علم دینی

کل اخبار:191

  • غلامحسین مقدم حیدری ۱۳۹۳-۱۱-۰۵ ۱۰:۴۲

    گزارشی از نشست «مشكله‌ی علم و دين و علم دينی از كجا ناشی می‌شود»؛

    پذیرش یک نظریه‌ی علمی به مقبولیت آن بستگی دارد

    مسئله‌ی دیگری که فایرابند مطرح می‌کند این است که اگر از دانشمندان بخواهیم روش خاصی را به کار ببندند نبوغ آن‌ها را از آن‌ها می‌گیریم، چون روش دانشمند را محدود می‌کند؛ مثلاً اگر شما به فیزیک‌دان بگویید بر اساس روش ابطال کار کن، دیگر نمی‌تواند کار کند. هایزنبرگ در کتاب جزء و کل وقتی با پاولی در مورد ساختار اتم با هم بحث می‌کنند، می‌گویند انرژی‌هایی که در داخل اتم رخ می‌دهند با قوانین ما سازگار نیستند...

  • ۱۳۹۳-۱۰-۳۰ ۱۳:۰۰

    از تاریخ علم تا تاریخ حوزه‌های علوم دینی

    نخستین جلد از مجموعه «نگاهی به دریا» نوشته آیت‌الله سیداحمد مددی موسوی توسط مؤسسه «کتابشناسی شیعه» چاپ شده است و به‌زودی در بازار نشر کشور توزیع می‌شود.

  • ۱۳۹۳-۱۰-۰۷ ۱۱:۵۰

    انتشار 228 عنوان کتاب دینی در 10 روز

    دهه سوم آذر با انتشار 228 عنوان کتاب در حوزه دین همراه بود. آن‌ چه در این گزارش پیش‌رویتان قرار گرفته، گلچینی از این دست آثار است.

  • ۱۳۹۳-۱۰-۰۴ ۰۹:۰۰

    نشست «مشكله علم و دين و علم دينی از كجا ناشی می‌شود؟» برگزار می‌شود

    شانزدهمین نشست عمومی از سلسله نشست‌های پژوهشکده مطالعات فرهنگی با موضوع «مشكله علم و دين و علم ديني از كجا ناشي مي‌شود؟» با سخنرانی غلامحسین مقدم حیدری برگزار می شود.

  • ۱۳۹۳-۰۸-۱۵ ۰۹:۵۸

    کارگاه «مروری بر جریان های علم دینی» برگزار می‎شود

    سله کارگاه های مروری بر جریان های علم دینی با محوریت کتاب روش شناسی علوم انسانی نزد اندیشمندان مسلمان تألیف دکتر محمد تقی ایمان و احمد کلاته ساداتی برگزار می شود.

  • حوزه ۱۳۹۳-۰۷-۱۶ ۱۰:۱۰

    چرایی فقدان تولید علوم اجتماعی در حوزه‌های علمیه/ قسمت پنجم؛

    چرخۀ توسعه‌ و گسترش فقه فردی

    واردات و پذيرش نهادها، ساختار‌ها و نرم‌افزارهای مدرن شرايطی را رقم می‌زد كه در آن جامعه با اضطراری روبه‌رو می‌شد كه حوزه‌های بی‌اعتنا و ناتوان از توليد ادبيات و نرم‌افزارهای جايگزين به ناچار برای حل تعارض‌ها و چالش‌های ايجاد شده، از يك سو احكام ثانويه را توسعه می‌بخشيدند و از سوی ديگر با گسترش حوزه‌ی احكام تكليفی فردی وظايف اعضای مسلمان جامعه را در مواجهه با اين تعارض‌ها تعيين نمايند.

  • حوزه ۱۳۹۳-۰۷-۰۶ ۱۱:۰۳

    چرایی فقدان تولید علوم اجتماعی در حوزه‌های علمیه/ قسمت چهارم؛

    موانع تولید علوم اجتماعی اسلامی در حوزه‌های علمیه

    یکی از موانع تولید علوم اجتماعی اسلامی در حوزه‌های علمیه به تلقی اندیشمندان، عالمان و فقیهان کنونی حوزه‌های علمیه از «جامعه» و مکانیسم‌های آن باز می‌گردد. عمده دیدگاه‌های موجود در بین طیف کثیری از عالمان، فقیهان و طلاب درباره‌ی جامعه و تعریف آن و مکانیسم‌های مترتب بر آن، تلقی فردگرایانه از جامعه است. این تلقی، جامعه را حاصل جمع افراد می‌داند و برای آن موجودیت و ماهیتی فراتر از عوامل انسانی تشکیل‌ دهنده قایل نیستند

  • حوزه ۱۳۹۳-۰۶-۲۹ ۰۵:۱۴

    چرایی فقدان تولید علوم اجتماعی در حوزه‌های علمیه/ قسمت سوم؛

    بررسی جریان معتقد به جامعه‌ی دینی با محوریت تولید علم

    موضع اين جريان در قبال آسيب‌شناسی و ارايه‌ی راهكار، آن است که مشكلات كنونی جامعه‌ی ايران بعد از انقلاب به عنوان داعيه‌دار تأسيس و بنای يك جامعه‌ی دينی، عمدتاً زاييده‌ی ناهم‌خوانی فرهنگ اسلامی و فرهنگ مدرنيته از يك سو، تعارض ميان سنت‌های اجتماعی جوامع اسلامی با الگوهای توسعه‌ی غربی از سوی ديگر است. از اين رو تنها راه برون رفت از اين معضلات، حركت به سوی ايجاد جامعه‌ای نوين است

  • ۱۳۹۳-۰۶-۱۳ ۱۰:۲۶

    بحث‎های علم دینی و علوم انسانی اسلامی و پاسخگویی در عمل

    رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد در مورد علم دینی و علوم انسانی اسلامی گفت: ما نه توانسته ایم مبانی این بحث را نهایی کنیم نه استراتژی اش را مشخص کنیم و نه در عرصه عمل و میدان پاسخی دهیم.

  • حسین سوزنچی ۱۳۹۳-۰۶-۱۰ ۰۹:۵۰

    مناظره مکتوب علی پایا و حسین سوزنچی/بخش دوم؛

    امکان علم دینی

    در علم‌دینی، راهکار اجرایی تحقق این امر را در کنار گذاشتن و دور انداختن مباحث علوم جدید غربی نیست، بلکه اساساً تحقق چنین علمی را نیازمند جدی گرفتن و مواجهه ی کاملاً جدی با علوم موجود است. مشکل در فضای کشور ما، و به ویژه در عرصه‌ی علوم‌ انسانی‌ ـ ‌اجتماعی، فضای مرعوبیتی است که به اسم علم در مجامع به اصطلاح علمی پدید آمده به نحوی که نظرات دانشمندان غربی‌(آن‌ هم گاه دانشمندان چند نسل قبل) همواره نظر صحیح شمرده می‌شود.

  • ۱۳۹۳-۰۶-۰۲ ۱۷:۴۰

    چه فرقی بین علم دینی و غیردینی وجود دارد؟

    یک استاد گروه فلسفه دانشگاه ادیان و مذاهب قم درمورد تقسیم بندی علم به دینی و غیر دینی گفت: هر علمی که در خدمت رفاه و آسایش و اخلاق و انسانیت باشد می تواند دینی باشد و تجویز شود. در غیر این صورت تقشسم علم به دینی و غی دینی مفید نیست و نزاع و دعوا پیش می آورد و هیچ ثمره ای ندارد.

  • حوزه ۱۳۹۳-۰۵-۲۳ ۰۸:۱۷

    چرایی فقدان تولید علوم اجتماعی در حوزه‌های علمیه/ قسمت پایانی؛

    نسبت حوزویان با مسائل جامعه چیست؟

    در قسمت‌های گذشته ضمن بررسی و معرفی جریان‌های فکری عمده‌ي موجود یا برآمده از حوزه‌های علمیه، به بررسی برخی موانع تولید علوم اجتماعی اسلامی در حوزه‌های علمیه پرداخته شد. در این قسمت نیز برخی دیگر از این موانع بررسی و تشریح شده‌اند.

  • نشست علوم اجتماعی ۱۳۹۳-۰۵-۰۴ ۱۲:۲۹

    یادداشت مهمان/ دربارۀ دیدگاه‌های مطرح شده در نشست اخیر اصحاب علوم اجتماعی:

    یک گام به پیش، دو گام به پس!

    اما اینک، در نظر گرفتن آن ملاحظات، روا و بجا نیست و می‌باید در عرصۀ عمومی، با صراحت سخن گفت. اگر صحنۀ بازی معرفتی را خالی کنیم یا به اشکالات پاسخ ندهیم، جریان‌های رقیب – همچون اخباری‌ها، فرهنگستانی‌ها، هایدگری‌ها و ... – در دهۀ آینده برداشتی از انقلاب اسلامی و علوم انسانی متناسب با آن عرضه می‌کنند که فرسنگ‌ها فاصله با اندیشه‌های معمار انقلاب، امام خمینی، خواهد داشت.

  • حوزه ۱۳۹۳-۰۴-۱۸ ۱۰:۴۹

    چرایی فقدان تولید علوم اجتماعی در حوزه‌های علمیه/ قسمت دوم؛

    بررسى جریان معتقد به ترکیب فقاهت و کارشناسی

    از منظر اين نگرش بايد به تربیت كسانی همت گمارد كه در شخصيت آنان بتوان هر دو امتياز موضوع‌شناسی و حكم‌شناسی را جمع نمود و اين گسيل منطقی و متديك ميان اين دو حوزه را با ايجاد چنين سازماندهی مؤثری ترسيم كرد. اين راهكار با آن چه جريان اول برای اسلامی شدن جامعه تجويز می‌كرد و صرفاً از ضرورت وجود كارشناسان متعهد، مؤمن و موثق به عنوان تكيه‌گاه كارشناسی فقهای صاحب رأی سخن گفت، بسيار متفاوت است.

  • مباحثه حوزه علمیه ۱۳۹۳-۰۴-۱۵ ۱۲:۰۴

    چرایی فقدان تولید علوم اجتماعی در حوزه‌های علمیه/ قسمت اول؛

    جریان‌شناسی آرا و اندیشه‌های حوزوی در باب تولید علوم اجتماعی

    جریان اول در برخورد با مسأله‌ی مدرنيته و غرب، تحول و دگرگونی اجتماعی و فرهنگی بنیادی ناشی از ورود موج مدرنيته يا تجدد را جدی و اساسی تلقی نمی‌كند و در نتيجه موضع و نسبتش با غرب در بسیاری از حوزه‌های مواجهه در يك وضعيت انفعالی قرار دارد.

  • مظفر اقبال ۱۳۹۳-۰۳-۲۹ ۰۹:۴۴

    مظفر اقبال؛

    طرح بحثی پیرامون اسلامی‌سازی علم

    گسترش مرزهای جغرافیایی و در پسِ آن، فراورده‌ی فرهنگی، پیوسته تیزهوش‌ترین‌های زمانه را به پاسخ قاعده‌مند به حجم زیادی از سؤالاتی می‌کشاند که از میان مسائل دیگر برمی‌آمد، مسائلی همچون دغدغه‌های جدید دینی، نیازهاي خاص توده‌های تغییریافته و مهاجر و پدید آمدن مقررات اداری و مالی میان دولت و شهروندان.

  • ۱۳۹۳-۰۳-۰۴ ۱۵:۲۵

    زرشناس: علم مدرن غیر دینی و سکولار است

    منتقد علوم انسانی مدرن با بیان اینکه علم مدرن در جهان‌بینی عصر روشنگری نطفه‌اش بسته شده و موضوع آن علوم انسانی است، گفت: این علوم ذاتا سکولاریستی متولد شده‌اند و بالندگی‌ آن در قرن نوزدهم روی داده است.

  • علم دینی ۱۳۹۳-۰۲-۰۷ ۱۲:۰۸

    مهدی جمشیدی/پاسخ به شبهاتی پیرامون علوم انسانی اسلامی؛

    علوم انسانی اسلامی و مسئله بین‌الاذهانیت

    گزاره‌­ها و آموزه‌­های دین یا به‌صورت «مستقیم» و یا به‌صورت «غیرمستقیم» تأیید عقلی یا تجربی دریافت می‌­کنند و به این واسطه، متصف به صفت «بین­‌الاذهانیت» می­‌شوند و برای فرد غیرمسلمان نیز اعتبار و حجیت معرفتی پیدا می‌­کنند.

  • تئولوژی ۱۳۹۳/۰۲/۰۳

    محمدعلی مرادی/ اشاره‌ به برخی ریشه‌های فلسفی بحث علم و ارزش؛

    از تئولوژی تا علم دینی

    گفت‌وگوی مکتوب با محمدعلی مرادی/ دکتری فلسفه‌ از دانشگاه برلین

    نگرش دینی یا بینش دینی چه تفاوتی با فهم دینی دارد؟ آنگاه باید بدانیم ادراک دینی چه صیغه‌ای است و تجربه‌ی دینی کجا است؟ آنچه بسیار مهم است این مطلب است که علم دینی در واقع تئولوژی است، اما اگر بخواهیم در سنت اسلامی صحبت کرده باشیم نمی‌توان از تئولوژی سخن گفت.

  • مظفر اقبال ۱۳۹۳-۰۱-۲۸ ۱۱:۲۸

    مظفر اقبال/ قسمت اول؛

    اسلام و علم مدرن

    وجوه مختلف گفتمان جدید اسلام و علم که در این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرد، پهلوبه‌پهلوی گفتمانی با ریشه‌های عمیق‌تر و کمتر ظاهری وجود دارد، گفتمانی که به دنبال این است که به علم مدرن از چشم‌انداز سنت اسلامی آن‌گونه که در سده‌های قبلی شکل گرفته بود، بنگرد.

  • موسی اکرمی ۱۳۹۳-۰۱-۲۲ ۱۰:۴۰

    صوت/ هویت علم دینی: نگاه معرفت شناسی به نسبت دین با علوم انسانی (2)

    موسی اکرمی

  • علوم انسانی ۱۳۹۳-۰۱-۱۳ ۱۸:۳۹

    سیدحسین حسینی؛

    علوم‌انسانیِ اسلامی و تحقق وحدت فرهنگی

    در نظریۀ «تاسیس روش»، حقیقت محتوای علوم انسانی اسلامی باید بر مبنای وحی و تعبد به آن، بنا نهاده شود و این علوم از موضع برتر، حاکم بر علوم انسانی معاصر تلقی می‌شود. طرفداران این نظریه، علوم انسانی را به سه دسته اسلامی، التقاطی و الحادی تقسیم کرده و معتقدند که علوم انسانی اسلامی بخش محوری و بنیادی آن را تشکیل می‌دهد.

  • فرید العطاس ۱۳۹۲-۱۲-۲۶ ۰۹:۴۰

    گفت‌وگو با پروفسور سیدفرید العطاس؛

    آیندۀ دانش اسلامی

    تولید دانش اسلامی بسیار فراتر و عمیق‌تر از «استعمارزدایی ذهن» است. اما وقتی به بحث‌های مربوط به این مسأله در کشورهای اسلامی مختلف نگاه می‌کنیم، بیشتر همان «استعمارزدایی ناتمام» را می‌بینیم. در بسیاری از موارد، اسلامی‌سازی دانش مربوط به دغدغه‌های متافیزیکی نیست، بلکه امری سیاست‌زده است.

  • رحیم پور ازغدی ۱۳۹۲-۱۲-۰۱ ۰۹:۵۷

    گزارش مشروح از سخنرانی حسن رحیم‌پور در نشست «میراث اسلامی و علوم انسانی مدرن» /بخش اول؛

    وجود گزاره‎های متناقض در علوم انسانی

    هنگامی که انقلاب اسلامی شالوده‌ی کلیشه‎های علوم اجتماعی را در جهان -درباره‌ی مفاهیم انسانی و اجتماعی- از هم پاشید، در دهه‌ی چهارم انقلاب هنوز مجبور می‎شویم در دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران به حالت شرمنده سؤال کنیم که آیا علم دینی ممکن یا معنادار است؟ این نشان‎دهنده‌ی بیماری در دانشکده‎ها و دانشگاه‎های علوم انسانی در ایران است.

  • ۱۳۹۲-۱۱-۲۹ ۱۵:۴۷

    مخبر دزفولی: نظریه آیت‌الله جوادی آملی در زمینه علم دینی یک نظریه جامع است

    دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در نگاه اسلامی‌ هر شاخه از علم تبیین فعل الهی در یک زمینه خاص است، گفت: نظریه آیت‌الله جوادی آملی در زمینه علم دینی می‌تواند به عنوان یک نظریه جامع بررسی شود.

  • مهدی گلشنی ۱۳۹۲/۱۱/۱۲

    مهدی گلشنی در گفت‎وگو با «فرهنگ امروز»؛

    برای تحول علوم‌انسانی باید نیرو تربیت کرد

    اینکه ما یک سلسله سرفصل‎ها را حذف کنیم و سرفصل‎های جدیدی را جایگزین آن‎ها کنیم بدون اینکه نیروی انسانی مناسب آن را تربیت کرده باشیم، کار را بیشتر با مشکل روبه‎رو ساخته‎ایم. لازمه تحول در علوم انسانی و اشاعه‎ی فرهنگ اسلامی ظرافت است. با بخش‎نامه نمی‎توان این کار را به نتیجه‌ی مثبت رساند.

  • ۱۳۹۲-۱۱-۰۸ ۱۳:۵۹

    نشست «از علم دینی تا حیرت قدسی» برگزار می‌شود

    گروه فلسفه مؤسسه اشراق، نشستی را با موضوع بحث و بررسی مقاله «از علم دینی تا حیرت قدسی» از عطاءالله بیگدلی و با حضور نویسنده برگزار می‌کند.

  • مظفر نامدار ۱۳۹۲-۱۱-۰۸ ۱۲:۰۰

    مظفر نامدار؛

    کژتابی‌های بومی کردن علوم انسانی در ایران

    برای شکل‌گیری علوم انسانی و صورت‌بندی‌هایی که در آن شکل می‌گیرد باید به دنبال خصیصه‌هایی از یک حکمت خاص بگردیم. وقتی چنین حکمتی در پس علوم انسانی در ایران نیست، چگونه می‌توان از چنین علومی انتظار حل مسئله داشت. اگر چنین نیست، خصیصه‌هاي این حکمت چیست که می‌توان در ذیل آن، دانش‌هاي خاصی را به هم متصل و طبقه‌بندی کرد و اسم آن را علوم انسانی ایران گذاشت؟

  • مسعود آذربایجانی ۱۳۹۲/۱۱/۰۵

    سه دهه کارنامۀ اسلامی سازی دانشگاه در گفت‎وگوی با مسعود آذربایجانی؛

    به اندازۀ سه دهه اراده و اهتمام جدی وجود نداشته‌است

    هیچ‎گاه به عنوان یک برنامه راهبردی و ملی به امر تحول علوم انسانی نگاه نکردیم. در حالیکه بحث تحول علوم انسانی و اسلامی نیاز جدی کشور است. جای بسترهای اصلی و مهم تمدن اسلامی برای آینده را علوم انسانی است که می‎تواند مدیریت کند. واقعیت امر این است که به اندازه سه دهه هیچ زمانی اراده و اهتمام جدی در این امر وجود نداشته است.

  • حسین سوزنچی ۱۳۹۲-۱۱-۰۳ ۰۹:۴۱

    حسین سوزنچی/علم دینی در ایران(بخش پایانی)؛

    بسترسازی تحقق علم دينی

    جدی گرفتن آموزه‌های دين در عرصه‌ی دانش و پسوند «دينی» براي علم، افزودن قيدی بر دوش علم و مانعی برای پيشرفت علم نيست، بلكه صرفاً به‌منزله‌ی گشودن دريچه‌ای جديد برای علم است كه بتواند حقايق بيشتری در عالم را فراچنگ خود آورد و بسياری از واقعيات عالم را كه مدت‌ها مورد غفلت قرار داده بود، جدی بگيرد.