-
۱۳۹۳-۱۰-۰۶ ۱۱:۴۱
نگاهی به تلاشهای انجامشده برای کاربردی کردن علوم سیاسی؛
آیا سیاستگذاری عمومی میتواند علوم سیاسی را کاربردی کند؟
علوم سیاسی بسیار خاص و نخبهگرا میباشد و نهادها و مراکز آن محدود و حساس هستند، این فلسفه در مورد گسترش تحصیلات تکمیلی و دادن مجوز تشکیل دوره باید در نظر گرفته میشد، درحالیکه در سالهای اخیر، ورودیهای علوم سیاسی بهخصوص در دانشگاههای پیام نور و آزاد اسلامی رو به افزایش است و تحصیلات تکمیلی نیز بیقاعده گسترش بیرویه داشته است.
-
۱۳۹۳-۰۹-۰۵ ۱۰:۱۰
نگاهی به جایگاه علوم سیاسی در حوزهی علوم انسانی و اجتماعی؛
آیا عـلـوم سیاسـی اربـاب علـوم اسـت؟
در مقابل رأی به سرآمدی علم سیاست بر سایر علوم، برخی پژوهشگران فرانسوی معتقدند علم سیاست به طور منفرد وجود ندارد، بلکه همهی علوم اجتماعی که با کارهای جامعهی سازمانیافتهی بشری سروکار دارند علوم سیاسی خوانده میشود و علم سیاست تنها یکی از این علوم است. ازاینمنظر علم سیاست، جامعهشناسی، اقتصاد، مدیریت و اخلاق همه علوم سیاسی هستند و این علوم نه تنها مرتبط بلکه وابسته هستند.
-
۱۳۹۳-۰۹-۰۴ ۱۰:۲۵
حمیدرضا شعیری/ در باب اخلاق ارادی-مرامی؛
اتیک؛ اخلاق پهلوانی و جامعه
بسیاری از دزدان کیف و ابزار ماشین و ... اگر خود را در خطر حضور اخلاقی و مرامی جامعه میدیدند، به آسانی دست به این اعمال نمیزدند. در فضای خالی از اخلاق پهلوانی و مرامی، ضداخلاق راحتتر و سریعتر رشد میکند. نمونهی دیگری از همین انفعال اخلاقی، بینندهی صحنههای اعدام در جامعه بودن است. در اینجا مسئله کمی متفاوت است؛ یعنی اینکه آیا من تصمیم گرفتهام بینندهی چنین صحنهای باشم یا به طور اتفاقی بینندهی چنین صحنهای شدم؟
-
۱۳۹۳-۰۹-۰۱ ۱۱:۱۷
به مناسبت نود و هفتمین سالمرگ امیل دورکیم؛
دورکیم، پوزیتیویسم و سوسیالیسم
حساسیت دورکیم نسبت به وضوح و روشنی، او را بهسوی موضعی طبیعتگرایانه سوق داد؛ این امر احتمالاً ناشی از انزجار او از سبک روشنفکری ادبی بود که در آن زمان در حیات روشنفکری شایع بود. وی قوت و استحکام مفهومی و روششناختی را ترجیح میداد و با تحلیلهای جامعهشناختی که آغشته به استدلالات جدلی و متافیزیکی باشد مخالفت میورزید؛ ازاینرو بهسوی طبیعتگرایی روششناختی کشیده شد.
-
۱۳۹۳-۰۸-۲۹ ۱۱:۰۳
به مناسبت هفتۀ کتاب؛
خلأهای قانونی در حمایت از مؤلف
در نظام حقوقی ایران شکل خاصی برای انتقال حقوق مادی حاصل از آفرینشهای ادبی و هنری پیشبینی نشده است؛ لذا مستند به ماده 10 قانون مدنی عمدتاً بهرهبرداری از حقوق مؤلف در قالب انعقاد قراردادهای نشر صورت میپذیرد. در این قراردادها حق تکثیر و تولید تعدادی از نسخههای اثر به ناشر واگذار میشود و نسخههای تولیدی تحت مالکیت ناشر قرار میگیرند و مؤلف سهم خود را از سود حاصله دریافت میکند...
-
۱۳۹۳-۰۸-۲۸ ۱۱:۲۸
مالک شجاعی؛
فروغی و تاریخنگاری سير حكمت در اروپا
فروغی متوجه تحول معنايي مفاهيم در دورههای مختلف فلسفه هم هست و فیالمثل در ترجمهی «reali stes» به مخاطب تذكر ميدهد كه امروزه اين لفظ به معنايی ضد اصطلاح اسكولاستيك آن است. در ترجمهی «attribute» ضمن بحث از معانی آن در منطق و فلسفه تصريح میكند كه در فلسفهی اسپينوزا به معنای «صفت» است و اين صفت غير از صفتی است كه حكمای ما برای واجبالوجود قائلند و نزديك به معنای ماهيت است.
-
۱۳۹۳-۰۸-۲۲ ۱۳:۳۹
نگاهی به اندیشهی هربرت مید؛
متفکری که وقتی نمیتوانست بنویسد، میگریست!
بسیاری از متفکران بیشتر به عواملی توجه دارند که موجب رفتار انسانی میشوند، اما مید با نگرشی متفاوت، بیشتر سعی دارد آن فراگرد تعیینکنندهای را در نظر گیرد که کنشگر انسانی بهوسیلهی آن به نیروی اثرگذار بدل میشود؛ از همین رویکرد متفاوت است که جامعه را چيزى بيشتر از يك سازمان اجتماعى نمیداند كه ذهن و خود در بطن آن پديد مىآيند و این امر بزرگترین سهم او در تفکر اجتماعی است؛ چراکه ایدههایش کمی بعدتر به تکوین نظریهی کنش متقابل نمادین انجامید.
-
۱۳۹۳-۰۸-۲۰ ۱۱:۰۹
نگاهی به اندیشههای پل فایرابند؛
علم یا سحر و جادو؟ انتخاب با شماست!
او جوامع غربی را به راستی آزاد نمیپندارد؛ چراکه علیرغم اینکه انسانها آزادند تا دین خود را انتخاب کنند، اجازه ندارند خواهان این باشند که فرزندانشان به جای علم، سحر و جادو در مدرسه فرابگیرند؛ به دیگر سخن، وی بر این باور است که جدایی بین کلیسا و حکومت وجود دارد، اما جدایی بین علم و حکومت وجود ندارد.
-
۱۳۹۳-۰۸-۱۷ ۰۰:۱۰
نگاهی به زیباییشناسی نیچه و کامو؛
امر وجودی در برابر امر پوچ
کامو چنین کارکردی را برای هنر نمیپذیرد. هنر چیزی را نمیپوشاند؛ بدین معنا جهان کامو طاقتفرساتر از جهان نیچه است، جهان نیچه در میان مرزهایش توسط تسکینی محصور شده است که به طور آنی به انسان در موقعیت وجودیاش آرامش میبخشد؛ هنر. چنین عامل تسلیبخشی در جهان کامو وجود ندارد.
-
۱۳۹۳-۰۷-۱۷ ۱۱:۵۹
ناصر فکوهی؛
علم و فرهنگ در جهان کافکایی شده
علمی که ما از آن سخن میگوییم، نه یک علم جهانشمول و شکلگرفته در عقلانیتی خودساخته است که در رابطهای دکارتی ساخته شده باشد و به هیچ رو قابل اعتراض نباشد، بلکه علمی است که در فاصلهی قرن شانزده تا نوزده، بنا بر تبارشناسی بسیار دقیق و روشنی که فوکو ارائه میدهد، نه با هدف برساختن چیزی یا انسانیتی، بلکه با هدف حذف بسیاری چیزها و روابط و انسانیتها ساخته شد.
-
۱۳۹۳-۰۷-۱۶ ۱۰:۳۱
سید مهدی ناظمی قرهباغ؛
سینمای هانکه؛ خوب، بد، ضد فیلم
نگارنده، هانکه را نه هماورد هیچکاک و برگمان در روایت کلاسیک و مدرن سینما میداند و نه حتی به اندازهی آنها فیلسوف؛ البته هانکه بهعنوان یک روشنفکر بهویژه از هیچکاک مطالعات نظری بیشتری دارد، اما این مطالعات و دغدغههای فلسفی و اجتماعی در سینمای هانکه نمیتواند حضور داشته باشد. هانکه حتی نمیتواند در بهترین آثار خویش بهراحتی با این دو، جز در مقام یک اقتباسکننده مقایسه شود.
-
۱۳۹۳-۰۷-۱۲ ۱۱:۳۱
تحلیل فیلم آلزایمر؛
کشمکش با تفوّق اجتماعیِ «منطق تجربهگرایی»
«آلزایمر» فیلمی است که هم مخاطب عام آن را میفهمد و هم مخاطب خاص؛ اما مخاطب عام تنها با لایهی سطحی و ظاهری فیلم ارتباط برقرار میکند، در حالی که مخاطب خاص، به لایهی معنای زیرین و اصلی فیلم – که هویتی فلسفی دارد نیز نفوذ میکند و پیام نهفته و ناپیدای آن را درمییابد. فیلمی که واجد چنین خصوصیتی باشد برقراری ارتباط همزمان با مخاطب عام و خاص ، فیلم ارزندهای است.
-
۱۳۹۳-۰۶-۳۱ ۱۱:۱۲
نگاهی به اندیشههای یک جامعهشناس نومارکسیست؛
آلن تورن چگونه به احیای سوژه پرداخت؟
تورن خود را نه شیفتهی فردگرایی جامعهشناختی، بر مبنای انتخاب عقلانی فرد استوار میداند و نه متأثر از ساختارگرایی در روایت گوناگون آنکه جایی برای انتخاب و آزادی فردی باقی نمیگذارد، بلکه از منظر وی تحولات دنیای امروز باعث ظهور نوعی فردیت نوین شده است.
-
۱۳۹۳-۰۶-۲۳ ۱۰:۴۷
الزامات روشنفکری در قرن بیستویکم؛
مرگ روشنفکری یا بحران مخاطب؟
روشنفکرانی که قصد دارند دنیای جدید را به نقد بکشند، ایدئولوژی عصر اطلاعات را ترسیم و راهکار رهاییبخش صادر کنند، با بحران مخاطب در دهکدهی مجازی مواجه میشوند. کتاب، روزنامه و دایرهالمعارفهای روشنفکرانه دیگر خواستار ندارد، برعکس بازیگران و فوتبالیستها و هنرمندان تبدیل به مراجع فکری بسیاری شدهاند که دارای قدرت جذابیت و ایجاد کششهای مختلف غریزی میباشند.
-
۱۳۹۳-۰۶-۲۰ ۱۱:۱۱
بررسی تفاوت تلقی هنر متعهد در غرب و شرق فرهنگی؛
تلقی روزگار ما از ادبیات و هنر متعهد
فصل مشترک همهی کسانی که به ادبیات متعهد قائل میباشند این است که هنر و ادبیات میبایست وجدان بیدار جامعه باشد؛ چراکه زبان هنری و ادبی در سایهی مصونیت نسبی شناختهشدهای که دارد این قدرت را داراست که عریانتر بر تارک زشتیهای جامعه تاخته و از ساحت آزادی، عدالت و خیر و نیکی دفاع نماید.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۹ ۱۱:۱۵
تأملی بر فرهنگ سعايت و بدگويی در جامعه؛
از «فرهنگ زیرآبزنی» تا «زیرآبزنی فرهنگی»
به باور اکثر روانشناسان اجتماعی، ریشهی گرمی بازار افراد سعایتکننده و بهاصطلاح زیرآبزن، وجود مدیران متوهم است. مدیرانی که در روزهای آغاز مدیریت خود و آغازین روزهای تکیه بر مسند ریاست، توهم توطئه دارند و با این پیشداوری عجولانه که ناشی از عدم آشنایی با اصول علمی مدیریت میباشد، خواسته یا ناخواسته افراد بیکار، سعایتکننده و «زیرآبزن» را در اطراف خود جمع میکنند.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۸ ۱۱:۳۹
نقدی بر مقالۀ«شریعتی و زوال تفکر مفهومی در ایران»؛
شریعتی منادی شور بیشعور نیست!
چونان نویسندهی محترم از تمدنسازی سخن میگویند که گویی شریعتی چون پتروس انگشتش را بر منفذ تولد تمدن ایرانی نهاده تا بیرون نریزد. باید پرسید حداقل طرفداران امتناع که هیچگاه پیرو شریعتی نبودهاند چرا تا به حال این تمدن را شکوفا نکردهاند یا حداقل شمایی از آن ارائه ندادهاند؟
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۶ ۰۸:۲۲
درنگی بر برخی مصائب دانشآموختگان علوم سیاسی در ایران؛
چرا باید علوم سیاسی بخوانیم؟
افزایش دانشآموختگان علوم سیاسی از نیمهی دوم دههی 70 بدین سو بهتدریج مسئله¬ی اشتغال را به یک معضل مبدل کرد. این در حالی است که روند افزایش جذب دانشجویان در مقاطع تکمیلی در دانشگاه¬های سراسری، پیام نور، آزاد و پردیس¬ها ادامه دارد و حتی کلاس دکترای این رشته در دانشگاهی با جذب 60 دانشجو به تولید نیروهای آماده به کاری می¬افزاید که جامعه ظرفیت پاسخگویی به نیازهایشان را ندارد.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۲ ۰۹:۲۰
هرمنوتیک در مقام روش؛
گادامر و دیالکتیک حقیقت
در هرمنوتیک فلسفی گادامر، فهمیدن صرفاً به معنای روند خاص تحقیق مناسب برای مطالعهی رفتار اجتماعی نیست، بلکه فهمیدن، شرط هستیشناسانه و بینالاذهانی افراد است. از این منظر، فهمیدن تنها به کار دستیابی به تجربهی دیگران نمیآید، بلکه بهوسیلهی فهمیدن، معنای سازمانیافتهی زندگی اجتماعی انسان به دیگران انتقال مییابد.
-
۱۳۹۳-۰۵-۱۸ ۱۲:۱۶
درنـگی کوتاه بر افـزایش بیرویهی حجم تبلیغات تلویزیونی؛
رسانۀ ملی و پارادوکس ارزشگرایی-مصرفگرایی
اوج این تناقض زمانی رخ داد که سال گذشته یک محصول آرایشی بیکیفیت و تقلبی در آیتمهای طولانی و در بهترین ساعات از شبکههای گوناگون صدا و سیما پخش شد و سرانجام پس از مدتها با توبیخ و نامهنگاری متولیان بهداشت و سلامت کشور از پخش آن جلوگیری به عمل آمد، غافل از اینکه آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت ...
-
۱۳۹۳-۰۵-۱۵ ۱۱:۰۸
معنیشناسی تاریخی واژهی هنر در زبانهای اروپایی و فارسی؛
چیرگی سوژه بر ابژه
در نوشتار زیر، معنیشناسی تاریخی واژهی هنر در 4 زبان آلمانی، انگلیسی، فرانسوی و فارسی کاویده شده است. جالب توجه آنجاست که در هر 4 زبان، واژهی «هنر» نخست با دلالتهای عینی به معنای «مردانگی و جنگاوری» بوده و سپس دلالتهای ذهنی و زیباییشناسانه به معنی «امر زیبا» گرفته است.
-
۱۳۹۳-۰۵-۱۴ ۱۱:۲۹
نگاهی به سیر تحولات گفتمانی روشنفکری دینی/ بخش اول؛
روشنفکری دینی: ظهور، تحول، بحران
روشنفکران دینی در وهلهی اول در تلاشند تا قوانین اجتماعی، سیاسی دین که میبایست در جامعهی دینی به اجرا درآیند را تاریخگذشته و در حال حاضر بیفایده و ناعادلانه نشان داده و در وهلهی دوم، اِعمال هرگونه قوانین اجتماعی و سیاسی را منوط به رأی اکثری مردم میدانند.مبنای این تلاش، بیانیهی حقوق بشر و اندیشههای لیبرالیستی و ترجیح آنها بر قوانین اجتماعی، سیاسیِ دینی از جمله ولایت سیاسی و جزائیات است.
-
۱۳۹۳-۰۵-۱۳ ۰۹:۵۸
تاملی در باب مفهوم «دوستی»؛
دوستی در زمانۀ ما
چرا تحصیلکردههای ما یا کلاً انسانهایی که یک سر و گردن از دیگران بالاترند هیچگاه با خودشان صمیمی نمیشوند؟ و چرا کلاً به سمت افرادی کشیده میشوند که از خودشان کمترند؟ توضیح این پدیده چیست؟ بسیاری از افراد که هدف خاصی را دنبال میکنند و به تعبیری اگوی (ego) قدرتمندی دارند، نمیتوانند یکدیگر را تحمل کنند و یکدیگر را مزاحم مییابند...
-
۱۳۹۳-۰۵-۱۱ ۱۱:۰۰
نگاهی به رهیافت گفتمان در عرصهی روششناسی؛
لاکلا و موفه؛ زوج گفتمانساز!
نظریۀ گفتمان لاکلا و موفه به منطق قدرت اهمیت اساسی میدهد. در نظریهای که آنان تبیین و طرحریزی کردند، مفهوم سیاست از اهمیت اساسی برخوردار است؛ ازاینروست که نظریۀ آنان در قیاس با بسیاری از نظریههای جدید، مدرن و پسامدرن بیشتر مورد توجه محققان سیاسی قرار گرفت.
-
۱۳۹۳-۰۴-۳۱ ۰۹:۱۳
مروری بر تاریخ سیاسی- اجتماعی شهر فلورانس؛
فلورانس در دورۀ ماکیاوللی
در قرن پانزدهم غیر از فلورانس تمام دولتشهرهای ایتالیا به حکومتهای جبار تبدیل شدند یا حکومتهای جبار داشتند. این روند باعث شد که ارگانهای دموکراتیک در دولتشهرها از بین بروند. فقط در فلورانس ارگانهای دمکراتیک حفظ شده بود، حتی در ونیز با موروثی شدن عضویت در شورای شهر، غیر از خانوادههای تجار و ثروتمند کسی نمیتوانست وارد آن شورا شود.
-
۱۳۹۳-۰۴-۲۳ ۱۱:۱۰
تفاوت نگاه سعدی و جیمز موریه به اندیشهها و خلقوخوی ايرانيان؛
اخلاق ایرانیان؛ بد یا بدتر!؟
هم در روزگار سعدی خرافات وجود داشت و هم در روزگار حاجیبابا و نيز زمان ما كه روزگار نانوتكنولوژی و عصر فضاست. اما نگاه سعدی ديگرگونه است. پارادكس زيبايی كه در گلستان جلوهگر است دليلی است بر اينكه سعدی جهانيان را در حالات متنوع و مواقع و مواضع مختلف ميبيند و جهانبيني او جهانبينی خاصی است. او حتی زمانی كه از ايران سخن میگويد نگاهش به كل جهان است.
-
۱۳۹۳-۰۴-۲۲ ۱۱:۱۴
حکایت روشنفکر و ایدئولوژی؛
آیا روشنفکر ایدئولوگ است؟
البته نباید روشنفکر را تنها منتقد خطمشی حکومت دانست، بلکه روشنفکر صاحب تخصصی است که خود را بهطور مداوم هوشیار نگه میدارد و اجازه نمیدهد نیمی از حقایق و ایدههای قابل قبول راهنمایش باشد، حال میخواهد ژانپل سارتر و یا ریمون آرون باشد که یکی به جبههی چپ و دیگری به راست تعلق داشت.
-
۱۳۹۳-۰۴-۱۸ ۱۰:۴۳
قاسم پورحسن؛
بررسی انتقادی تاریخ فلسفه اسلامی
برخلاف باور بسیاری از محققان در حوزه تاریخ فلسفه، میتوان از امکان آن پرسش کرد. فرضیه اصلی نوشتار حاضر این است که چیزی بنام «تاریخ فلسفه اسلامی» نداریم. آنچه مورخان از آن نام میبرند، تنها تاریخ فلاسفه است که صرفاً بر شرح احوال و آراء حکماء بنا شده است.
-
۱۳۹۳-۰۴-۰۱ ۰۹:۳۸
بررسی نگاه آمارتیاسن به مقولهی توسعه؛
آمارتیاسن چگونه برندهی جایزهی نوبل شد؟
نگاهی به اندیشهی آمارتیاسن بهخوبی بیانگر این مهم است که در دعوای دو نوع تفکر ارادهگرایی و ساختگرایی او یک ارادهگرای غیرمنعطف است. این نکته ازآنجهت مثبت به نظر میآید که در اندیشهی آمارتیا سن کمتر جایی برای تفکرات دترمینیستی باقی میماند. به زبان دیگر در تفکر او کارگزار از جایگاه ویژهای برخوردار است.
-
۱۳۹۳-۰۳-۳۱ ۰۹:۱۳
سیدجواد طباطبایی؛
دربارۀ ميزان دانش سیدجمال و مسئلۀ پروتستانیسم اسلامی
او نیز مانند آخوندزاده اطلاع چندانی از جنبش اصلاح دینی در اروپا نداشت و بیشتر از آن که دریافت درستی از پروتستانیسم و احتمال امکان آن در اسلام داشته باشد، با توجه به تصوری که از اهمیت و ضرورت اصلاح دینی در اسلام پیدا کرده و با تکیه بر اطلاع بسیار سطحی که از منابع روزنامهای از نتایج اجتماعی پروتستانیسم به دست آورده بود، گمان میبرد که پیشرفتهای اجتماعی اروپا از پیامدهای اصلاح دینی است.