شناسهٔ خبر: 56139 - سرویس دیگر رسانه ها

وزارت علوم درباره اسلامی‌سازی علوم انسانی در مقام دفاع نیست/ ما مدعی هستیم!

محمد ذبیحی، سرپرست سازمان سمت در پاسخ به خبرنگار ایبنا درباره رویکردش به اسلامی‌سازی علوم انسانی گفت: بیشترین دعواهای این حوزه، سیاسی است اما مدعی هستیم و اساسا وزارت علوم نباید در مقام دفاع باشد چون خودش متولی است! به گفته وی، در دوره ریاست او بر این سازمان خطی مشی مرحوم احمدی ادامه می‌یابد چون تندروی‌ها هیچ گاه در طول تاریخ کشور ما جواب نداده‌ است.

وزارت علوم درباره اسلامی‌سازی علوم انسانی در مقام دفاع نیست/ ما مدعی هستیم!

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ نشست خبری محمد ذبیحی، سرپرست سازمان سمت دوشنبه ۱۲ شهریور در محل این سازمان برگزار شد.

وی در ابتدای این نشست با بیان اینکه سازمان سمت یک نهاد انقلابی و برخاسته از آن است، گفت: مهمترین کانون فرهنگی دانشگاه است که از استاد، دانشجو و کتاب تشکیل شده و سازمان سمت نیز برای اینکه رسالت فرهنگی خود را انجام دهد، کار خود را با انتشار کتاب آغاز کرده است.
 
وی ادامه داد: این سازمان برای انجام نقش فرهنگی خود واسطه بین قشر فرهیخته در دانشگاه از طریق چاپ کتاب بوده است. سازمان از سال ۱۳۶۳ کار خود را شروع کرد و در آغاز کار جزوه و دستخط اساتید را داشتیم تا اینکه امروز به مرز دو هزار و ۲۰۰ عنوان کتاب رسیدیم.
 
به گفته  ذبیحی، کتاب‌های سمت کتاب عادی نیستند، بدین معنی که از یک مسیر دشوار ارزیابی شده‌اند و شوراهای مختلف علمی درباره آن نظر داده‌اند. در تمام طول این سال‌ها شما دستوری نمی‌یابید که در آن القا شده باشد که باید کتاب‌های سمت را بخوانید، بلکه به این شکل بوده که کتاب‌های سمت هم مثل سایر کتاب‌ها به دانشگاه‌ها عرضه شده است.

سرپرست سازمان سمت ادامه داد: بعد از رحلت مرحوم احمدی هم هیچ وقفه‌ای در کار صورت نگرفت و از فردای رحلت ایشان کار ادامه پیدا کرد، در حالی که در برخی از بخش‌ها می‌توانستیم به بهانه نبود مرحوم احمدی کار را تعطیل کنیم ولی این کار را نکردیم و با جدیت به کارمان ادامه دادیم. سازمان سمت از ابتدا تاکنون حدود ۴۰ میلیون نسخه کتاب عرضه کرده و کاملا پویا و جدی به کار خود ادامه داده است.
 


وی با بیان اینکه به طور تقریبی در هر خانواده‌ای یکی دو نسخه از کتاب‌های سمت وجود دارد و امروز افتخار می‌کنیم که با سلامت و کمترین انتقاد به کار خود ادامه می‌دهیم گفت: در طول این مدت بسیاری از استادان و کارشناسان سازمان سمت را مورد نقد و چالش قرار دادند. برای بسیاری از این نقدها می‌توانستم شانه خالی کنم و بگویم این نقدها مربوط به دوران ریاست من نیست، ولی این کار را انجام ندادم و به رسالت خود که حمایت از استادان بود عمل کردم. به هر حال من از کلیت کار دفاع می‌کنم و در عین حال می‌پذیرم که شاید اشکالاتی هم وجود داشته باشد.

ذبیحی در بخش دیگری از سخنانش برنامه‌های آینده سازمان سمت را تشریح کرد و گفت: اعتمادبخشی نخستین کار ماست. به این معنا که سعی می‌کنیم اعتماد دانشگاه‌ها، دانشجویان و اساتید را حفظ کنیم. با سلایق و علایق مختلف کتاب به سازمان سمت می‌آید، در این حالت هر کتابی که در چارچوب نظام باشد و در تعارض با نظام و منویات آن نباشد اجازه انتشار دارد. خط جناحی ما همان خطی است که مرحوم احمدی داشت و با همان سعه صدر ادامه می‌دهیم و اینجا خانه امنی برای همه استادان فرهیخته کشور است.
 
وی با اشاره به اینکه سمت توجه به فناوری‌های جدید و استفاده از فرصت های فضای مجازی را در دستور کار دارد گفت: فضای مجازی اگر چه برای ما چالش‌های فراوانی دارد اما تلاش می‌کنیم نشر الکترونیک را فعال‌تر کنیم تا بتوانیم از این طریق کتاب‌های حوزه بین‌الملل را توسعه دهیم. 
 
بخش دیگری از سخنان ذبیحی به همکاری سازمان سمت با شورای تحول و عقد تفاهم نامه با این شورا اختصاص داشت. وی در این باره توضیح داد: قرار است در هفته‌های آتی تفاهم نامه‌ای هم با این شورا امضا کنیم و برای چاپ ۸۰ کتاب نیز قرارداد خواهیم داشت. امضای تفاهنامه با شورا موجب نشده که سطح ارزیابی آثار برای کتاب‌های آنها تفاوت کند بلکه همین سازوکار مرسوم در سمت برای این کتاب‌ها اعمال می‌شود.
 
به گفته قائم مقام سابق سازمان سمت، فعال‌تر کردن پژوهشکده سازمان سمت نیز از دیگر برنامه‌هایی است که در دستور کار قرار گرفته به این معنا که قرار است به پژوهش و تحقیق اهتمام جدی‌تری داشته باشیم و در همین راستا ۱۰ عضو جدید به هیئت علمی‌ها اضافه می‌شوند.
 


در ادامه این نشست، شهره روغنی، مدیر همکاری‌های علمی بین‌المللی سمت نیز توضیحاتی را درباره بخش متبوع خود ارائه کرد و گفت: بخش بین‌الملل این سازمان تاکنون با فراز و فرودهای شدیدی همراه بوده ولی امروز حرکت متعادلی دارد. ما در معاونت بین‌الملل در حوزه آموزش زبان فارسی در سوریه و روسیه کارهایی انجام داده‌ایم که خوب بوده ولی کافی نیست. آثار بین‌المللی در سمت به صورت رسمی حدود ۱۱سال است که منتشر می‌شود، اما به صورت غیر رسمی با نگاهی که مرحوم احمدی به حمایت از کشورهایی که در زمینه دانشی از ما عقب‌تر بودند، داشتند، فعالیت‌های ما در دهه ۷۰ با کشور افغانستان آغاز شد بدون اینکه نگاه انتفاع مالی یا صدور انقلاب از آن داشته باشیم. بنابراین تاکنون ۵۹ عنوان کتاب از سوی مولفان افغانی اما با ارزیابی سطح پایین‌تری در این کشور منتشر شده است.

وی با بیان اینکه عمده فعالیت‌های معاونت بین‌الملل در حوزه نشر بود عنوان کرد: ولی می‌خواهیم در آینده ارتباط بهتری با اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های مختلف داشته باشیم. تاکنون در کشورهای مختلف آثار سمت منتشر شده است. در روسیه ۱۶ کتاب به زبان روسی، در حوزه زبان عربی ۲۱ کتاب در کشورهای عراق، لبنان و مصر، در حوزه زبان انگلیسی ۱۰ کتاب در هند و انگلستان، در آذربایجان با همکاری دانشگاه خزر ۴ عنوان کتاب و در چین ۳ عنوان کتاب چاپ کرده‌ایم. یک کتاب هم به زبان اردو منتشر شده است.

بخش دیگر این نشست با پرسش و پاسخ خبرنگاران اختصاص یافت. ذبیحی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایبنا درباره اسلامی‌سازی علوم انسانی در سازمان سمت و رویکرد رسمی این سازمان به موضوع با توجه به منازعات مطرح شده طی سال‌های اخیر گفت: درباره اسلامی‌سازی علوم انسانی دعوا خیلی زیاد است. ما درباره علم که بحثی نداریم علم مقابل جهل است. در موضوع انسان هم اختلافی نداریم اما اسلام هم به عنوان یک مکتب و دین حق شناخته شده و ارزش‌های متعالی دارد و از سوی دیگر سرامد ادیان دیگر است، پس نمی‌توانیم انسان و علم را تغییر بدهیم اما می‌توانیم ارزش‌های متعالی دین را هم به آن‌ها اضافه کنیم.
 
سرپرست سازمان سمت با بیان اینکه بیشترین دعواهای این حوزه، سیاسی است، گفت: سازمان سمت در این باره مدعی است که کارهای بسیاری انجام داده است. من معتقدم شورای تحول علوم انسانی وزارت علوم و حتی خود وزارت علوم درباره این موضوع باید متولی باشد و دفاع نکند. سازمان سمت در این باره باید مدعی باشد چون کارهای بسیاری در این باره کرده است. در حوزه شورای تحول هم ما دیدگاه خودمان داریم و آنها پیشنهادات و طرح‌هایی در خصوص اسلامی‌سازی علوم انسانی مطرح کرده‌اند که به زودی با آنها به نتیجه می‌رسیم.

وی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار ایبنا درباره برخورد سمت با جناح‌های مختلف سیاسی و اساتید با گرایش‌های مختلف فکری با توجه به پیشینه دکتر احمدی گفت: سعه صدر مرحوم احمدی چیزی است که من را به سازمان سمت کشاند ایشان روحانی کاملا متفاوتی بود و ما تلاش می‌کنیم خودمان هم این مسیر را ادامه دهیم به همین دلیل بدون سوگیری نسبت به جناح خاصی کار سمت ادامه پیدا می‌کند، چون تندروی‌ها هیچ گاه در طول تاریخ کشور ما جواب نداده‌اند و اگر بنا باشد فقط یک فکر یا سلیقه حاکم باشد کشور به جایی نمی‌رسد.

حمیدرضا خادمی رئیس پژوهشکده تحقیق و توسعه سمت، در توضیحات بیشتری درباره سوالات خبرنگار ایبنا بیان کرد: بیش از ۳۰ گروه علمی در رشته‌های مختلف علوم انسانی داریم که توسط اساتید برجسته اداره می‌شود و کتاب‌های تولید شده در سمت نیز زیر نظر بیش از هزار و ۶۰۰ استاد ارزیابی می‌شود.
 
وی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار ایبنا درباره فعالیت‌های بخش ترجمه سازمان سمت و انتقاداتی که از سوی برخی اساتید مطرح می‌شود عنوان کرد: این ترجمه‌ها بر اساس نیاز فعلی دانشجویان صورت گرفته است و باید بدانیم ما بریده از علم دنیا نیستیم. بومی‌سازی علم نیز به معنای از هم گسیختگی نیست و هر آنچه برای دانشگاه مورد نیاز باشد و منطبق با اهداف علمی سازمان سمت ترجمه می‌شود.
 
خادمی تاکید کرد: با این وجود ما ترجمه محور نیستیم اما معتقدیم بنا بر نیاز گروه‌های علمی باید این کار صورت بگیرد چون در برخی از حوزه‌ها ادبیات غنی نداریم تا بر اساس آن تالیف صورت بگیرد بنابراین ضرورت ترجمه وجود دارد.
 
وی با اشاره به اینکه اسلامی‌سازی علوم انسانی از پیش‌ترها هم در سمت وجود داشته گفت: در این حوزه ما آثار متعددی را منتشر کردیم و البته یکی از اتفاقات خوبی که رقم خورده مشارکت ما با بسیاری از مراکز علمی و موسسات در قالب تفاهنامه‌ است که آثار فاخر خریداری و توسط سمت منتشر می‌شود پس آنچه که اسلامی‌سازی علوم انسانی است اگر به معنای بهره‌مندی از روش علمی و مباحثی پژوهشی موسسات باشد در سازمان سمت دنبال می‌شود.
 
به گفته وی، همچنین سازمان سمت در قم شعبه‌ای دارد که وظیفه آن رصد پژوهش‌های برتر با رویکرد علوم انسانی اسلامی است و مراکز فعال فارغ از هر گونه گرایش سیاسی می‌توانند با سازمان سمت برای انتشار آثار خود فعالیت کنند.
 
خادمی تاکید کرد: سمت از آثار همه موسسات علمی و حوزوی که مناسب با نیازهای ما باشد استقبال می‌کنیم. البته بخشی از این محتوا هم در پژوهشکده سمت دنبال می‌شود که به دلیل ظرفیت هیئت علمی ما محدود است.
 
ابراهیم رضایی، معاون اجرایی سمت نیز درباره سوالات خبرنگار ایبنا به ویژه در بخش ترجمه توضیحات آماری ارائه کرد و گفت: ما در سال ۹۶ برای حق الزحمه ترجمه بالغ بر ۳۸۰ میلیون تومان پرداخت کردیم در مقایسه با رقم حق التالیف که یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان است، ۲۰ درصد از فعالیت‌ها ما را شامل می‌شود و سه نیم برابر ترجمه، آثار تالیفی داریم.
 


محمدرضا سعیدی، معاون نظارت علمی و فنی سازمان سمت در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران درباره آثار تازه سمت برای سال تحصیلی جدید بیان کرد: سازمان سمت امسال با ۴۳ عنوان کتاب به استقبال سال تحصیلی جدید خواهد رفت. ۳۰ عنوان از این ۴۳ عنوان در دست نشر است و بقیه هم تا پایان مهرماه وارد بازار نشر می شود. سال گذشته این سازمان ۱۳۰ کتاب چاپ اول داشت که امیدواریم امسال هم به این رقم برسیم. همچنین در سال گذشته ۷۰۳ عنوان کتاب تجدید چاپی داشتیم که امسال تاکنون ۲۰۳ عنوان تجدید چاپ شده است.

روغنی هم در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره پرداخت حق کپی رایت گفت: آغاز کار ما در بخش بین الملل با یک نوع نگاه حمایتی همراه بوده به خصوص در مورد کشورهایی مثل افغانستان بیشتر سعی داشتیم که به آنها کمک کنیم، ولی درباره برخی از کشورها مثل عراق کار به صورت مشارکتی انجام شده است، یعنی هم آنها برای ترجمه کتاب هزینه کرده اند، هم ما اما اگر یک مرکزی وسع مالی نداشته باشد و مشتاق باشد که آثار ما را داشته باشد، ما به او کمک می کنیم.

محمدرضا سعیدی معاون نظارت علمی فنی سمت هم در تکمیل سخنان روغنی افزود: امروزه حدود ۳۰۰ عنوان کتاب سمت در افغانستان تدریس می شود و متأسفانه بسیاری از کتاب های ما در آنجا به صورت غیرقانونی و با کیفیت نامطلوب چاپ و منتشر می شود که ما هم چون دستمان کوتاه است، کاری در این باره نمی توانیم انجام دهیم و امیدواریم به زودی این مشکل هم حل شود.