فرهنگ امروز/ بهار سرلك:

«من نمي‌گويم كه آن عاليجناب/ هست پيغمبر ولي دارد كتاب/ مثنوي معنوي مولوي/ هست قرآني به لفظ پهلوي». شيخ بهايي اين ابيات را در مدح و ستايش كتاب «مثنوي معنوي» مولانا سروده است. اين اثر منظوم شش جلدي را صوفي‌ها قرآن فارسي مي‌نامند و يكي از برترين آثار منظوم عرفاني نام گرفته است. سردمدار صوفي‌هاي پرهيزگار نيز در مقدمه نسخه عربي اين اثر تاكيد مي‌كند اين كتاب «اصول دين» است.
مولانا بيش از ٥٠ سال داشت كه سرودن مثنوي را آغاز كرد و به همين خاطر اين اثر حاصل پربارترين عمر مولاناست. جداي از ماندگاري تاريخي اين اثر كه اهميت ادبيات فارسي قديم را بالا مي‌برد، اين اثر از آن جهت داراي اهميت است كه براي بشر سرگشته امروز پيام رهايي و وارستگي دارد. مثنوي تركيبي از عرفان نظري و نظمي است و مولانا خود درباره اين كتاب مي‌گويد: «مثنوي را جهت آن نگفتم كه آن را حمايل كنند، بل تا زير پا نهند و بالاي آسمان روند كه مثنوي معراج حقايق است نه آنكه نردبان را بر دوش بگيرند و شهر به شهر بگردند.» و از اين روست كه عرفان مولانا فقط عرفان تفسير نيست بلكه عرفان تغيير است.
مولانا كه تخلص «خامُش» را به او داده‌اند همانند بيشتر مثنوي‌هاي صوفيانه، با استفاده از تكنيك داستانسرايي تعليمات تصوف را بيان مي‌كند. تبحر مولانا در استفاده از اتفاقات روزمزه براي بازگويي ديدگاه‌هاي عرفاني‌اش شگفت‌انگيز است؛ داستان‌هايي كه شخصيت‌هاي آن پيامبران، پادشاهان، چوپانان و بردگان هستند و همچنين حيوانات در اين داستان‌ها حضور دارند. مثنوي معنوي منتخبي از تمامي انديشه‌هاي فلسفي و كلامي جهان اسلام از آغاز تا قرن هفتم هجري است كه مولانا چيدمان خاصي براي آن در نظر نگرفته است. مولوي ايده‌آل‌ترين تفكرات را كنار هم جمع كرده و داستان‌هاي مثنوي را پيونددهنده اين افكار قرار داده است.
تا به‌حال مثنوي معنوي در كشورهاي انگلستان، هند، روسيه و امريكا ترجمه شده است؛ اما انگلستان يكي از كشورهايي است كه در طول دو قرن اخير بارها اين كتاب حجيم و پربار را ترجمه و به چاپ رسانده است.
اخيرا نيز روزنامه انگليسي اينديپندنت ٣٣ كتابي را كه بايد قبل از ٣٠ سالگي خواند معرفي كرده است. در ميان كتاب‌هايي از «هرمان هسه» نويسنده آلماني، «آنتوان دو سنت اگزوپري» نويسنده فرانسوي، «ماركوس آئورليوس» فيلسوف رواقي روم، «لئو تولستوي» نويسنده روسي، «آلبر كامو» نويسنده فرانسوي و ديگران، كتاب «مثنوي معنوي» مولانا نيز معرفي شده است كه البته جايگاه مولانا والاتر و متمايزتر از اين دسته‌بندي‌هاست. همچنين فلسفه و ديدگاه‌ها و آثار شرقي در اين فهرست نقشي پررنگ را بازي مي‌كنند.
اين روزنامه راهكار طي كردن چرخه موفقيت و شكست را به افراد آموزش مي‌دهد؛ فهرستي از كتاب‌هايي كه روي موضوعات «شناخت»، «شكل‌گيري ديدگاه دنيوي» و «پايه‌ريزي براي رسيدن به تكامل» تمركز دارند.
روزنامه اينديپندنت در توصيف كتاب مثنوي معنوي مي‌نويسد: «جلال‌الدين محمد رومي كه در قرن سيزدهم ميلادي در سرزمين پارس زندگي مي‌كرد، منظومه‌اي را سرود كه از برجسته‌ترين احساسات آدمي پرده برمي‌داشت، احساساتي مانند ترس، اندوه و تعلق خاطر. » و در ادامه ترجمه‌ اين اثر توسط «كولمن باركس» و «جان موين» شعراي امريكايي را به خوانندگان پيشنهاد مي‌دهد و مي‌نويسد: «اين كتاب مقدمه‌اي حياتي به دنياي مقدس فيلسوف دارد.» «تعمق» اثر «ماركوس آئورليوس» مجموعه‌اي از يادداشت‌هاي شخصي اين فيلسوف است كه از سال ١٦١ تا ١٨٠ ميلادي حكمران امپراتوري روم بود؛ آئورليوس را بزرگ‌ترين «پادشاه فيلسوف‌ها» ناميده‌اند. آلبر كامو با كتاب «افسانه سيزيف و ديگر داستان‌ها» در اين فهرست قرار دارد؛ اينديپندنت مي‌نويسد: «صبح كه مي‌شود همه ما براي بيرون آمدن از رختخواب به دنبال دليلي هستيم و با قدم گذاشتن در دنياي واقعي اين دليل را زير سوال مي‌بريم. نويسنده كتاب «بيگانه» معتقد است مردم خود را در دنيايي غيرمنطقي يافته‌اند و براي يافتن معنايي براي زندگي‌شان كه چيزي در خود ندارد، دست و پنجه نرم مي‌كنند.»
«جنايات و مكافات» شاهكار «فئودور داستايوسكي» نيز به عنوان رماني كه فرد را با فلسفه خود به ادبيات داستاني نزديك كند، نام برده شده است. اين كتاب نه تنها داستاني جذاب دارد بلكه بحثي را عليه نهيليسم راه مي‌اندازد، اين مكتب در زمان زندگي داستايوفسكي در ميان روشنفكران روسي محبوب بود.
كتاب منظوم «بهگود گيتا» به زبان سانسكريت كه نويسنده آن ناشناخته است مهم‌ترين و اسرارآميزترين بخش حماسه هندي موسوم به ماهابهاراتا است. مهاتما گاندي اين كتاب را يكي از الهام‌بخش‌ترين آثاري مي‌داند كه در آزادسازي هند به او ياري رساند.
«سيذارتا» اثر هرمان هسه تحول معنوي يك مرد هندي برهمن را شرح مي‌دهد.
«سال تفكر جادويي» اثر «جوآن ديديون» نويسنده امريكايي، «خداي چيزهاي كوچك» اثر «ارونداتي روي» نويسنده هندي، «خانه سرگرمي» اثر «آليسون بچدل» نويسنده امريكايي، «زندگي كوتاه حيرت‌آور اسكار وائو» نوشته نويسنده دومينكني «يونو دياز»، «سپيد دندان» اثر «زدي اسميت» نويسنده بريتانيايي از ديگر آثاري هستند كه در اين فهرست حضور دارند.

روزنامه اعتماد