تاریخنگاری

کل اخبار:188

  • ۱۳۹۶-۱۱-۰۷ ۱۵:۴۰

    تاریخ‌گذاری اسلامی و اثر پذیری تاریخ‌نگاری از ایرانی

    مجموعه مقالات همایش بین‌المللی میراث زبانی در دو جلد شامل بخش متون و کتیبه‌های دوره اسلامی و زبان و گویش رایج از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به چاپ رسید.

  • آبراهامیان ۱۳۹۶-۱۱-۰۷ ۱۵:۱۵

    یرواند آبراهامیان؛

    میراث چپ در تاریخ‌نویسی معاصر

    جنبش‌های چریکی معاصری که در ایران ظهور کردند، تاحدی به تاریخ مدرن توجه داشتند، اما متون اصلی آنان (نظیر اثر مسعود احمدزاده تحت عنوان «مبارزۀ مسلحانه: هم استراتژی هم تاکتیک» و کتاب «تاریخ سی‌سالۀ ایران» نوشتۀ بیژن جزنی و همچنین یادداشت‌های مصطفی شعاعیان) کمتر بر منابع اصلی و بیشتر بر منابع دست‌دوم، شایعات، منابع مستعمل و گرایش‌های سیاسی نویسندگان آن‌ها متکی بود. آنان در بحث‌وجدل، یدی طولانی داشتند، اما اطلاعات تاریخی‌شان اندک بود.

  • ۱۳۹۶-۱۰-۱۹ ۱۲:۰۰

    معرفی کتاب «تاریخ‌نگاری و عکاسی»

    کتاب «تاریخ‌نگاری و عکاسی» با گردآوری و ترجمه محمد غفوری توسط نشر آگه راهی بازار نشر شد.

  • ۱۳۹۶-۱۰-۱۶ ۱۲:۰۰

    استاد تاریخِ دانشگاه استکهلم در الزهرا: علوم انسانی، تاریخنگاری و ادبیات: مدارک، تئوری و تحول تاریخی

    استاد و پژوهشگرِ گروه تاریخِ دانشگاه استکهلم در سوئد، با عنوانِ «علوم انسانی، تاریخنگاری و ادبیات: مدارک، تئوری و تحول تاریخی» در دانشگاه الزهراء سخنرانی خواهد کرد.

  • ۱۳۹۶-۱۰-۱۰ ۱۴:۳۲

    تاریخ‌نگار و شاعری کُرد از جنس زن/ روایتی از مجسمه «مستوره اردلان» در سنندج

    مستوره اردلان، تاریخ‌نگارِ کردزبانِ ایرانی و از شاهزادگان خاندان اردلان، در سال ١١٨٤ هجری شمسی (١٨٠٥ میلادی) در شهر سنندج، مرکز حکومت اردلان‌ها چشم به جهان گشود.

  • معتضد ۱۳۹۶/۱۰/۰۶

    گفت‌وگوی فرهنگ امروز با خسرو معتضد؛

    مورخ عامه‌پسند نیستم!

    من احتیاجی به دفاع ندارم، چون هیچ نقطه‌ضعفی ندارم. من هیچ مقامی نمی‌خواهم، بارها دولت‌های مختلف آمدند و گفتند اما من قبول نکردم... من اصلاً دنبال مقام و جاه‌طلبی نیستم. به من پیشنهاد فلان اداره و وزارتخانه می‌شود، اما من در پی این‌ها نیستم. من بیکار نیستم، اگر تا ۲۰ سال دیگر هم زنده باشم کلی کار دارم... اینجا من از ۴ طرف در کتاب محصور شدم، بنابراین اهمیتی نمی‌دهم که دیگران چه می‌گویند.

  • ۱۳۹۶-۱۰-۰۴ ۱۵:۴۰

    راوی تاریخ مردم/ تاملی برتاریخ‌نگاری باستانی‌پاریزی

    باستانی‌پاریزی به معنای درست و دقیق کلمه مورخ مردم بود. او مورخ و نویسنده‌ای بود که متناسب با نیاز جامعه و دردها و مصائب توده‌های مردم قلم می‌گرداند. او گذشته را در خدمت اکنون می‌آورد». اهمیت این نکته هنگامی روشن‌تر می‌شود که به خاطر آوریم تاریخ‌نگاری ایرانی هم در دوران پیشامدرن و هم در روزگار جدید، هر یک به دلایل خود (که گاه مشترک هستند)، تحت سیطره نگاه دولت‌محور و نخبه‌سالار بوده و هست و به‌شدت سیاست‌زده.

  • باستانی پاریزی ۱۳۹۶-۰۹-۲۲ ۱۰:۵۰

    باستانی پاریزی و تاریخ‌نگاری عامه‌پسند:

    از کُت و سُمبه‌های پاریز تا گذرهای پَت و پهن تاریخ

    باستانی پاریزی جدای از حافظۀ بی‌نظیر و اندوخته‌هایی که در مطالعۀ تاریخ اجتماعی ایران داشت، روایت‌های عامه‌پسند را از هر جا و از هرکه می‌خواند و می‌شنید یادداشت می‌کرد و گاه بر مبنای همین روایت‌های به ظاهر معمولی و ساده، مقاله یا کتابی را در موضوع تاریخ اجتماعی می‌نوشت. او «خم‌وچم» جامعۀ ایرانی را خوب می‌شناخت و در بررسی تاریخ اجتماعی ایران بر روایت‌های عامه‌پسند عوام تکیه می‌کرد نه خواص فرهیختۀ کالج‌ها و سیته‌های اروپایی.

  • ۱۳۹۶-۰۹-۱۹ ۱۶:۰۰

    از ژرفاهای مغفول‌ تاریخ

    ما در فهم تاریخ قدیم خودمان به تعبیر لیوتاری اسیر کلان‌روایت‌هایی هستیم که متاسفانه در ذهن ما را بسته است؛ به عبارت بهتر این کلان روایت‌ها ما را اسیر قفسی کرده که ذهن مان امکان پریدن و پرسیدن ندارد. به همین دلیل زمانی که برخی موضوعات مطرح می‌شود، مسخره و مضحک می‌نماید. این نکته‌ای است که مردم نامه می‌خواهد از آن عبور کند.

  • تاریخ ۱۳۹۶-۰۹-۱۱ ۰۹:۴۵

    «ساختار نظام دانشگاه ایرانی» چه تأثیری در ناکام ماندن ظهور «پرسشگری تاریخی» در آموزش رشتۀ تاریخ داشته است؟

    پرسشگری تاریخی و دانشکدۀ ایرانی تاریخ

    دانشگاه از دل حکومتی که در حال مدرن شدن بود بیرون آمد و در این میان، تاریخ که پیش از آن «پیوند ناگسستنی» با دربار و حکومت داشت، همچنان درون نهاد دانشگاه این ارتباط و پیوند را در دنیای «در حال مدرن شدن ایرانی» نیز حفظ کرد و تا امروز که دانشگاه و دولت به‌عنوان ابربوروکراسی درهم تنیده شده‌اند، این ارتباط میان حکومت و رشتۀ تاریخ برقرار و باقی است.

  • جلد بیستم ۱۳۹۶-۰۹-۰۷ ۱۲:۲۵

    شماره بیستم نشریه فرهنگ امروز منتشر شد؛

    شماره بیستم نشریه فرهنگ امروز منتشر شد

    به همراه آثار و اندیشه‌های بابک احمدی موجی از پست مدرنیسم در ایران پدید آمد که نیاز فراوان به بازنگری دارد. این پرونده که با عنوان موج مرده به چاپ رسیده است زمینه‌های ورود پست‌مدرنیسم در ایران، علت اوج و فرود گرایش به آثار بابک احمدی، نقدی بر اصول نقادی مدرنیته در آثار و همچنین ضعف های محتوایی کتاب های بابک احمدی را مورد مداقه قرار داده است.

  • جعفریان ۱۳۹۶-۰۹-۰۵ ۱۰:۱۲

    چرا تاریخ‌نویسی آکادمیک در ایران جدی گرفته نمی‌شود؟

    دشواری‌های عبور

    تاریخ‌نگارانی هستند که عوض کار علمی، برای استفاده از مزایای مالی و اجتماعی و یا حفظ موقعیت‌های اداری، وسوسه می‌شوند و وارد عرصه‌هایی از نگارش تاریخ می‌گردند که سنخیتی با کار آکادمیک ندارد. اما مهم‌تر از آن، پدید آمدن نسلی از تاریخ‌نگاران غیردانشگاهی است که تاریخ را با رمان به‌عمد یا سهو، خلط کرده با خلق آثاری فراوان می‌توانند تأثیرگذار باشند. ادارۀ این افراد برای دولت‌ها، آسان‌تر و بردن آنان در مسیری که هر دو طرف نیازمند به آن هستند، سهل‌تر است.

  • ۱۳۹۶-۰۹-۰۱ ۱۶:۴۰

    تاریخ تمدن در سنجه انصاف/ پیدا و پنهان تاریخ‌نگاری یک مورخ

    کدام وجه «ویل دورانت» را می‌توان پذیرفت؟

  • تاریخ ۱۳۹۶-۰۸-۰۷ ۰۸:۱۱

    نگاهی انتقادی به تاریخ‌نگاری معاصر ایران؛

     رویکرد نخبۀ ذکورانه یا مردم‌انگارانه؟

    فهم جهان زندگی‌های مردم ایرانی و آگاهی روزمره‌شان، نیازمند روش‌هایی همچون پدیده‌شناختی است. چون روش پدیدارشناسی، پژوهشی است درباب اینکه چگونه تجربۀ انسان و چیزها از طریق و در آن، تجربۀ خودشان را بر ما مکشوف می‌سازند. این روش در عمل و کاربست، نیازمند «تعلیق» و نه «تقلیل» است. بدین‌معنا که محقق تاریخ آگاهی مردم باید خود باورهای خویش را به‌صورت موقت در پرانتز قرار دهد تا از این طریق بتواند به حقیقت بنیادین و حقیقی (ذات پدیده‌ها) در جهان زندگی ایرانی دسترسی پیدا کند.

  • ۱۳۹۶-۰۷-۱۷ ۱۵:۴۰

    نگاهی به کتاب تاریخ‌نگاری ادبیات معاصر ایران

    میرعابدینی تاکید می‌کند که به مرحله تازه‌ای در تاریخ ادبیات‌نگاری زبان فارسی رسیده‌ایم و آن درک «ضرورت تألیف تاریخ جامع ادبیات معاصر» است. او با اشاره به اینکه معمولا این قسمت از ادبیات فارسی نادیده گرفته شده چنان‌که انگار ادبیات معاصر انحرافی از ادبیات غنی کلاسیک ایران بوده است، به این موضوع اشاره می‌کند که اتفاقا ادبیات معاصر ادامه طبیعی و منطقی ادبیات کلاسیک است.

  • تاریخ ۱۳۹۶-۰۶-۲۸ ۱۰:۳۲

    «ساختار نظام دانشگاه ایرانی» چه تأثیری در ناکام ماندن ظهور «پرسشگری تاریخی» در آموزش رشتۀ تاریخ داشته است؟

    پرسشگری تاریخی و دانشکدۀ ایرانی تاریخ

    دانشگاه از دل حکومتی که در حال مدرن شدن بود بیرون آمد و در این میان، تاریخ که پیش از آن «پیوند ناگسستنی» با دربار و حکومت داشت، همچنان درون نهاد دانشگاه این ارتباط و پیوند را در دنیای «در حال مدرن شدن ایرانی» نیز حفظ کرد و تا امروز که دانشگاه و دولت به‌عنوان ابربوروکراسی درهم تنیده شده‌اند، این ارتباط میان حکومت و رشتۀ تاریخ برقرار و باقی است.

  • کاوه بیات ۱۳۹۶/۰۶/۲۶

    پاسخ کاوه بیات به پرسش‌های «فرهنگ امروز» دربارۀ چرایی ناتوانی دانشگاه در نوشتن تاریخ (۲)؛

    تاریخ و ادیب مورخان

    طیف متنوعی از درس تاریخ ‌نخوانده‌ها و چند نسل از «ادیب مورخان» تا حالا و ظاهراً تا اطلاع ثانوی، بخشی از مسئولیت‌های این حوزه را بر دوش کشیده و کارهای درخور توجهی نیز انجام داده‌اند، ولی می‌دانیم که چنین تمهیداتی یا به عبارت دقیق‌تر، حسن تصادف‌هایی در درازمدت کارساز نیست و دیر یا زود فکری باید کرد.

  • ۱۳۹۶-۰۶-۱۵ ۱۵:۴۰

    ابهام بسیاری در آثار تالیفی حافظ ابرو وجود دارد

    غلامرضا امیرخانی درباره کتاب «تداوم و تحول در تاریخ‌نگاری ایران» بررسی و تحلیل آثار شهاب‌الدین عبدالله خوافی (حافظ ابرو) گفت: بررسی زمانه مورخ به لحاظ سیاسی و اجتماعی، شیوه تفکر، گرایش‌های مذهبی، نقش وی در تحول تاریخ‌نگاری ایلخانی مورد توجه قرار گرفته است.

  • ۱۳۹۶-۰۶-۱۳ ۰۹:۲۰

    «سرگذشت تاریخ نگاری ادبیات معاصر ایران» نقد می‌شود

    نقد و بررسی کتاب «سرگذشت تاریخ نگاری ادبیات معاصر ایران» در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار می‌شود.

  • سلیمی نمین ۱۳۹۶/۰۵/۳۱

    شکل‌گیری و تحول تاریخ‌نگاری سلطنت‌طلبان از کودتا در گفت‌وگو با عباس سلیمی‌نمین؛

    یک نزاع کاذب باعث انحراف تاریخ‌نگاری کودتا شد

    جلال متینی برآن است تا در کتاب خویش، ضمن نفی «کودتا»، به تنزیه و تنظیف چهرۀ پهلوی‌ها بپردازد و مهر وابستگی و وطن‌فروشی را از پیشانی آن‌ها پاک کند. بر این مبنا، او تلاش کرده است تا با واکاوی زندگی شخصی و سیاسی دکتر مصدق از ابتدای جوانی تا واپسین روزهای نخست‌وزیری، مجموعه‌ای از ضعف‌ها و اشتباهات ایشان را در عرصۀ رفتارهای فردی یا تصمیمات و عملکردهای سیاسی بیابد.

  • ۱۳۹۶-۰۴-۰۳ ۱۳:۲۰

    پژوهش تازه حسن میرعابدینی درباره ادبیات معاصر فارسی چاپ شد

    کتاب «سرگذشت تاریخ‌نگاری ادبیات معاصر ایران»، اثر حسن میرعابدینی توسط فرهنگ نشر نو منتشر شد.

  • ۱۳۹۶-۰۳-۳۱ ۱۲:۲۰

    درباره ادبیات معاصر ایران

    «سرگذشت تاریخ‌نگاری ادبیات معاصر ایران» کتابی تازه از میرعابدینی است که در نشر نو منتشر شده است.

  • ۱۳۹۶-۰۳-۳۰ ۱۱:۲۰

    «سرگذشت تاریخ‌نگاری ادبیات معاصر ایران» چاپ شد

    کتاب «سرگذشت تاریخ نگاری ادبیات معاصر ایران» نوشته حسن میرعابدینی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شد.

  • ۱۳۹۶-۰۳-۲۳ ۱۶:۵۵

    تاریخ‌نگاری ایران مردانه است

    پریسا کدیور، مولف کتاب «پرده‌نشینان عهد ناصری» گفت: تاریخ‌نگاری ایران مردانه است، به عبارتی مورخان ما درباره زنان در برهه‌های مختلف تاریخ ایران سکوت کردند. بنابراین پیدا کردن مطلبی در رابطه با زنان در این تاریخ‌نگاری مردانه مانند پیدا کردن سوزن در انبار کاه است.

  • الیتیستی ۱۳۹۶-۰۲-۲۷ ۰۹:۲۴

    نقدی بر مبانی فکری تاریخ‌نگاری الیتیستی؛

    تاریخ‌نگاری مبتنی بر قهرمان‌گرایی و دوگانه‌سازی الیت-توده

    «تاریخ فکر» معادل «تاریخ تحولات اجتماعی» نیست و نباید جای آن را بگیرد یا بر نگارش آن سلطه داشته باشد. البته خود این تفکیک به‌معنای مرزبندی عبورناپذیر و نوعی دوگانگی نیست؛ تاریخ فکر بخشی از تاریخ تحولات اجتماعی است و لازم است در پیوند با دیگر مؤلفه‌های زیست اجتماعی، در الگو یا الگوهای چندوجهی و متکی بر مبانی تأمل‌شده نگریسته شود. همین نکته دربارۀ دیگر حوزه‌های تاریخ‌نگاری نیز صادق است.

  • ۱۳۹۶-۰۱-۲۳ ۱۱:۲۰

    طباطبایی در تاریخ‌نگاری خود از مفاهیم ایدئولوژیک استفاده می‌کند

    عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: طباطبایی در تاریخ‌نگاری خود از مفاهیم اکنونی و ایدئولوژیک استفاده می‌کند.

  • ۱۳۹۶-۰۱-۲۱ ۱۰:۱۹

    بررسی تاریخ‌نگاری درباری در «فصلنامه نقد کتاب تاریخ»

    جدیدترین فصلنامه نقدکتاب تاریخ به بررسی کتاب‌های تاریخ معاصر پرداخته است. در این میان برخی از نقادی‌ها نیز به تاریخ میانه و باستان اختصاص دارد.

  • ۱۳۹۵-۱۲-۲۲ ۱۵:۴۰

    تاریخ نگاری عربی در دورۀ میانه

     مطالعات تاریخی در دنیای علوم انسانی امروزین به سمت بین رشته ای شدن پیش می رود و محققانی که دربارۀ پدیدارهای گذشته به تولید علم می پردازند نیز در این روند با تعامل نظری و روشی با دیگر حوزه های علوم انسانی، از جمله ادبیات، جامعه شناسی و فلسفه، امکان بازروایت گذشته را به شیوه های مختلف پیدا می کنند.

  • ۱۳۹۵-۱۲-۲۲ ۱۴:۲۰

    نقش و جایگاه کسروی در شکل‌گیری تاریخ‌نگاری معاصر ایران

    درباره آثار، افکار و اندیشه‌های کسروی موافقان و مخالفان بسیاری اظهار نظر کرده‌اند اما تقریبا همه آن‌ها نقش و جایگاه «تاریخ مشروطه» کسروی و تاثیرگذاری آن را بر تاریخ‌نگاری معاصر را قابل توجه ارزیابی کرده‌اند.

  • ۱۳۹۵-۱۱-۳۰ ۱۷:۲۰

    علیه کلان روایت‌ها و کلان نظریه‌ها/ تاریخ‌گرایی نوین با حضور حسین پاینده، حسین مصباحیان و داریوش رحمانیان

    با این انقلاب فلسفی که از آرای نیچه و فوکو بر آمده، تاریخ‌گرایان نوین با اصطلاح روح زمانه نیز مشکل دارند. نتیجه مهم دیگر این است که مطابق با دیدگاه تاریخ‌گرایان نوین، شناخت دقیق از تاریخ ناممکن است. تاریخ‌گرایان سنتی معتقد بودند اگر کسی صادقانه منابع موجود از تاریخ را بررسی کند و بدون نظر خاصی فقط آنها را بیان کند، عین حقیقت را به مخاطبانی از نسل‌های بعدی منتقل کرده است