تاریخ

کل اخبار:1409

  • ۱۳۹۸-۰۹-۲۰ ۱۰:۳۰

    جعفریان: مرتضی عاملی دانش تاریخ را در قم زنده کرد

    به گفته رسول جعفریان، در زمانی که نگارش تاریخ در قم معمول نبود سید جعفر مرتضی عاملی دانش تاریخ را در قم زنده کرد.

  • تئاتر ۱۳۹۸-۰۹-۱۳ ۱۷:۱۰

    یادداشتی درباره نمایش «لباس جدید پادشاه» به کارگردانی لادن نازی؛

    تاریخ از ما چه تئاتری به روی صحنه خواهد برد؟

    موضوع نمایش قابل توجه است؛ زمانه احمدشاه قاجار و زمینه های تغییر حکومت از احمدشاه به رضاخان پهلوی مقطع مهمی از تاریخ ایران است که کمتر بدان پرداخته شده است. از این نظر، به صحنه بردن نمایشی که توجه ها را به بخش مسکوتی از تاریخ ایران معطوف سازد، فارغ از شیوه پرداخت و استفاده از منابع تاریخی، ارزشمند است.

  • فیلسوفان اسلامی ۱۳۹۸-۰۹-۱۳ ۱۱:۵۴

    نگاهی به قبض و بسط تاریخی در دین اسلام؛

    توجه به شاخص های دینداری راه رهایی از پیرایه های تاریخی دین

    نگرش تاریخی به دین به این معنا که بپذیریم که دین یک امر انسانی(مرتبط با انسان) است نه یک پدیده طبیعی و عینی، سبب می شود که در فهم دین ساده انگاری نکنیم و بپذیریم دین کنونی ما همان چیزی نیست که در عصر نزول و آغازین آن بوده است. نگرش تاریخی وسواس و احتیاط ما را در فهم دین دو چندان می کند و همین احتیاط  و سواس در فهم دین سبب می شود که اولا روند بسط تاریخی دینی کاهش یابد ثانیا فهم قبض و بسط های دین راحت تر می شود.

  • ۱۳۹۸-۰۹-۱۱ ۱۵:۳۰

    ما و آن «جایی» که در آنیم

    اینک روابط اقتصادی جدیدی بر مبنای علم بشر، تمدن را سامان داده است. سلطه تکنولوژی، گسترش ارتباطات و رسمیت‌ یافتن سیاست‌اندیشی زمینی، مستلزم حیات عقلانی‌ مدرنی است که بدون آن جز عُسرت برای ساکنان تمدن ما حاصل نخواهد شد. «ما در کجای تاریخ ایستاده‌ایم؟» بی‌آنکه بدانیم پاسخ این پرسش چیست، می‌خواهیم برای تاریخ تکلیف تعیین کنیم و از این روست که بیش از پیش در حوالت تاریخی خود غرق می‌شویم.

  • ۱۳۹۸-۰۹-۱۱ ۱۵:۰۰

      در حوالی سالروز درگذشت سیدحسن مدرس/ مدرس، ‌فقیه و سیاستمدار

    او در یکی از محاکات با خود در دوره تبعید نوشت: «هر ملتی کارکنانش با مراعات قابلیت نباشد (کارهای بزرگ به دست اشخاص کوچک و کم‎قابلیت و بالعکس می‎افتد)، باید انتظار انقراض سیادت آن ملت را داشت.»

  • والرشتاین ۱۳۹۸-۰۹-۰۹ ۱۰:۳۰

    والرشتاین و ما در گفتارهایی از تقی آزادارمکی، شروین وکیلی و خسرو خواجه‌نوری؛

    جامعه‌شناسی ایران را تحقیر نکنیم

    سازه نظری مارکس زورکی شرقی می‌شود. مشهور است که وقتی مساله اشغال هند پیش می‌آید و گزارش‌هایی که در این باره در روزنامه‌های انگلیسی منتشر می‌شود، بالاجبار متوجه هند و شرق می‌شود و در شرق استثمار و استعمار وجود دارد و حرف‌هایی می‌زند که به بحث شیوه تولید آسیایی مشهور شده است. وبر هم همین‌طور است. پرسش او در اصل سوال جهان غرب و پیدایش سرمایه‌داری در جهان غرب به خصوص اروپای غربی است و شرق را به واسطه دستگاه نظری‌اش می‌شناسد.

  • ۱۳۹۸-۰۹-۰۶ ۱۱:۳۰

    بدون مسئله، بدون تاریخ/ نسبت تاریخ و جامعه با ادبیات معاصر ایران

    نسبت ادبیات امروز ایران با مسئله های جامعه ایرانی چیست؟

  • ۱۳۹۸-۰۹-۰۵ ۱۶:۰۰

    فرزان فرهنگ‌ساز/ به بهانه بزرگداشت مقام علمی سیدمحمد فرزان در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

  • هانری کوربن ۱۳۹۸-۰۸-۲۵ ۱۰:۰۵

    درنگی درباره مقام و موقع هانری کربن در سپهر فکری ایران؛

    مسافر اقلیم اسلام ایرانی

    کربن مانند فلاسفه ای چون سقراط، افلاطون، ارسطو، فارابی و... از حیث تفکر به مناسبات مدنی میان انسان ها می‌پرداخت و توجه کربن به معنویت از جنبه تقویت آموزه های اخلاق و انسانیت در میان مناسبات انسان ها با تکیه بر کلام الهی بود، به همین خاطر با پیوند میان تجسد وحی و کلام الهی در نهاد دنیوی مانند کلیسا و مسجد، نگاه باطن گرایی به دین را دنبال می‌کرد. کربن سیر معنویت را از مذهب کاتولیک تا تشیع در اسلام تجربه کرد و این رویکرد از آموزه های مارتین لوتر تا شیخ شهاب الدین سهروردی و در اواخر علامه محمد حسین طباطبایی تکامل معرفتی یافت.

  • ۱۳۹۸-۰۸-۲۲ ۱۲:۰۰

    حذف به سبک ایرانی/ در باب محذوفان تاریخ تئاتر

    تاریخ تئاتر پر است از این اسامی، افرادی که ظهور کرده‌اند و در فضای رخوت و حسادت پر پر شده‌اند. هنرمندانی که نام‌شان به واسطه حسادت‌ها پاک شده است و در پی ناکامی‌ها از یادها محو شده‌اند.

  • ۱۳۹۸-۰۸-۲۱ ۱۶:۰۰

    معرفی دائرةالمعارف بزرگ خط ؛ تاریخ خط و خوشنویسی

    دائرةالمعارف بزرگ خط ؛ تاریخ خط و خوشنویسی؛ تالیف علی اصغر مقتدائی در دو جلد با همکاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی منتشر شده است.

  • ۱۳۹۸-۰۸-۲۰ ۱۱:۳۰

    کتاب تاریخ اجتماعی شیعیان به زودی روانه بازار نشر می شود

    کتاب «تاریخ اجتماعی شیعیان؛ مفاهیم و کلیات» که توسط محسن الویری در گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نگاشته شده است، در روزهای آینده روانه بازار نشر خواهد شد.

  • آشتیانی ۱۳۹۸/۰۸/۱۹

    گفت‌وگوی بلند فرهنگ امروز با منوچهر آشتیانی/قسمت اول؛

    جامعه‌شناسی همیشه تاریخی است

    چرا پیوند بین جامعه‌شناسی و تاریخ که به جامعه‌شناسی تاریخی منتهی می‌شود آن‌طور که می‌بایست به آگاهی علمی نرسیده است؟ دلایل زیادی را می‌توان مطرح کرد، شاید یکی از دلایل تقریباً غیرکاربردی بودن آن است؛ به‌عنوان مثال، شما از جامعه‌شناسی صنعت به طور مشخص در فرایندهای صنعتی استفاده مستقیم می‌کنید، من معتقدم نظام سرمایه‌داری -مخصوصاً سرمایه‎داری متأخر- خیلی حسابگر است و به محض آنکه حس کند یک جریان فکری وجود دارد که عصای دستش می‌شود و به آن کمک می‌کند محال است که از آن دفاع نکند.

  • ۱۳۹۸-۰۸-۱۸ ۱۷:۰۰

    بیژن عبدالکریمی: تأخر تاریخی مهمترین مسأله فرهنگی ماست

    عبدالکریمی گفت: زیست جهان ما دگرگون شده و باید درک آنتولوژیک از جهان امروز داشته باشیم. مهمترین مسأله فرهنگی ما تأخر تاریخی است یعنی اندیشه ما با زندگی واقعی جامعه ارتباط برقرار نمی کند.

  • تاریخ ۱۳۹۸-۰۸-۱۸ ۰۹:۴۰

    نگاهی به تاریخِ خلافِ واقع در تاریخ؛

    در جستجویِ ممکن‌ها

    تاریخ بالقوه، در این معنا،  «تاریخی» است که از همپوشانی فضای ذهنی و عینی شکل گرفته باشد به طوری که فاکت های گذشته در کنار عناصر یا بدیل‌های خیالی  قرار می‌گیرند و حتی فاکت‌ها جای خود را در ذهن به بدیل‌های ذهنی و خیالی می‌دهند که همان طور که گفته شد این تصورات، خیال صرف نیستند بلکه ریشه در تجربه و فاکت و حتی عقلانیت دارند. جستجو یا واکاوی در امکان های دیگر  به فهم بهتر رویدادها کمک می‌کند.

  • ۱۳۹۸-۰۸-۱۴ ۱۲:۰۰

    کتاب، تاریخ و تامل؛ فاجعه چرنوبیل و انفجار کمونیسم با عادی‌نشان‌دادن شرایط غیرعادی

    فاجعه اتمی چرنوبیل به گواه کتاب «نیایش چرنوبیل» به فروپاشی کمونیسم سرعت بخشید و یکی از جرایم بزرگ حکومت کمونیستی در قبال آن، این بود که تلاش شد تا شرایط غیرعادی، عادی نشان داده شود.

  • کلانتر ۱۳۹۸-۰۸-۱۳ ۰۹:۵۳

    نگاهی به کتاب روزنامۀ خاطرات شرف‌الدوله میرزا ابراهیم‌خان کلانتری باغمیشه*؛

    کلانتر تاریخ‌نویس

    اهمیت خاطرات شرف‌الدوله به توجه آن به اجتماع و طبقات گوناگون است. شاید شرف‌الدوله برمبنای منصب پیش از مشروطه‌اش (کلانتر) در این‌باره دقت‌نظری ویژه داشت؛ دقت‌نظری که محققان تاریخ اجتماعی را به کار آید و آنان را مجاب می‌سازد از مباحث کلیشه‌ای پا فراتر نهند.

  • ۱۳۹۸-۰۸-۰۱ ۱۷:۰۰

      زنانگی و حِسانیت* ؛ تبارشناسی نیچه از تاریخ فلسفه/ نگاهی به جایگاه زن در آرا و آثار فردریش نیچه به مناسبت زادروزش

    نیچه صفات منفی و شاخص زنانگی را به زعم خود به همه تاریخ فلسفه منتسب می‌سازد و «زن شدن» فلسفه و تفکر را چونان بدبختی و سیه‌روزی آن برمی‌شمارد.

  • ۱۳۹۸-۰۸-۰۱ ۱۴:۰۰

    اسوه تعقل و تساهل/ تحلیل رفتار امام حسین(ع) بر اساس سنت نبوی و علوی

    تساهل (TOLERANCE) به‌طور کلی عبارت است از قبول و پذیرش آنچه که قبول نداریم و به آن معترضیم؛ اما این اعتراض همواره همراه با خویشتنداری و صیانت خود از طرد و انهدام یک تفکر یا یک اندیشه است؛ به عبارت دیگر تساهل، سازش و پذیرش مطلق نیست بلکه جمع اعتراض و پذیرش است.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۳۰ ۱۶:۰۰

    مدرسه عالی دانشگاهی برای علوم انسانی

    «مدرسه عالی علوم انسانی روزگار نو» گامی در چنین راهی است و درصدد است با فراخوانی و بازخوانی تاریخی این علوم و بهره‌گیری از ادب، تاریخ و سنت قوم، در راه سامان جامعه امروز، راهی نو برای علوم انسانی در این سرزمین بگشاید.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۲۸ ۱۲:۳۰

    جلد دوم کتاب «تاریخ فلسفه غرب» نوشته آنتونی کنی منتشر شد

    جلد دوم کتاب تاریخ فلسفه غرب نوشته آنتونی کنی با ترجمه رضا یعقوبی منتشر شد. 

  • ۱۳۹۸-۰۷-۲۴ ۱۴:۳۰

    کتاب «تاریخ مطبوعات در ایران» منتشر شد

    کتاب «تاریخ مطبوعات در ایران» از سوی نشر آفرینندگان با نگاهی به وقایع تاریخی و بررسی مطبوعات طی ۱۸۰ سال تاریخ مطبوعات کشور منتشر شد.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۱۷ ۱۵:۰۰

    ​فراخوان پژوهشی پژوهشکده تاریخ اسلام

    گروه روش‌شناسی تاریخی و تاریخ نگاری پژوهشکده تاریخ اسلام از تمامی استادان، پژوهشگران و دانشجویان دکتری برای همکاری دعوت به عمل می‌آورد.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۱۷ ۱۴:۰۰

    ناصر تکمیل‌همایون: نهادهای ارزشی و فرهنگی ما منزلت تاریخی خود را از دست داده‌اند

    ناصر تکمیل‌همایون می‌گوید: جامعه معاصر ایران نزدیک به دو سده است که دچار آشفتگی در امور اجتماعی و فرهنگی خود بوده و از همین رو نهادهای مختلف ارزشی و فرهنگی ما منزلت تاریخی خود را از دست داده‌اند.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۱۶ ۱۱:۳۲

    اشتراوس «تاریخ فلسفۀ سیاسی» را بر اساس فهم غیرتاریخی نوشته است

    تاریخ فلسفۀ سیاسی در نوع خود اثری یگانه به شمار می‌آید، چون نگارش تاریخ فلسفۀ سیاسی بر بنیاد فهمی غیرتاریخی‌گرایانه‌ از مقولۀ «تاریخ»، در دیگر زبان‌های اروپایی نیز به چشم نمی‌خورد.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۱۴ ۱۶:۳۰

    به احترام جعفریان/ داوود فیرحی

    می‌توان گفت هر تاریخ‌نگاری یک «انبار ذهنی» و «طرحواره»‌های خاص خود را دارد، اما جعفریان هر روز سعی می‌کند خودش را از این زنجیرهای احتمالی ذهنی در تاریخ‌پژوهی جدا کند و این بسیار ارزشمند است. در واقع، این تحول باعث شده که جعفریان در بین روحانیون دانشگاهی یک استثنا و حتی یک «پدیده» باشد.

  • جعفریان ۱۳۹۸/۰۷/۱۴

    گفت‌وگو با رسول جعفریان؛

    ‌سیاست‌زدگی آفت تاریخ و تمدن

    تاریخ ۳۰ سال قبل از انقلاب هم گرفتار یک دگردیسی شد و مرحوم آیت در این زمینه موثر بود. البته بعد اسم او فراموش شد اما آن وقت تغییراتی رخ داد که کاری انقلابی تلقی شد. مثلا همه خیابان‌هایی که در انقلاب به اسم مصدق نام‌گذاری شده بود به کاشانی تغییر نام یافت. همین اتفاق در مورد بیمارستان‌ها هم رخ داد.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۰۹ ۱۱:۰۰

    بازگشت به آینده/ طرحی برای یک مانیفست در فلسفه تاریخ

    تاریخ‌نگاری ماتریالیستی نمی‌تواند یک‌بار برای همیشه داستان جهان را «روایت» کند؛ نه تنها به این دلیل ساده که هر بار دانش باستان‌شناسی، زیست‌شناسی و انسان‌شناسی مستندات تازه‌ای به دست می‌دهد، بلکه بیشتر به این جهت که موقعیت مناسبات سیاسی و اجتماعی «اکنون» و تصوری که از «آینده» وجود دارد، تغییر می‌کند و بنابراین بازخوانی گذشته و آینده ضروری خواهد بود.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۰۸ ۱۲:۳۰

    کتابی که یرواند آبراهامیان آن را روایتی دست اول از ایران نامیده است

    هریس در کتاب «انقلاب اجتماعی: سیاست و دولت رفاه در ایران» می‌گوید که ایران پس از انقلاب از دریچه دولتی توسعه‌گرا چندان بررسی نشده است.

  • ۱۳۹۸-۰۷-۰۷ ۱۶:۰۰

    ​درگذشت استادی که پدر تاریخ عثمانی نامیده می‌شد

    وهاب ولی، استاد تاریخ دانشگاە شهید بهشتی و عضو هیات علمی پژوهشگاە علوم انسانی روز گذشته به خاک سپرده شد.