نسبت‌سنجی «روح زیبای» کانت و «چشم انسان» داوینچی
کانت شناخت امر زیبا را به برخورداری از روح زیبا منوط می‌کرد که به معنای مواجهه با امری جزئی و سپس اندراج آن در ذیل زیبایی کلی بود. اما حکمی که از این رابطه صادر می‌شد خود عنصری نامشخص بود که در پدیدارها قرار داشت، اما داوینچی از وجوه انضمامی‌تر امر زیبا سخن گفت که نزد انسان است. داوینچی همچنین با بیانی غیردقیق و البته پراگماتیک به ما می‌گوید که امر زیبا مفهومی کلی است که به‌واسطه‌ی چشم انسان قابل درک است.
-
۱۳۹۴-۰۷-۲۰ ۱۳:۳۴
مدخل‌های دانشنامه استنفورد ( ۳۳-۳۶)
برای کسی که می‌خواهد اولین‌بار با مسئله یا مبحثی در فلسفه آشنا شود یا شناخت بهتری از آن حاصل کند، یکی از گزینه‌های مناسب این است که کار را با خواندن مدخل یا مدخل‌های مربوط به آن در دانشنامه فلسفه استنفورد آغاز کند.
-
۱۳۹۴/۰۷/۱۹
مصاحبۀ ریچارد مارشال با تری پینکارد؛
هگل یک دایناسور است
تری پینکارد برای فیلسوفانِ سنگین‌وزن مانند ضربه‌‌های محمد علی کلی است. مانند زنبور به میراثِ ایده‌آلیسم نیش می‌زند و مانند پروانه از روی آن پرواز می‌کند. همین‌طور به زمینۀ تاریخی ایده‌آلیسم، تمایز بین استعلایی و متعال، فیشته، شلینگ و افلاطون‌گرایی طبیعت‌گرایانه‌اش بحث می‌کند. دربارۀ تأثیر او بر رمانتیک‌ها، هلدرلین و هگل، ایده‌آلیسم هگلی و مرکزیتِ منطقِ او سخن می‌گوید و از آنچه بتهوون و واگنر از آن نمایندگی می‌کنند، و دربارۀ شانسِ ایده‌آلیسم در فضای معاصرِ فلسفی بحث می‌کند.
-
۱۳۹۴-۰۶-۲۸ ۰۹:۰۲
نقد محمدتقی طباطبایی بر کتاب فردریک بیزر؛
با رویکرد هرمنوتیک تاریخی نمی‌توان به شناخت هگل واقعی رسید
او فیلسوفان تحلیلی را نقد می‌کند که هگل را غیرتاریخی می‌خوانند ... بزرگ‌ترین مشکل از نظر بیزر نبودن نگاه تاریخی به هگل و گم کردن هگل واقعی است؛ .. او به کمک روش هرمنوتیک تاریخی در واقع هر دو خوانش فلسفی از هگل در قرن بیستم را نقد می‌کند. ..[اما اگر ما] رویکرد فلسفی نداشته باشیم و در واقع یک رویکرد هرمنوتیک تاریخی داشته باشیم، می‌توانیم به فهم هگل واقعی تاریخی برسیم؟
-
۱۳۹۴-۰۶-۲۱ ۰۹:۰۸
گزارشی از نشست«نسبت فلسفه‌ی فرهنگ و علوم انسانی»؛
علوم انسانی conceptualize کردن فرهنگ است
دیلتای به مدد کانت فلسفه را به ساحت مسائل انضمامی می‌آورد، دیلتای می‌گوید «در رگ‌های سوژه‌ی لاک، هیوم و کانت هیچ خون واقعی وجود ندارد مگر عصاره‌ی رقیقی از عقل»؛ راه عبور از این سوژه این است که آن را بیاوریم در دل تاریخ که هگل مقدمه را فراهم کرده بود. دیلتای به هگل یک چیز اضافه می‌کند، او سوژه‌ی کانتی را که هگل تاریخی کرده culturalمی‌کند.
-
۱۳۹۴-۰۶-۱۹ ۰۸:۵۸
نقد و بررسی کتاب «برابری و جانب‌داری» تامس نیگل (۲)؛
خوانش ویتگنشتاینی از نیگل
نیگل را باید کامیونیتارین Communitarian تفسیر کرد. عرض من این است که بسیاری از حفره‌های نیگل را می‌توان با یک تفسیر ویتگنشتاینی از او پوشاند. هریک از ما در درون فرمی از زندگی هستیم و برای اخلاقی کردن فعل خود به مقومات یک فرم زندگی اتکا می‌کنیم و به این معنا دیگر از نیگل نمی‌توان تفسیر انمیستی و کاملاً فردگرا کرد.
-
۱۳۹۴-۰۶-۱۸ ۱۰:۵۰
دوره‌های آموزشی انجمن جامعه شناسی ایران در پاییز/ جدول برنامه ها
انجمن جامعه شناسی ایران دوره های آموزشی خود در زمینه های مختلف علوم اجتماعی و جامعه شناسی را در فصل پائیز برگزار می‌کند.
-
۱۳۹۴-۰۶-۰۹ ۱۲:۳۲
مدخل های دانشنامه استنفورد (۲۵-۲۸)
برای کسی که می‌خواهد اولین‌بار با مسئله یا مبحثی در فلسفه آشنا شود یا شناخت بهتری از آن حاصل کند، یکی از گزینه‌های مناسب این است که کار را با خواندن مدخل یا مدخل‌های مربوط به آن در دانشنامه فلسفه استنفورد آغاز کند.
-
۱۳۹۴-۰۶-۰۷ ۱۱:۵۰
تفاوت ایده آلیسم استعلایی کانت با دیگر مکاتب فلسفی
کانت می خواهد برای رد شکاکیت، زمینه ای را که شکاکیت در آن متولد می شود، از بین ببرد. این زمینه، قول به رئالیسم استعلائی است و کانت برای رد آن به ایده آلیسم استعلائی معتقد می شود.
-
۱۳۹۴-۰۴-۲۹ ۱۱:۳۷
محمدعلی مرادی؛
نقد چگونه ممکن است؟
خطا را نبایستی در بیرون جست، این ذهن است که همواره در معرض خطاست و به قولی بنیاد این خطا را باید در خود خرد و ذهن یافت، نه در این یا آن اشتباه. اما در اندیشه‌ی دگم، انسان در پی این کوشش است که چیزهایی را بشناسد که اساساً در توانایی او نیست، ازاینرو واجد بلندپروازی‌هایی است که این بلندپروازی‌ها خطا را ممکن می‌کند.
-
۱۳۹۴-۰۴-۲۰ ۱۰:۱۳
سخنرانی ابراهیم فیاض در نشست «دانشگاه در آینده»؛
«اشرافیتزدگی» در واژه و مفهوم دانشگاه
در مورد غرب این‌طور باید گفت که غرب قدیم با کانت شروع شد و با نیچه به پایان رسید. نیچه در دنیای غرب، خودش را تا الآن بازتولید کرده است، ولی ما در همان کانت ماندهایم. در غرب، آن ذهنیت سوژهمحوری کانت کمکم از بین میرود و سیستم استاد و دانشجو که استاد سوژه و دانشجو ابژه است، به هم میخورد. دیگر سوژۀ استعلایی وجود ندارد.
-
۱۳۹۴-۰۴-۰۹ ۱۰:۲۳
مروری بر کتاب «جهان فراتر از ذهن: دربارۀ فردیت در عصر پریشانی» نوشتۀ متیو کرافورد؛
علیه کانت و مصرف‌گرایی
«متیو کرافورد» تعمیرکار موتورسیکلت است. او دارای مدرکی در فیزیک و دکتری فلسفۀ سیاسی است. در کتاب «طبقۀ خریدار و هنر روح» همگان را با ارایۀ نوعی جذاب از اخلاقِ حرفه‌ایِ غافلگیر کرد. اخلاقی که مدافع کارهای یدی و کارگری است و بنابراین مفهومی مخالف با نظر عامه دربارۀ «شغل خوب» ارایه می‌دهد. پیشینهٔ خاص‌اش، او را قادر می‌سازد تا فلسفۀ انتزاعی را با مباحث فنی درآمیزد.