شناسهٔ خبر: 16582 - سرویس دیگر رسانه ها

حقوق ناشر و مولف بازنگری شود

مدیر انتشارات ثالث در نشست بررسی نشر الکترونیک، با اشاره به مشکلات فعلی بازار نشر مکتوب و الکترونیک گفت:‌ به نظرم شرایط باید طوری باشد که حقوق ناشر و مولف مورد بازنگری قرار بگیرد.

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر، نشست بررسی نشر الکترونیک با حضور نویسندگان، ناشران و مدیران فروشگاه کتاب الکترونیکی فیدیبو عصر دیروز دوشنبه ۵ خرداد در موسسه بهاران برگزار شد.

منصور آسیم از مدیران نشر نی در این برنامه گفت:‌ به نظرم در همین مقطع فعلی، فیدیبو مظلوم واقع شده است. به عنوان کسی که ۴ سال درگیر تولید E- book بوده است، صحبت می‌کنم. اگر به کشورهای غربی نگاه کنیم و تاریخچه تولید کتاب الکترونیکی را که به سال ۲۰۰۷ برمی‌گردد، مرور کنیم، همچنین شرکت‌های بزرگی را که پشت این کار قرار داشته‌اند بشناسیم، شاید متوجه اتفاق بزرگی که در این زمینه در ایران افتاده، بشویم.

وی افزود: بعد از بررسی‌ها، برایم مشخص شد که نیروی متخصصی که با نام فیدیبو در ایران پشت این کار قرار دارد، کار بزرگی را شروع کرده است. در این زمینه فقط به یک نکته اشاره کنم و آن هم این که در حوزه خط و زبان‌های راست به چپ، تنها شرکتی است که کتاب الکترونیک تولید می‌کند و نه شرکتی برای تولید کتاب‌های الکترونیک به زبان‌های عربی، عبری، اردو و ... وجود ندارد. تولید کتاب الکترونیک واقعا کار بزرگی است. تبدیل فرمت‌هایی که ما ناشران مکتوب داریم و گاهی به عهد دقیانوس برمی‌گردند، کار راحتی نیست. پس ساده به مساله کتاب الکترونیک و فیدیبو نگاه نکنیم و نگوییم که کار، پنجاه پنجاه است.

این فعال نشر گفت: در سال گذشته، رقم کل کتاب‌های تولید شده در آمریکا ۱۴ میلیارد بود که از این رقم، ۳ و نیم میلیاردش کتاب الکترونیکی بوده است. ما هم چند سال دیگر به چنین نقطه‌ای خواهیم رسید به شرط این که با مخاطب روبرو بشویم چون زنجیره تولید کتاب، هنوز در کشورمان آشنا و شناخته‌شده نیست.

محمدعلی جعفریه مدیر انتشارات ثالث نیز در این نشست‌ گفت: نبود قراردادهای ناشر و مولفین در این زمینه، دردسرساز شده و می‌شود. قراردادهای قبلی که هیچ، بلکه جدیدها هم در حال بازبینی هستند. فکر می‌کنم در زمینه نشر الکترونیکی کتاب، اول باید مولفین یا صاحبان اثر را در جریان بگذاریم و بعد با نهادی مانند فیدیبو وارد صحبت و مذاکره شویم. زمانی موردی پیش می‌آید و کتابی که برایش زحمت زیادی کشیده شده، ۳ سال در ارشاد می‌ماند که در این صورت مولف ضرر می‌کند. زمانی هم پیش می‌آید که کتاب در اینترنت منتشر می‌شود و ناشر ضرر می‌کند.

این ناشر گفت: به نظرم شرایط باید طوری باشد که حقوق ناشر و مولف دوباره بازنگری شود. امروز ۹۰ درصد کتاب‌هایی که از ارشاد مجوز چاپ نمی‌گیرند، روی اینترنت منتشر می‌شوند. این کتاب بالاخره روزی مجوز می‌گرفت اما با این کار و انتشارش روی اینترنت، خواننده حرفه‌ای از خرید کتاب زده خواهد شد. در این زمینه،‌ در مجموع به نظرم اگر دستگاهی مانند کیندل را که یک کتابخوان است، مانند کتاب ببینیم، هم می‌توانیم با تکنولوژی روز جلو برویم و هم نشر پویاتری داشته باشیم.

یکی از مسئولان انتشارات مثلث نیز که در این برنامه حاضر بود، گفت:‌ اهمیت نشر الکترونیک برای ما ناشرها، مهم است. تعداد دستگاه‌ها از جمله اسمارت‌فون‌ها، موبایل‌ها، تبلت‌ها و... در ایران بسیار بالاست بنابراین بستر حضور کتاب الکترونیک در بازار وجود دارد. این نگرانی که سرنوشت کتاب کاغذی چه می‌شود، در کشورهای پیشرفته متوقف شده است و به نظرم مقایسه کتاب کاغذی و نوارکاست کاری اشتباه است. برخی معتقدند کتاب کاغذی هم مانند نوارکاست که با آمدن لوح فشرده از رده خارج شد، با آمدن کتاب الکترونیک، از رده خارج خواهد شد. در حالی که چنین برداشتی درباره کتاب مکتوب، غلط است.

وی گفت: البته باید بگوییم که با آمدن کتاب الکترونیک، یک سری کتاب‌ها مانند دیکشنری‌ها از بین خواهند رفت چون استفاده الکترونیک از آ‌ن‌ها ساده‌تر از استفاده مکتوب است. در نتیجه ناشرانی مانند فرهنگ معاصر که کتاب‌های فرهنگ و مرجع چاپ می‌کنند، باید در این زمینه به طور جدی فکر و کار کنند. با توجه به این که تاریخ کتابخوانی در ایران، سابقه زیادی ندارد، سریع رفتن به سمت کتاب الکترونیک، باعث نگرانی است. ما در این زمینه مشکلاتی داریم از جمله این که کتاب الکترونیک یعنی چه؟ آیا معنی کتاب الکترونیک، PDF یا مولتی مدیا است؟

این فعال نشر گفت: اگر به نمایشگاه کتاب امسال می‌رفتید، در چادر ناشران الکترونیک چیزی می‌دید که باعث شرمساری بود. همه لوح‌های فشرده روزه‌تا را بدون کپی‌رایت می‌فروختند. وقتی که کپی‌رایت را رعایت نمی‌کنیم، مشکلاتمان هر روز پیچیده‌تر می‌شود. همین الان کتاب‌های افست‌شده ناشران بزرگ را در خیابان انقلاب می‌فروشند و کسی هم جلوی این کار را نمی‌گیرد. در مجموع و با در نظر گرفتن این مسائل، میزان امنیت در فروشگاه فیدیبو بالاست.