-
۱۳۹۳-۰۳-۲۸ ۱۱:۲۱
نادر فتورهچی/ آکادمی چیست؟
شوی تلویزیونی یا موسسه توریستی
در چنین وضعیتی است که چند مطرب لسآنجلسی به خود اجازه میدهند نام یک شوی سخیف تلویزیونی را «آکادمی موسیقی» بگذراند، بهعبارتدیگر، آنها بهترین نمونه برای توصیف وضعیت «آکادمی واقعاً موجود» هستند: مخلوطی از سیاستگریزی و خوشباشیِ آمیخته با لودگی و خودنمایی و سرگرمی و پولسازی و فرصتطلبی و جور کردن اقامت در غرب و ...
-
۱۳۹۳-۰۳-۲۷ ۱۲:۱۵
تاملی در برخی مفاهیم اخلاقی؛
در فضیلت فروتنی
ملاک تعیین حد و حدود تواناییهای ما چیست، خود ما یا دیگران؟ بهعبارتدیگر تواضع حالت و احساسی درونی (subjective) است که ما نسبت به شخص یا اشخاص یا همهی انسانها در خود احساس یا ایجاد میکنیم یا ملاکهایی بیرونی (objective) از جمله تظاهرات و حالات و موقعیتهای بیرونی معیارهای آن را تعیین میکند (common sense) یا فردی یا افرادی که ما در برابر آنها فروتنی پیشه میکنیم یا باید بکنیم؟
-
۱۳۹۳-۰۳-۲۴ ۰۹:۱۳
بحثی در نسبت اخلاق و روشنفکری دینی؛
متافیزیک همجنسگرایی
برخلاف تصور عدهای، اولاً، تلاش برای آشتی دادن اسلام و همجنسگرایی نه با نراقی آغاز شده و نه توسط او رشد و رمق خاصی یافته است؛ ثانیاً، بخش اعظم استدلالهای نراقی اقتباسی ساده و مترجمگونه از حامیانِ مسیحی همجنسگرایی است که تلاش میکنند تا باور به کتاب مقدس و همجنسگرایی را سازگار سازند.
-
۱۳۹۳-۰۳-۲۲ ۰۹:۴۳
محمدعلی مرادی/به بهانه آغاز جامجهانی فوتبال در برزیل(3)؛
گسترۀ اثرگذاری فوتبال
فوتبال بهتدریج روند خودبسندگی خود را طی کرد و اکنون میکوشد بهمثابهی نه یک ورزش بلکه سازوکار اقتصادی و فرهنگی خود را تثبیت کند و از جنبهی سیاسی نیز استقلال خود را از دولت حفظ کند.
-
۱۳۹۳-۰۳-۱۸ ۱۱:۳۹
عزتالله فولادوند/ نگاهی به اندیشۀ اریک فروم؛
گریز از آزادی
شکایت اصلی فروم از طرز فکر معمول میان غالب روانشناسان، روانکاران و روانپزشکان امروز آن است که در تعریف لفظ «بهنجار» یا «عادی» (normal) دقت شایسته به کار نبرده و بدون چونوچرا سازگاری (adjustment) با وضع اجتماعی را که خود بدان متعلقند دلیل بر رفتار عادی یا بهنجار گرفتهاند.
-
۱۳۹۳-۰۳-۱۰ ۰۶:۱۸
روشنفکری دینی و روششناسی پسامدرن؛
وقتی دین به مشق شب کودکان شبیه میشود!
به روایت روشنفکران دینی، بهترین فراوردهی پسامدرنیسم، میل به تأمل بیشتر است، تأمل در این مسئله که بنیادی وجود ندارد و به جای آن کثیری از خردها حضور دارد. اگر گفتمان دیوانگی میتواند از حاشیه به متن برگردد، پس سنت این موقعیت را مییابد که خود را عرضه کند و اسطوره میتواند بهعنوان مهمترین شالودهی عرصهی فرهنگ موضوعیت یابد.
-
۱۳۹۳-۰۳-۰۳ ۰۶:۲۰
چرا هابرماس پستمدرنیسم را خطرناک میداند؟
هابرماس در برابر شبهفاشیستهای پستمدرن
به باور هابرماس فضایی که پستمدرنها ایجاد میکنند از 2 حالت خارج نیست، یا انسانهایی جبرگرا و تسلیم تحویل جامعه خواهد داد که فاجعهبارترین کنش نیز برایشان عادی است یا اینکه آنها را تبدیل به فاشیستهای کوچکی میکند که جهت ضربه زدن به غرب، سرمایهداری و مدرنیته دست به هر اقدام خشونتباری خواهند زد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۳۱ ۰۶:۱۷
دربارۀ یکسان انگاری دو مفهوم متفاوت؛
از منورالفکری تا روشنفکری
برخلاف منورالفکری که وظیفهی اصلیاش درک، تفسیر و به زیر سؤال کشیدن دانشهای گذشته، برای تغییر زمان حال بود، روشنفکرگرایی وظیفهای مشکلتر، یعنی دخالت «آگاهانه» در تولید دانش که در واقع تولید آینده نیز میباشد، دارد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۲۷ ۰۹:۲۶
مروری انتقادی بر اندیشۀ آدام اسمیت؛
فراز و فرود یک تئوری
یکی از دستاوردهای بزرگ کتاب ثروت ملل آن بود که بسیاری از تصورات واهی گذشته را زدود. اسمیت نظریهی قدیم سوداگرانه را که در اقتصاد بر اهمیت وضعیتی که در آن بتوان حجم بزرگی از طلا را عرضه کرد، تأکید داشت و مورد بحث قرار دارد. به همین نحو کتاب مزبور، نظریهی کسانی که زمین را یگانه سرچشمهی ثروت میدانستند (فیزیوکراتها) مردود شمرد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۲۱ ۱۰:۰۵
لیبـرالیـسم در اندیشۀ عبدالکریم سـروش؛
هم مرکـب راه و هم مـقصـد راه
سابقۀ عمل و افکار عبدالکریم سروش بهعنوان منتقد جدی مارکسیسم در بحبوحهی پیروزی انقلاب و سالهای پس از آن و گرایش آشکار او به متفکرانی نظیر «کارل پوپر»، «کارل همپل» و «جان هیگ» او را در میان روشنفکران دینی با گرایش لیبرالیستی قرار میدهد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۱۶ ۰۹:۵۶
محمدعلی مرادی؛
گادامر و علوم انسانی
گادامر بر مفهوم Geschmack که در آلمانی مزه، ذائقه و ذوق و حتی سبک هنری میتوان ترجمه کرد، بیان میکند که ذوق بدون شک یک نوعی از شناخت یا معرفت است، ازاینروست که او میکوشد بنیانهای نظری خود را بر پایهی سنجش نیروی داوری قرار دهد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۱۶ ۰۹:۳۲
نظری به دو نوع احیاگری در جهان اسلام؛
نسبت جریانها و گروههای خشونتطلب با انگارهی احیاگری
این مقاله در صدد است که بین دو نوع احیاگری و اصلاحطلبی (یعنی احیاگری روانی و هویتجویانه و احیاگری معرفتی و حقیقتجویانه) تمایز قائل شود و به این نکته توجه دهد که یکی از علل اصلی عدم موفقیت جریان احیا و اصلاح از آغاز پیدایش آن تاکنون، غلبهی احیاگری روانی بر احیاگری معرفتی است.
-
۱۳۹۳-۰۲-۱۵ ۰۹:۳۹
تاملی در باب گرایش افراد به بزرگی/قسمت دوم؛
چرا شهرت اینقدرمهم است؟
حال فرض کنیم ما به بزرگی و اشتهار و محبوبیت رسیدیم و همه ما را با انگشت نشان دادند و مورد تکریم قرار دادند و توی خیابانها و... احترام کردند و... آیا این حالت باعث سرخوشی و احساس خرسندی پایدار ما از زندگی خواهد شد؟ آیا افرادی که در چنین موقعیتی هستند به راستی از شادمانی و لذت پایدار سرشارند؟
-
۱۳۹۳-۰۲-۱۰ ۰۹:۳۳
تاملی در باب گرایش افراد به بزرگی/قسمت اول؛
انسانهای بزرگ
آنچه در این نوشته میآید کوششی است در واکاوی علت گرایش به بزرگی بهویژه در میان قشر تحصیلکرده و نه لزوماً همهی اقشار.افرادی هستند که بدون آنکه ذرهای به این نکته متفطن باشند که برای چه میخواهند انسان بزرگی باشند سودای رسیدن به بزرگی دارند.
-
۱۳۹۳-۰۲-۱۰ ۰۸:۴۳
رضا داوری اردکانی؛
تعاطی با تولستوی
تجدد نیستانگار است اما با نیستانگاری آن را تعریف نمیتوان کرد تفکر در نسبتی که نیستانگاری با علم و آزادی دارد پشت آدمی را میلرزاند و او را به ستوه میآورد آیا قابل تأمل نیست که چرا شاعر روس با تجدد دل یک دله نکرده است و به آینده تاریخ خود در نسبت با تجدد میاندیشد و نگران آینده است و چگونه در پیشاپیش آنچه از غرب به عنوان تجدد به روسیه میآمده است باطن پنهان آن یعنی نیستانگاری را دیده است.
-
۱۳۹۳-۰۲-۰۷ ۱۲:۰۸
مهدی جمشیدی/پاسخ به شبهاتی پیرامون علوم انسانی اسلامی؛
علوم انسانی اسلامی و مسئله بینالاذهانیت
گزارهها و آموزههای دین یا بهصورت «مستقیم» و یا بهصورت «غیرمستقیم» تأیید عقلی یا تجربی دریافت میکنند و به این واسطه، متصف به صفت «بینالاذهانیت» میشوند و برای فرد غیرمسلمان نیز اعتبار و حجیت معرفتی پیدا میکنند.
-
۱۳۹۳-۰۲-۰۳ ۰۸:۴۶
بحثی در نسبت اخلاق و روشنفکری دینی؛
دباغ، حجاب و ارتداد
سروش دباغ اگرچه در پارهای از مکتوبات خویش رویهای مبتنی بر تحلیل و تحقیق را پیشه میکند؛ اما در نوشتههای اخیر او در زمینهی اخلاق و فلسفهی اخلاق گویی نوعی کمدقتی، فزونی گرفته است. البته پایاننامهی دکتری او در این میان یک استثنا است.
-
۱۳۹۳-۰۱-۲۵ ۱۰:۱۷
نگاه آسیبشناسانه به آثار منتشرشده دربارهی روشنفکری ایران؛
نقدی بر نقد روشنفکری
آیا میتوان نوعی از فلسفه، همچون پراگماتیسم را، که یکی از دلایل ظهور آن ناشی از تاریخ کوتاه پیدایش آمریکاست، به ایران تسری داد و تلاش نمود تا راهی در پیش گرفته شود که متفاوت از وضع حاكم بر فضای روشنفكری ايران باشد؟
-
۱۳۹۳-۰۱-۲۳ ۰۸:۱۲
بررسی رابطۀ ساختار و کارگزار؛
گیدنز و نظریۀ ساختیابی
ساختارهای اجتماعی مجموعهای از قواعد، نقشها، روابط و معانی هستند که با اندیشه و عمل انسانها (عاملان) بازتولید و متحول میشوند. این انسانها هستند که در طی زمان، ساختارها را خلق میکنند و مبتکر تحول در آنها میگردند. ساختارها پدیدههایی مادی نیستند که مستقل از افراد و بیرون از آنها (مانند پدیدههای طبیعی) قرارگرفته باشند، بلکه قواعد و نقشهایی را فراهم میآورند که نیازمند معنا و تفسیر عاملان میباشند.
-
۱۳۹۳-۰۱-۲۱ ۰۸:۵۲
تاملی نظری در باب قیمت پول؛
آیا پول در اقتصاد اسلامی دارای قیمت است؟
ماهیت و کارکرد پول یکی از مباحث مهم اقتصادی است که فصلی بزرگ را در تاریخ اندیشهی اقتصادی به خود اختصاص داده است. این امر بهخصوص از این جهت مهم است که نحوهی درک ماهیت و کارکرد پول در اقتصاد در نوع سیستم پولی و نحوهی مدیریت سیستم پولی اثری مهم دارد.
-
۱۳۹۳-۰۱-۱۹ ۱۰:۳۰
تأملی در نسبتِ الهیات سیاسی و نظریۀ دموکراتیک؛
الهیات و سیاست بعد از اشمیت
تصویرسازی الهیاتیـسیاسیِ اشمیت از حاکمیت به مثابهي انحصار تصمیمگیری در دست حاکم، فاصلهای پُرنشدنی با آمال جمهوریخواهانۀ الهیاتیـسیاسیِ اسپینوزا دارد و این یعنی دلالتهای متنوع الهیات در سیاست.
-
۱۳۹۳-۰۱-۱۷ ۱۱:۲۲
بازشناسی انتقادی سروش دباغ؛
بازیهای زبانی ویتگنشتاین و رفرم دینی از رهگذر تفلسف سیستماتیک
سروش دباغ ناگزیر به ترسیم ساختارهای گفتمانی پویا و زماندار و غوطه خوردن مشترک آنها در مکانها و فضاهای مادی میشود؛ به دیگر سخن، ساختن یک سوژه و تبدیل آن به یک ابژه. سوژهای که از مدخلیت تاریخی خود بیرون کشیده شده است تا متناسب با رفرم دینی دباغ، جامهای نو به تن کند. در این فرایند است که بنظر میرسد همه چیز، ساختگی و از پیش تعیین شده است؛ همه چیز از سوی چند روشنفکر دینی (همچون دباغ) ساخته میشود و دیگران همه مصرف کننده میشوند.
-
۱۳۹۳-۰۱-۱۷ ۰۹:۰۳
محمد لگنهاوسن؛
نسبت مكاينتاير با فلسفهی معاصر ايران
دفاعی که از سوی مکاینتایر به نفع دین صورت میگیرد، به تمامه خصوصیسازی دین و ارزشهای اخلاقی را که ازقضا ویژگی لیبرالیسم سیاسی است، نمیپذیرد. در واقع، نقد مکاینتایر بر لیبرالیسم سیاسی یکی از قدرتمندترین نقدهایی است که در قرن بیستم مطرح شده است.
-
۱۳۹۳-۰۱-۱۰ ۰۲:۴۱
به مناسبت ششمین سال درگذشت فریدون آدمیت؛
نقد آدمیت بر فردید، آلاحمد و بازرگان
انتقاد آدميت به بازرگان در كنار فرديد و آلاحمد در «آشفتگی در فكر تاريخی» نيز از اين رو بود كه بازرگان در مقالات خود حكم های كل و بیبنيادی درباره مشروطه و تاريخ معاصر ايران، صادر كرده بود.
-
۱۳۹۲-۱۲-۱۸ ۱۰:۴۱
بررسی روابط استاد و دانشجو در نگارش پایاننامه؛
دردی را که کماکان درمان نیست
دانشجویی نقل میکرد که من در یکی از دانشگاهها رسالهام را با یکی از اساتید برداشتم که به نظرم آدم علمی و موجهی بودند؛ اما در کمال تأسف هیچ کمکی نکردند، شبی که قرار بود فردایش از پایاننامه دفاع کنم به استاد یادآوری کردم که فردا وقت دفاع یادشان نرود. جالب است که استاد گفته بود موضوع پایاننامهات چیست؟
-
۱۳۹۲-۱۲-۱۱ ۱۱:۱۸
بحثی در نسبت اخلاق و روشنفکری دینی؛
چرا روشنفکری دینی به تبیین اخلاق روی آورده است؟
سرخط این قصه را باید در آثار سروش جستوجو کرد، شاید «اخلاق خدایان» وی، اولین نشانهی بیرونی از عطف عنان روشنفکران دینی به سمت اخلاقپژوهی باشد. البته نگرش فرااخلاقی سروش را باید در اثر مهم او یعنی «دانش و ارزش» پی گرفت؛ اما آیا واقعاً او بر همان است که بود؟
-
۱۳۹۲-۱۲-۰۷ ۱۰:۱۹
اسماعیل قدیمی؛
کیفیت آموزشی تحصیلات تکمیلی در نظام آموزش عالی ایران
توجه به کیفیت در آموزش عالی تقریباً حلقهی مفقودهی ابعاد نظارتی و کنترلی مدیریت آن است. این امر هنگامی نگرانکنندهتر میشود که رشد کمی دانشگاهها با ظهور دانشگاه آزاد و دانشگاه علمی-کاربردی و چندین دانشگاه و مرکز آموزش عالی دیگر، افزایشی بسیار ملموس و آشکار داشته است.
-
۱۳۹۲-۱۲-۰۵ ۰۸:۲۶
نگاهی آرنتی به اندیشۀ کارل اشمیت؛
مشکلۀ سیاست
از منظرگاه آرنت، رویکرد اشمیت تنها به شرح واقعیات میپردازد. در عالم واقعی، فارغ از امکانهای رهایی و اندیشهی انتقادی زمانی، که همانند اشمیت به سیاست پرداخته میشود، عرصهی سیاسی بسیار متکثر، بدون روایت و بیمبناست.
-
۱۳۹۲-۱۲-۰۳ ۱۱:۳۳
عباسعلی منصوری؛
دوگانهی احیا و اصلاح در جریانات فکری معاصر در ایران
احیاگر و نواندیش هر دو در صدد بازخوانی مجدد دین و سنت هستند و نگاه فعلی و غالب به دین و سنت را عامل رکود معنوی و دنیوی جوامع مسلمان میدانند؛ اما زاویه و منظر دید ایشان در این بازخوانی متفاوت است.
-
۱۳۹۲-۱۲-۰۳ ۱۰:۴۹
بررسی وضعیت علوم انسانی در نظام آموزش و پرورش؛
چرا دانشآموزان نخبه از علوم انسانی فراری هستند؟
دلایل عدم توجه به علوم انسانی در دورهی دانشآموزی و مقطع متوسطه چیست؟ چرا دانشآموزان ما رغبتی برای ورود به رشتههای علوم انسانی ندارد؟ به چه دلایلی رشتهی علوم انسانی حوزهای است که عمدهی دانشآموزان و والدین آنها از آن گریزانند و انتخاب آن بهمنزلهی ناتوانی دانشآموز در انتخاب رشتههای تحصیلی دیگر تلقی میشود؟