شناسهٔ خبر: 41241 - سرویس دیگر رسانه ها

توحیدی: از دوران طلایی نمایشنامه‌نویسی ایران فاصله گرفته‌ایم/ نمایشنامه‌نویسان ایرانی بیشتر دغدغه فرم دارند

فرهاد توحیدی، عضو هیات داوران نخستین دوره جایزه نمایشنامه‌نویسی محمود استادمحمد، گفت که جریان کلی نمایشنامه‌نویسی ایران در این روزها با یک افول جدی مواجه شده و از دوران طلایی خود، فاصله بسیار گرفته است. به باور توحیدی نمایشنامه‌نویسان این روزها بیشتر دغدغه فرم دارند.

 

 

فرهاد توحیدی

 

 

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ فرهاد توحیدی از داوران نخستین دوره جایزه نمایشنامه‌نویسی محمود استادمحمد اظهار کرد: به هر حال رشته تخصصی من فیلمنامه‌نویسی است و مدام حتی فیلمنامه‌هایی را که ساخته نمی‌شوند، نیز مطالعه می‌کنم و نگران این حوزه هستم. با این اوصاف اما کمابیش جریان نمایشنامه‌نویسی را نیز با آثاری که روی صحنه می‌دیدم و همچنین مطالعه آثار نویسندگانی که به آنها علقه شخصی دارم، پیگیری می‌کنم.
 
وی افزود: با حضور در هیات داوران نخستین جایزه نمایشنامه‌نویسی محمود استادمحمد و مطالعه آثار منتشر شده در سال 93، بیش از شاخه‌های دیگر، نگران جریان نمایشنامه‌نویسی در ایران شدم؛ هرچند نمی‌دانم آیا آثاری که به دبیرخانه جایزه رسید، تمام پتانسیل نمایشنامه‌نویسی ایران در سال 93 بود یا خیر؟ اما آنچه می‌توانم بگویم  این است که پس از مطالعه 90 درصد آثار به جریان این رشته هنری در کشور نگران و ناامید شدم.
 
توحیدی در ادامه با اشاره به این نکته که آثار بزرگان نمایشنامه‌نویسی در ایران فاصله زیادی با آثار نسل جدید دارد، گفت: در مقایسه با گذشته‌ها باید گفت که نمایشنامه‌نویسی ایران نسبت به دوران طلایی‌اش، یعنی در دوره‌ای که هنرمندانی چون اکبر رادی، بهرام بیضایی، غلامحسین ساعدی، عباس نعلبندیان، بهمن فرسی و خسرو حکیم رابط، آثار خود را شکل دادند، افول بسیاری کرده است.
 
این فیلمنامه‌نویس ادامه داد: باید اشاره کنم که در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی نیز نمایشنامه‌نویسان مهم و با کیفیتی از جمله محمد رضایی راد، محمد چرمشیر و محمد یعقوبی ظهور کرده‌اند، اما آثار آنها در نخستین جایزه محمود استادمحمد حضور نداشته‌اند.
 
توحیدی درباره دلیل افول جریان نمایشنامه‌نویسی در ایران نیز اشاره کرد: من همان مشکلات نمایشنامه‌نویسی را در حوزه فیلمنامه‌نویسی نیز مشاهده می‌کنم. یک بخش مهم از این افول به دلیل فضا و شرایطی است که بر نویسنده تحمیل شده و وی را از ورود به سوژه‌های اجتماعی و مسائل جذاب برای مردم، منع می‌کند. اگر برخورد کارگزاران فرهنگی نسبت به تئاتر و سینما به‌گونه دیگری بود، شاید شرایط می‌توانست بهتر باشد. به عبارتی فشار کارگزاران فرهنگی به درام‌نویسان این افول را شدیدتر کرده است. البته درام‌نویسان در حوزه‌هایی چون درام خانوادگی نیز ضعف دارند و این دیگر ربطی به فشارهای وارده از سوی نهادهای فرهنگی ندارد.

وی اضافه کرد: من در نمایشنامه‌هایی شرکت داده شده در این جشنواره، غلبه فرم بر محتوا را مشاهده کردم. این کلام من به معنی گرایش به فرمالیسم در این بین این نمایشنامه‌نویسان نیست. به نظرم دغدغه فرم باعث شده تا نسبت به محتوا بی‌توجهی شود. امیدوارم در میان نمایشنامه‌هایی که در سال 93 منتشر و اجرا شدند، اما به دبیرخانه جایزه نرسیدند، آثاری با ارزش‌های والا هم در فرم و هم در محتوا وجود داشته باشند، تا نمایشنامه‌نویسی ایران خالی از استعدادهای درخشان نباشد.
 
این عضو هیات داوران نخستین دوره جایزه نمایشنامه نویسی محمود استادمحمد، همچنین درباره معیارهای داوری آثار در این جایزه نیز گفت: طبیعتا یکسری معیارهای عمومی برای قضاوت در چنین جایزه‌هایی وجود دارد که از میان آنها می‌توان به ارزش‌های انتخاب موضوع، شخصیت پردازی و به طور کل همه مسائلی که مربوط به حوزه‌های صناعت و تکنیک می‌شود، اشاره کرد. به هرحال این جایزه به نام زنده‌یاد محمود استادمحمد است. بر این اساس، رویکرد این نمایشنامه‌نویس فقید به تئاتر نیز برای داوران اهمیت زیادی داشت. بنابراین ویژگی‌هایی چون تازگی در بیان و نسبت موضوع اثر با انسان و زندگی ایرانی نیز معیارهایی برای داوری بود.
 
توحیدی عنوان کرد: قطعا جایزه نمایشنامه‌نویسی محمود استادمحمد به اعتلای نمایشنامه‌نویسی در ایران منجر می‌شود، بنابراین امیدوارم این جایزه در دوره‌های بعد با شکوه بیشتری برگزار شود.
 ***
هدف بنیاد محمود استادمحمد از برگزاری جایزه نمایشنامه نویسی، شناسایی برترین نمایشنامه‌های هر سال است که به صورت کتاب، اجرا یا نشر در نشریات، منتشر شده‌اند.

آثار بررسی شده در این دوره از جایزه استادمحمد از تمام نمایشنامه‌هایی است که برای اولین بار در سال 1393 به صورت کتاب یا در نشریات کاغذی منشر شده و یا برای نخستین بار در سال 1393 به روی صحنه رفته‌اند.

نمایشنامه‌های منتشر شده به صورت کتاب چاپ اول، بر اساس آمار خانه کتاب ایران به صورت خودکار وارد چرخه داوری جایزه شده و مورد ارزیابی و بررسی داواران جایزه قرار گرفته است.

داوران جایزه محمود استاد محمد، فرهاد توحیدی، مجید قیصری، حسین کیانی، رویا نونهالی، اصغر همت و محمد یاراحمدی در مرحله‌ بعد با اعلام سه نفر نهایی، نهایتاً برنده‌ نشان استاد محمد را معرفی خواهند کرد.

مراسم پایانی جایزه استادمحمد شنبه، 5 دی 1394، ساعت 17 در سالن اصلی تئاتر شهر با حضور بزرگان تئاتر ایران و علاقه‌مندان زنده‌یاد محمود استاد محمد برگزار می‌شود.