شناسهٔ خبر: 48713 - سرویس دیگر رسانه ها

زمان، هویت و ابرقهرمان در سینمای کریستوفر نولان

سینمای کریستوفر نولان نوشته جکلین فربی و استوارت جوی با ترجمه نیوشا صدر از سوی نشر چترنگ روانه بازار کتاب شد.

زمان، هویت و ابرقهرمان در سینمای کریستوفر نولان

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛  بیش‌تر مقاله‌های کتاب «سینمای کریستوفر نولان» بر پایدارترین دورن مایه‌های فیلم‌های نولان؛ زمان و هویت متمرکزند اما وجوه دیگری نظیر موسیقی و به‌طور کلی درون‌مایه شنیداری، چرخش نولان به سمت ژانر ابرقهرمان، تخیل و... نیز در سینمای نولان در این کتاب بررسی شده‌اند. 

کریستوفر نولان (Christopher edward Nolan) در سال ۱۹۷۰ در لندن به دنیا آمد.  از همان کودکی علاقه‌مندی به ساخت فیلم را نشان داد و با دوربین سوپر هشتی که پدرش داشت با شخصیت‌های کوچک عروسکی شروع به فیلم‌سازی کرد. چون فرزند والدینی بریتانیایی-آمریکایی بود بخش زیادی از کودکی‌اش در رفت‌وآمد بین آمریکا و بریتانیا گذشت. وقتی در دانشگاه در رشته ادبیات انگلیسی درس می‌خواند،  فیلم‌سازی هم دنبال می‌کرد. خودش درباره دوران دانشگاه می‌گوید: «من دانشجوی خیلی خوبی نبودم اما یک چیز از دوره تحصیلم یاد گرفتم... اینکه شروع کردم به فکر کردن درباره آزادی‌های روایی که نویسنده‌ها سده‌ها از آن استفاده کرده بودند.» کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و تهیه‌کننده بریتانیایی - آمریکایی است. آثار او تاکنون میلیاردها دلار فروش داشته و درزمینه‌های مختلف ۲۶ بار نامزدی اسکار را به ارمغان آورده‌اند.

او درباره علاقه‌مندی‌اش به رازداری پیرامون زندگی خصوصی  که می‌تواند به ابهام محوری فیلم‌هایش دامن بزند، می‌گوید: دلم نمی‌خواهد مردم هیچ چیزی درباره من بدانند. منظورم این است که شوخی نمی‌کنم. هر چه بیشتر درباره کسی که فیلم می‌سازد بدانید، کمتر می‌توانید فقط به تماشای فیلم‌هایش بنشینید. این احساس من است.منظورم این است که شما ناچارید تا حد معینی به تبلیغات برای فیلم تن بدهید. ناچارید این موقعیت را بپذیرید. اما من واقعاً دلم نمی‌خواهد وقتی مردم مشغول تماشای فیلم هستند، اساساً مرا در ذهنشان داشته باشند.

فیلم‌های نولان تاکنون با استفاده از مفاهیم فلسفی و اجتماعی، واکاوی اخلاق انسانی و ... مخاطب را با خود همراه می‌کند. همین بهره‌گیری باعث می‌شود گاهی بیننده آثار او تا مدت‌ها درگیر فیلم نولان باشد. او بیشتر ترجیح می‌دهد فیلم‌هایش به جای فیلم‌برداری در استودیو، در مکان‌های طبیعی ضبط شوند. 
 
چه آثار کریستوفر نولان را دوست داشته باشیم چه شهرت او را صرفاً برآمده از تبلیغات و آب و رنگ فیلم‌های او بدانیم، نمی‌توان اهمیت او در سینمای امروز را کتمان کرد. هرچند نولان اولین و تنها کارگردانی نیست که سعی کرده استقلال‌اش را در نظام هالیوود حفظ کند، جزء کارگردانان انگشت‌شماری است که با تکیه‌بر قدرت و نفوذ برآمده از استقبال طرفداران آثارشان در تلاش‌اند با آزمودن شیوه‌های جدید و بسیار پرخرج بیان در سینما درصدد انتقال معنا هستند.

نولان در کشور ما نیز همچون دیگر نقاط جهان، طرفداران و مخالفان زیادی دارد بنابراین کتاب سینمای کریستوفر نولان تصور ناممکن با مجموعه  مقاله‌هایی که در خود جای داده،  می‌تواند از ابعادی که بنا به تفاوت‌های فرهنگی، از شخصیت هنری او برای ما ناگفته مانده است، پرده بردارد. نسخه اصلی کتاب سینمای کریستوفر نولان به گفته مترجمش نیوشا صدر از هفده مقاله تشکیل شده بود که حجم زیادی می‌طلبید و انتشار همه آن مقاله‌ها در یک کتاب هزینه سنگینی را در بر داشت.

از این‌رو مترجم اثر، مقاله‌هایی را که  شبیه هم بودند، سیطره نظریه در آن‌ها به حدی بود که جایی برای خود فیلم باقی نمی‌گذاشت یا اشتباهات و کاستی‌هایی همراه بودند، کنار گذاشت و در نسخه منتشر شده به زبان فارسی قرار نداد.

«فیلم‌شناسی نولان»، «آیا با دقت نگاه می‌کنی؟»، «رؤیاهای بزرگ‌تری داشته باش عزیز»، «بالیدن یک مؤلف از خلال نقدهای کوتاه»، «سینه فیلیا در مقیاس وسیع»، «تمثیل‌های فراگیرنده فیلم‌سازی نولان در تلقین و پرستیژ»، «قدیسان گناهکاران و تروریست‌ها»، «فانتزی نوآرپست‌مدرن یادآوری»، «تجسم تروما»، «لغزش ابرقهرمان»، «منطق بازی ویدئویی در تلقین»، «در باب کارکرد همزاد در پرستیژ کریستوفر نولان»، «شنیدن موسیقی در رؤیا» و «درباره زمان» بخش‌هایی است که در فصول یازده‌گانه این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.
 
در مقالات مختلف این کتاب متناسب با شرح مطلب، تصاویری از فیلم موردنظر به چاپ رسیده تا بتواند به خوانندگان برای یادآوری نماهایی از فیلم‌ها کمک کند. برای جلوگیری از تکرار پانوشت‌ها و تسهیل مراجعه خوانندگان به نسخه ترجمه‌شده یک جدول فیلم شناسی افزوده شده است. پی‌نوشت‌های اصلی کتاب مثل نسخه زبان اصلی در انتهای هر فصل آمده و پی‌نوشت‌های کنونی همگی مربوط به مترجم کتاب‌اند. با توجه به تخصصی بودن اصطلاحات و سنگینی عبارات علمی در کتاب‌هایی با مقالاتی ازاین‌دست، مترجم تلاش خود را برای ارائه برگردانی ساده روان و البته کم غلط به‌کار بسته است.
 
کتاب «سینمای کریستوفر نولان؛ تصویر ناممکن» در ۳۸۱ صفحه و با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و به قیمت سی هزار تومان توسط نشر چترنگ منتشر شده است.